در سیستان هوا پس است! آیا فریادرسی هست؟

    در طی چند روز گذشته مردمان شریف و مظلوم دیار نیم‌روز یکی از سخت‌ترین روزهای خود را در زابل و آباد‌بوم‌های اطرافش سپری کرده‌اند. تصاویری را که می‌بینید، آشکارا روزگار مصیبت‌بار این هموطنان دردمند را نشان می‌دهد.
    بر بنیاد گزارش‌های سازمان هواشناسی و اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، میزان ذرات کوچک‌تر از 10 میکرون در اوایل صبح روز شنبه 19 دی ماه 1388 به 5 هزار میکرو گرم در متر مکعب (gr/m3µ) رسید. از آنجا که حد استاندارد جهانی برای ذرات کمتر از 10 میکرون، حدود 150 میکرو گرم در متر مکعب هوا تعیین شده است، بنابراین، شدت آلودگی هوا در زابل از مرز وحشتناک 33 برابر حد مجاز هم گذشته است. این در حالی است که با توجه به رطوبت هوا و ابرناکی قابل توجه در سطوح بالایی نیوار (اتمسفر)، چسبندگی ذرات معلق افزایش یافته و تاحدودی میزان خطر را کاهش داده است؛ وگرنه این رقم می‌توانست در صورت رخداد آن در تابستان به بیش از ده هزار میکروگرم هم افزایش یاید ( 67 برابر حد مجاز)! گفتنی آن که با توجه به نزدیکی مناطق شرقی کشور به کانون‌های اصلی تولید گرد و خاک، بالطبع میزان ذرات معلق بیشتر از 10 میکرون نسبت به مناطق غرب کشور که متأثر از ریزگردهای عربی هستند، می‌تواند بیشتر هم باشد.

    لازم به ذکر نیست که شرایط وخیم پیش‌آمده تا چه اندازه موجب افزایش آلرژی و حساسیت، اختلالات زایمان، کاهش رشد جنین، سرطان خون و … خواهد شد. به نحوی که مطالعات نشان می‌دهد به ازای افزایش هر 10 میکروگرم در متر مکعب آلودگی هوا، مرگ قلبی شش درصد و سرطان هشت درصد افزایش خواهد یافت.

    در حوزه‌ی محیط زیست جانوری و گیاهی نیز، ذرات معلق بر تنفس جانوران اثر گذاشته و باعث مسمومیت آنها می‌شود. افزون بر آن، جانورانی که از گیاهان پوشیده از ذرات حاوی فلورایدها، آرسنیک و سرب تغذیه می‌کنند، احتمال دارد دچار برخی بیماری‌های بسیار خطرناک و غیر قابل پیش‌بینی شوند.

    بر مبنای این گزارش که توسط آقای مهندس منصور حیدری عزیز – پیش‌تر در مورد ایشان در مهار بیابان‌زایی نوشته بودم – برایم ارسال شده است، اوضاع در شهر زاهدان نیز مطلوب نبوده است. به نحوی که بر اساس آخرین فراکافت آماری صورت گرفته از ایستگاه‌های مختلف ثابت و سیار سنجش آلودگی هوای شهر زاهدان نتایج حاکی از آن است که در شهر زاهدان طی 24 ساعت گذشته
– میانگین غلظت ذرات با قطر کمتر از 10 میکرون برابر 680 میکرو گرم بر متر مکعب
– میانگین غلظت ذرات با قطر کمتر 2.5 میکرون برابر 160 میکرو گرم بر متر مکعب
– میانگین غلظت ذرات با قطر کمتر از 1 میکرون برابر 58 میکرو گرم بر متر مکعب
    این در حالی است که میانگین غلظت ذرات با توجه به استانداردهای ثانویه جهانی 150 میکروگرم بر متر مکعب بوده که نتایج بدست آمده بیش از چهار و نیم برابر استاندارد ثانویه جهانی است.

    در همین باره تصاویر رسول خوارزمی عزیز هم در وبلاگش کاملاً گویای روزگار مصیبت‌بار هموطنان عزیزمان در زابل هست.
    آنچه که این روزها در زابل و زاهدان شاهد آن هستیم، ماجرای امروز و دیروز نیست؛ ویژگی طبیعی پایین دست یک حوزه‌ی آبخیز بسیار بزرگ به نام هیرمند است که از هندوکش سرچشمه می‌گیرد و در طول میلیون‌ها سال با خود نهشته‌های عظیمی را در پایاب خویش بارگذاری کرده است. اینک اما برخی از عملکردهای نابخردانه‌ی انسانی و کاهش حق‌آبه‌ی طبیعی تالاب بین‌المللی هامون این مصیبت‌ها را ژرف‌تر ساخته است.

    چه بخواهیم یا نخواهیم، حیات سیستان بدون هامون بی معناست؛ این را از زمانی که کتاب سیستان و بلوچستان را در بیش از یک دهه‌ی پیش و با یاری برخی از همکاران فرهیخته‌ام، نوشته‌ام، فریاد زدم و زدیم.
    سیستان برای ماندگاری خویش نیاز دارد تا ضمن کاهش وابستگی معیشتی مردمانش به سرزمین، در حوزه‌ی استحصال انرژی‌های نو (باد و خورشید)، تقویت بازرگانی (مناطق آزاد تجاری) و گردشگری طبیعی و تاریخی مزیت‌های کم‌نظیر خود را زنده کند.
                                           همین و تمام.

بیش از ۶۰ یادداشتی که تاکنون در باره سیستان نوشته ام.

21 فکر می‌کنند “در سیستان هوا پس است! آیا فریادرسی هست؟

  1. پورنگ پورحسینی

    آقای درویش عزیز، خیلی تلاش کردم ارادتم را به شما بابت ارائه تحلیلهایی چنین درست و به جا در رابطه با توسعه و مدیریت اصولی ایران عزیز در قالب کلمات بیان کنم، اما شرمنده از این نتوانی … فقط می توانم بگویم: خسته نباشید! خدا قوت … و البته خوشا به حال ایرانی که فرزندان فرهیخته و عاشقی چون شما دارد…

    پاسخ:

    زنده باشی پورنگ عزیز … هیچ می دانی آدم آینه محور و پاک سیرتی چون تو در این زمانه خود کیمیاست؟

  2. شقایق

    با آقای پورحسینی خیلی موافقم ،
    آرزوی سربلندی روز افزون برای ایران عزیزتر از جانم دارم… .

  3. منصور حیدری

    با سلام
    من از طرف مردمان دیار نیمروز و به نمایندگی از ایشان از شما متشکرم
    درود بر شما دوست عزیز

    پاسخ:

    زنده باشی منصور جان. وظیفه ای بود که باید انجام می دادم. سلام و درود بر استقامت و پایداری شما باد …

  4. حسن

    تشکر میکنم از اینکه آنچه میدانید را به بقیه منتقل میکنید و مطلع میکنید

    پاسخ:

    این کمترین کاری است که باید انجام دهیم حسن جان. درود بر شما …

  5. اشکار

    درویش خان از قدیم گفته اند که آبادی سیستان بر 3 بند استوار است بند آب و بند ریگ و بند دزد
    بد نبود اشاره به آبدزدی افغان ها هم می کردید
    (چه کنم این بارادوکس تشنه لبان سیستانی و بسته خندان یزدی ها هنوز برایم حل نشده است!)

    پاسخ:

    اشاره کرده ام رفیق! دوباره بخوان …

  6. پارسا لیلاز

    سلام استاد درویش
    این نوشته برام خیلی جالب بود , کتاب شما رو سرچ کردم ولی چیزی دستگیرم نشد,لطفا شناسنامه کتاب را بنویسید.
    دارید کار دستمون می دید که بریم ارشد تو رشته شما بگیریم!

  7. محمد درویش نویسنده

    درود بر پارسای عزیز …
    این کتاب در 124 صفحه توسط انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور با شماره : 185-1378 و به قیمت 12 هزار ریال در شمارگان 1500 جلد در بهار سال 1378 انتشار یافته است.

    در ضمن خوشحالم که دارم می دم دستت! کار را می گویم؟

    راستی! هملت خوش گذشت؟!

  8. امین بذرافشان

    سلام
    دوست عزیز نمیدونم شما چه مقامی داری ولی به نظر میرسه میتونی داد خودت رو به گوش مسولین برسونی .پیشنهاد بدید اب دریای عمان رو به هامون بروسنند که مشکل این قدیمی ترین ایرانیان فلات ایران حل بشه .میدونم که میگید نمیشه! اما غلبه بر شیب زیمن کار سختی هست اما نشدنی نیست شمال این کار رو برای استفاده از هیدولیک اب انجام دادن و دارن برق تولید میکنند تو چین هم این کار رو در مقیاس خیلی بالاتر انجام دادن .اصلا میشه از دانش چینی ها بهره گرفت و بجای خرید اشغال های چینی از دانش و تکنولوژی اونا بهره برداری کرد . با این کار حتی مشکل تولید برنج کشور و کار و قاچاق مردم عزیز سیستان هم حل میشه .
    امیدوارم موفق باشید

    پاسخ:

    درود بر شما … نمي دانم تا چه اندازه از موقعيت زمين شناسي دشت سيستان آگاهي داريد. اما فقط همين را مي گويم كه در سيستان آب زيرزميني نداريم. مي دانيد چرا؟ از اين گذشته مشكل زه آب و شور شدن اراضي هم اكنون هم در شيب آب و پشت آب بيداد مي كند. حالا تصورش را هم بكنيد بخواهيم آب شور درياي عمان را هم به سيستان برسانيم و براي هميشه آنجا را از هستي ساقط كرده و يك درياچه نمك جديد ايجاد كنيم!
    مشابه چنين طرحي را براي اتصال درياي مازندران به خليج فارس هم داشته ايم! نداشته ايم؟ مي دانيد مشكلات آن طرح چه بود؟

  9. پارسا لیلاز

    متشکرم آقای مهندس(هرچند به نظر من از دکتری این رشته هم بیشتر می دانید!)؛ حتما پیدایش می کنم.
    هاملت هم هنوز نرفتیم!وقت نمی شه متاسفانه!باید وقت بشه و بعد وقتم را با یک شازده کوچولو تنظیم کنم و با پدرش مذاکره کنم بعد!

  10. محمد درویش نویسنده

    شما لطف داريد. خودت را به دردسر نيانداز. نشاني ات را برايم بنويس؛ خودم يك نسخه تقديم مي دارم. درود …

  11. پلنگ زخمی

    مسئله حق آبه ، مسئله ساده ای نیست و از همان ابتدا هم مورد اعتراض افغانها بوده و حالا هم بعید میدانم تن به آن بدهند . افغانها نسبت به قرار داد حق آبه هیرمند همان دیدی را دارند که ما نسبت به ترکمانچای داریم . البته قرار داد بین المللی است و به نظرم باید یک قرارداد برد برد تعیین شود که طرف افغان هم از آن سود ببرد . درست است که افغانها باید به حق آبه پایبند باشند ولی اگر بتوانیم به نوعی آها در مزایای هامون شریک کنیم تا انگیزه داشته باشند شاید بهتر باشد. مسئله حق ماهیگیری و از این دست .

  12. محمد درویش نویسنده

    موافقم. ما می توانیم با استفاده از انرژی باد و خورشید برق تولید کنیم و در ازای مازاد برقی که به آنها می دهیم. آب دریافت داریم.

  13. امین

    سلام اقای درویش ! یه جواب کاملا ایرانی بهم دادی .خیلی ممنون

  14. محمد درویش نویسنده

    سرانجام نگفتی که پاسخ پرسش های مرا می دانی یا نه؟
    در ضمن من فکر می کردم شما ایرانی هستید!

  15. زهره

    از آن روز این خانه ویرانه شد … که نان آورش مرد بیگانه شد ………” افغانهارو نمی گما !!!!!!!!!! مردای بیگانه ی ایرانی نمارو می گم , که در راس امورند !!!!!!!”

  16. زهره

    و سخنرانی شما بزرگوار تو تنکابن واقعا یه سخنرانی تخصصی بود… به دور از ملال و کسالت … بسیار جامع و با ادبیات ساده و روان و قابل درک و از همه با ارزشتر , بسیار مستدل و مستند…. وبه طور کلی همایش تنکابن , برای من سیستانی یه زیبایی ویژه داشت و اونم یادی از دریاچه ی هامون بود ” البته اون تو صحبتهای آقای جمشیدی ” اگه اشتباه نکنم ” بود .ولی زیبا بود و با ارزش … سپاس !
    به امید روزهای سبز و اباد برای همه ی ایران !

  17. محمد درویش نویسنده

    درود بر زهره عزیز …
    ممنون از لطف شما …
    متاسفانه نتوانستم وارد وبلاگتان شوم.
    سال خوشی را برایتان آرزو دارم.

  18. یاسر حیدری

    با سلام

    ایستگاه هواشناسی ارزان قیمت

    همانگونه که مستحضرید اطلاعات آب و هوایی اساس طرحهای پژوهشی می باشد و خصوصا در سالهای اخیر تغییرات آب و هوایی لزوم بررسی اطلاعات هواشناسی را دو چندان نموده است این شرکت مفتخر است دستگاه هواشناسی بی سیم با قابلیت های ویژه را با قیمت مناسب جهت استفاده محققین محترم آن مرکز ارایه نماید.

    این ایستگاه پارامترهایی نظیر دمای هوا ، دمای باد ، دمای نقطه شبنم ، جهت باد ، سرعت باد ، سرعت تند باد ، رطوبت هوا، میزان بارندگی ، فشار نسبی ، فشار مطلق و تمایل هوا به سمت حالات : آفتابی ، نیمه ابری ، ابری و بارانی را نشان داده و در خود ذخیره می نماید و قابلیت انتقال اطلاعات به کامپیوتر را نیز دارد..

    قیمت این ایستگاه فقط 500 هزار تومان می باشد.

    جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت کاتالوگ و سی دی معرفی دستگاه با بخش فروش شرکت تماس حاصل نمایید..

    آدرس وبسایت : http://www.h-o-h.ir
    ایمیل : [email protected]

    تلفکس : 03913234467
    موبایل : 09139914313
    نشانی دفتر مرکزی فروش :
    رفسنجان ، میدان بسیج ، خیابان آیت ا… صدر ، نبش کوچه 5 ، جنب تصفیه آب

  19. محمد داود

    سلام خدمت جناب مهندس درویش
    از تحلیل کارشناسانه شما متشکرم. امیدوارم مسئولین در برنامه ریزی ها از این گونه نظرات استفاده کنند.ضمنا” آیا من می توانم از راهنمایی های جنابعالی جهت تکمیل پایان نامه خودم که در آن پذیرش طرح های بیابانزدایی را از سوی ساکنین کانون های بحرانی فرسایش بادی مورد بررسی قرار می دهم ، استفاده نمایم.

  20. هامون

    سپاس بر جناب درویش گرامی.
    خستگی ناپذیر و دلسوز.
    تشکر از شما بابت انعکاس مشکلات سیستان باشد که گوشی شنوا و دلی دلسوز بشنود و عمل کند.
    از طرف یک سیستانی.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تائید دیدگاه فعال است. دیدگاه شما ممکن است کمی طول بکشد تا ظاهر شود.