بایگانی دسته: مناسبت‌ها

امروز در پردیسان یک رویداد تاریخی رقم خواهد خورد!

    تا ساعتی دیگر، مراسم نخستین جشن کتاب سال محیط زیست ایران در تالار شهدای سازمان حفاظت محیط زیست برگزار خواهد شد. آنچه که در پی می‌آید، متن سخنرانی نگارنده به عنوان دبیر این جشنواره است …

    طبیعت ایران حال خوبی ندارد. نه حال سمندرهای خالدار امپراطور در دره شهبازان خوب است، نه حال میش‌مرغ‌ها در دشت سوتاو بوکان. در سرزمین ما، گوزن‌های زرد، قربانی سیمره می‌شوند و دارکوب‌های سر سرخ، از گلازنی نفس بریده!
و همانطور که هوبره‌ها فدای اشتیاق‌شان به خرامیدن در شاسکوه می‌گردند، کبک‌های تنگ زندان هم در سبزکوه سرخ می‌شوند تا حکایت مرگ‌شان ثبت میراث معنوی گردد! با این وجود، همچنان تک درنای سپید و عاشق ما، هر ساله هزاران کیلومتر می‌پیماید تا عشق بی‌مانندش را به سرزمینی که خاطره‌ی هم‌پروازی با معشوقش را در سینه دارد، نشان دهد …

کتاب سال محیط زیست

    و آن سرزمین، سرزمین ماست؛ سرزمین وحشی بافقی که بیش از 500 سال پیش دریافته بود که ما درخت‌افکن نه ایم، آنها گروهی دگرند، با وجود سد تبر، یک شاخ بی بر نشکنیم؛ همان شاخ بی بری که 2500 سال پیش در منشور پارسوماش، افکندنش برابر با پایان نسل قلمداد شده بود …
با این وجود، امروز بی مهابای فرداها، نسل درختان از جنگل‌های چوبر در تالش تا کهورهای محمدآباد ریگان ریشه‌کن می‌شود و سازمان متولّی محیط زیست ایران بر این باور است که با منطق سرنیزه و چکمه هرگز نمی‌توان توان تاب‌آوری طبیعت وطنی که دوستش داریم را به او بازگرداند و سزاوارانه پاس داشت.
چنین است که تلاش برای توان‌افزایی، ارتقای سواد محیط زیستی و اعتلای فرهنگی ساکنان فلات ایران در صدر اولویت‌های راهبردی ما می‌نشیند؛ تلاشی که در بیست و پنجمین روز از آبان 1393؛ در روزی که به نام کتاب، آگاهی و سبک زندگی نامگذاری شده است، شناسه‌ی گویایش را در همین اجتماع پرشور و فرزانه در تالار زیبای شهدای محیط زیست پردیسان می‌توان رهگیری کرد. اینکه امروز می‌خواهیم همزمان با آیین‌های بیست و دومین سال برگزاری هفته کتاب و کتابخوانی – 24 الی 30 آبان – نخستین دوره از جشن ملّی انتخاب کتاب سال محیط زیست را برگزار کرده و از بین بیش از 300 اثری که در حوزه‌های گوناگون تخصصی، حقوقی، دینی، کودک و نوجوان و نشریات دریافت کردیم – به انتخاب یک هیأت داوری 64 نفره – به صاحبان 25 اثر جوایزی به رسم احترام اهدا کنیم.
سازمان حفاظت محیط زیست امیدوار است بنیانگذاری جشن ملّی انتخاب برترین کتاب محیط زیست در سالی که بر پیشانی‌اش نام فروزان فرهنگ می‌درخشد، سبب شود تا هم نویسندگان طبیعت دوست بیشتری ترغیب به نوشتن در این حوزه شوند، هم ناشرین پرشمارتری با لرزش کمتر دل و دست پای در سرمایه‌گذاری این مقوله‌ی فرهنگی نهند و هم سردبیران محترم، سهم بیشتری از فضای نشریه‌های خود را به محیط زیست اختصاص دهند.
کلام آخر آن که این جشن بزرگ و وزین هرگز شکل نمی‌گرفت اگر حمایت مقامات ارشد سازمان از یک سو، همراهی مدیران طبیعت‌دوست در وزارت محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و تلاش شبانه‌روزی گروهی از همکاران سختکوشم در دفتر آموزش و مشارکت مردمی، روابط عمومی، اداره کل پشتیبانی و دیگر واحدهای حمایت‌کننده وجود نداشت، جمله‌ی پایانی را اما مایلم به رقیه عباسی، فریدرضا خلجی علیایی، فریبا سلیمی و محمّد صدقی اعضای خستگی‌ناپذیر دبیرخانه نخستین جشنواره کتاب سال محیط زیست تقدیم کنم که می‌دانم دست‌کم ساعت‌ها از خواب و استراحت‌شان را ربودم تا امروز در پیشگاه فرزانگان فرهیخته‌ی محیط زیست کشور، آبروداری کنیم.
زنده باشید بچه‌ها …

سه خطای محیط زیستی هیأت‌های عزاداری در ایران!

اشتباه‌هایی که در محرم نباید تکرار شود …

در روزهایی که فضای شهر و دیارمان بیش از همیشه، بوی آزادگی و پایداری در برابر بیداد و ظلم و جهل و پیمان‌شکنی می‌دهد و با نام نامی حسین (ع) عطرانگیز شده است؛ گاه رفتارهایی، مناظری و سخنانی را می‌بینیم و می‌شنویم که آشکارا ناسازه‌ای نابخشودنی با نیت خیر برپاکنندگان یاد و خاطره‌ی آزادمردان و زنانی دارد که بیش از 1330 سال پیش با خون و اشک خویش در کربلا، کوشیدند تا کیفیت ممتاز زندگی منادیان عدالت‌خواه و ظلم‌ستیز را در جهان تضمین کنند؛ کیفیت زندگی‌ای که امروزه ممکن است تحت تأثیر چند خطای بارز محیط زیستی در آیین‌های بزرگداشت آن حماسه‌‌آفرینان بزرگ صدر اسلام، از عیارش به شدت کاسته شود …

 

ادامه‌ی خواندن

طرح جدید همیاران محیط زیست را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

لطفا اظهار نظر کنید

   سرانجام پس از ماه‌ها بررسی و آسیب‌شناسی طرح‌های مبتنی بر آموزه‌ی «مشارکت شهروندمحور» در سازمان حفاظت محیط زیست، مانند طرح همیار محیط زیست، محیط یار، زیست‌بان افتخاری، پلیس محیط زیست و نظایر آن، پیش‌نویس طرحی فراهم شد که در نگارش آن کوشیده شده تا نظر اغلب کارشناسان ذیصلاح مرتبط اخذ شود. اینک شما هموطن عزیزی که مایلید به عنوان یک شخصیت حقیقی و به صورت فردی با سازمان حفاظت محیط زیست همکاری کنید، می‌توانید پیش‌نویس طرح همیاران محیط زیست را مطالعه کرده و چنانچه در مورد آن نظری اصلاحی یا انتقادی دارید، تا روز دوشنبه هفته آینده – 28 مهر 1393 – پیشنهادها و انتقادهای خود را به رایانامه [email protected] ارسال فرمایید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به پرتال سازمان حفاظت محیط زیست مراجعه کنید.

بعد از فوتبال و یوزپلنگ ایرانی، نوبت به والیبال و بحران آب رسید!

 

پیشگامی والیبال ایران در حوزه محیط زیست!

    به نظر می‌رسد ایران یکی از قربانیان اصلی موج فزاینده‌ی تغییر اقلیم و جهان‌گرمایی است؛ بحرانی که در قامت موج کم‌سابقه‌ای از خشکسالی درازمدت و کمبود شدید منابع آب خود را نمایان ساخته است. چنین وضعیتی، ایجاب می‌کند تا تمامی نهادها و ارگان‌های دولتی و غیردولتی کشور بکوشند تا با استفاده از بیشینه‌ی توان و ابزارهای دراختیار خود، جامعه‌ی ایرانی و جهانی را متوجه ابعاد این بحران و شیوه‌های کاهش خطرات آن سازنند. در چنین شرایطی، جلسه‌ی مشترکی که دیروز بین برخی از مدیران ارشد وزارت ورزش و جوانان و سازمان حفاظت محیط زیست در محل آن وزارتخانه برگزار شد، می‌تواند حایز اهمیت و امیدبخش باشد … ادامه‌ی خواندن

چرا سخنان حسن روحانی در کنفرانس تغییرات آب و هوا، تاریخی است؟

به بهانه حضور رییس جمهور ایران در اجلاس تغییرات آب و هوا نیویورک

 

    همزمان با نخستین روز از مهرماه 1393، عالی‌ترین مقام جمهور ایران، به جای آنکه در اقدامی سمبلیک و در پایبندی به رسمی نسبتاً دیرینه خود را به یک مدرسه بزرگ دولتی در یکی از محله‌های متوسط پایتخت رسانده و زنگ مهر را با چکشی کلیشه‌ای به صدا درآورد، ترجیح داد تا این وظیفه را به معاون اولش سپرده و خود، فرسنگ‌ها آن سوتر در باختر اقیانوس اطلس در نشستی با حضور رهبران جهان شرکت کند که هدفش چاره‌جویی برای مهار بحران جهان‌گرمایی بود. نوشتار پیش رو، کوشیده است تا به این بهانه، تحلیلی از سخنان دکتر حسن روحانی در اجلاس تغییرات آب و هوایی نیویورک ارایه دهد … ادامه‌ی خواندن

و سرانجام رد پای محیط زیست در هجدهمین پرسش مهر رییس جمهور!

شاید تنها ابتکار سید محمد خاتمی که همچنان در طول چند دولت پس از وی محترم شمرده شده و به اجرا درمی‌آید، پرسش مهر رییس جمهور باشد؛ پرسشی که از نخستین سال ورود وی به ساختمان پاستور در آغاز سال تحصیلی 77-1376 جان گرفت و اینک در آغاز سال تحصیلی 94-1393 به پله‌ی هجدهم رسیده است. با این همه، جنس پرسش هجدهم که توسط معاون اول حسن روحانی ساعاتی پیش در مدرسه دخترانه حضرت زینب (س) اعلام شد، با هفده پرسش پیشین بسیار متفاوت، تأمل‌برانگیز و البته امیدبخش است … ادامه‌ی خواندن

پیش به سوی راه‌اندازی نخستین هنرستان‌های محیط زیست در ایران

مدارس محیط زیستی؛ راهی پایدار به سوی تضمین آینده طبیعت ایران
شاید اگر معصومه ابتکار از آغاز نخستین دوره صدارت خویش بر سازمان حفاظت محیط زیست در 17 سال پیش، کوشیده بود تا به جای متأثرکردن رهبران و مدیران ارشد و میانی کشور نسبت به خطر عدم توجه به ملاحظات و موازین محیط زیستی در چیدمان توسعه در ایران، سنگ بنای آموزش کودکان ایران زمین در حوزه‌ی محیط زیست را بر زمین زده بود، امروز نگرانی به مراتب کمتری از آینده‌ی طبیعت وطنی که دوستش داریم، داشتیم! نداشتیم؟ به هرحال بر بنیاد آن سخن ساده و نیکوی باستانی که ماهی را هرگاه از آب بگیریم، تازه است؛ گمان برم هنوز هم می‌توان با جزم کردن عزم خویش در نهاد متولی طبیعت ایران، پیکره‌بندی مدارس محیط زیستی را برای همیشه در این زادبوم مقدس نهادینه کرد … ادامه‌ی خواندن

چرا زیست توپ به لیونل مسی داده نشد؟!

در مراسم بدرقه تیم ملی فوتبال ایران، معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، خود شخصاً در ورزشگاه 12 هزارنفری سرپوشیده آزادی حضور یافت و زیست توپ را به دست جواد نکونام، کاپیتان ملی پوشان سپرد. ادامه‌ی خواندن

رمزگشایی از زیست توپ!

زیست توپ و تحقق یک آرزوی سبز …
رمزگشایی از دلواپسی آفرینندگان زیست توپ!
بسیاری می‌گفتند: امکان ندارد فیفا پیشنهاد دوستداران محیط زیست ایران را بپذیرد و اجازه دهد تا نقش یوز بر پیراهن اعضای تیم ملی فوتبال ایران در آوردگاه برزیل بدرخشد. اما همه دیدیم که این اتفاق رخ داد! نداد؟ امروز هم، همان منفی‌نگران تلاش‌های فعالان محیط زیست و سازمان تحت هدایت معصومه ابتکار را برای معرفی و حمایت از طرح چیت‌بال و زیست‌توپ انکار کرده و می‌کوشند تا از اهمیتش بکاهند. با این وجود، گاه نمی‌توانند دلواپسی خود را از احتمال موفقیت این طرح فراملّی پنهان سازند! چرا که می‌‌بینند آرام آرام، دنیا کلاه از سر برداشته و دلواپسی آفرینندگان زیست توپ را درک می‌کند … ادامه‌ی خواندن

سه سال دویدن با پای برهنه!

 آنهایی که با دستگاه‌های ورزشی موسوم به تردمیل، چند متری پابرهنه دویده‌اند، می‌دانند که چه کار طاقت‌فرسایی است بدون استفاده از کفشی مناسب، ورزش کردن! وای به حال زمانی که بر روی زمین و در شرایطی طبیعی، بدون لباس و کفش مناسب مجبور به دویدن شوی!

    و این درست همان کاری است که که در این دیار، روزگاری سپهر سلیمی، یاسر انصاری، ناصر کرمی، مژگان جمشیدی، مهدی اشراقی، الهه موسوی، حمیدرضا میرزاده، هومان خاکپور، احسان محمدی و … انجام داده و می‌دهند …
و اینک می‌خواهم از دونده‌ای بگویم که سه سال است نفس کم نیاورده و به زخم پاهای تاول‌زده‌اش هم توجهی نکرده و همچنان تخت گاز می‌دود …
سه سال از ورود پایگاه اطلاع رسانی زیست بوم به دنیای مجازی می‌گذرد. بی شک زایش هر رسانه، می‌تواند رخدادی مثبت و شناسه‌ای بر تکامل و نشاط جامعه‌ی مدنی باشد؛ به ویژه اگر موضوع اصلی و دغدغه‌ی نخستین آن رسانه، محیط زیست هم باشد. چه، پرداختن به موضوعات محیط زیستی خود یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی در جوامع مدرن امروز به شمار می‌آید و نشان می‌دهد که مردم آن جامعه از کمینه‌ی رفاه برخوردارند که این مجال را دارند تا به مسایلی اساسی‌تر چون کیفیت زیست دیگر زیستمندان ساکن در سرزمین‌شان در حوزه‌ی جانوری و گیاهی هم بپردازند.
چنین است که هر فعال اجتماعی، هر شهروند مسئولیت‌پذیر و هر متخصصی در حوزه‌ی محیط زیست باید از خبر شنیدن کهنه‌تر شدن فعالیت یک رسانه‌ی سبز دچار شور و شعف شود و آن را نشانه‌ای از بالندگی جامعه‌ای بداند که در آن زندگی می‌کند و دوستش دارد.
اما حقیقت این است که زیست بوم در شرایطی سه سالگی خود را جشن می‌گیرد که هنوز عمر هیچ رسانه‌ی محیط زیستی در این دیار، دو رقمی نشده است! غم‌انگیزتر آن که حتی اینک دیگر نشانی از قدیمی‌ترین پایگاه‌های اطلاع‌رسانی محیط زیستی، چون سبزپرس و ایرن هم نیست که از مرداد 1387 آغاز به کار کردند و اگر امروز زنده بودند، باید خود را برای جشن تولد شش سالگی‌شان مهیا می‌کردند! به سخنی ساده‌تر، کودکان محیط زیستی ما در حوزه رسانه، انگار پیش از ورود به دبستان در همان مقطع پیش دبستان، به دلیل شرایط دشوار اجتماعی چاره‌ای جز ترک تحصیل و کاویدن راهی دیگر برای ماندگاری و کسب یک لقمه روزی حلال ندارند! دارند؟
از همین روست که برای زیست بوم هم نگرانم … زیست‌بومی که البته این روزها خوب می‌نویسد و خوب دامنه‌ی فعالیش را گسترش می‌دهد و حتی در تلاش است تا مخاطب غیر فارسی زبان را هم متأثر سازد. احسان محمدی عزیز هم به رغم مشغله‌های فراوان و تحمل حضور در دادگاه‌های جورواجور فرهنگی و رسانه‌ای! حتی کوشیده است تا علاوه بر انتشار مقالاتی دست اول، به کمک همکارانش ترجمه‌ی آثار برتر محیط زیستی جهانی را هم در دستور کار زیست بوم قرار دهد.
اما به هر حال همه می‌دانیم که زیست بوم روی کاکل احسان محمدی می‌چرخد، همانگونه که سبزپرس، مدیون شادروان یاسر انصاری بود و حیات ایرن به ناصر کرمی مرتبط! و تا زمانی که این پایگاه‌های اطلاع رسانی نتوانند صاحب یک تیم قدرتمند رسانه‌ای و سامانه‌ای درآمدزا شوند، متأسفانه چشم‌انداز آینده چندان امیدوارکننده نیست و این پاهای برهنه سرانجام تاول‌هایی دردناک خواهد زد …
به نظرم، ارتباط این رسانه‌ها با یک فعالیت غیردولتی محیط زیستی و پیوند عملی‌تر ایشان با یک یا چند سمن محیط زیستی شاید بتواند چشم‌انداز پایدارتری بر روی چنین فعالیت‌های ارزشمند و روشنگرانه‌ای بگشاید و دوام آنها را وابسته به فرد نسازد. افزون بر آن، دولت‌ها هم باید بدون هیچ چشمداشتی به چنین حرکت‌های فرهنگی و بالنده‌ای کمک کنند و یا آنکه دست‌کم چوب لای چرخ فعالیت‌شان نگذارند. راه‌اندازی سامانه‌ی الکترونیکی جامعه محیط زیست ایران ، در همین راستاست که توسط سازمان حفاظت محیط زیست راه‌اندازی شده است.
به امید گرفتن جشن یکصدسالگی زیست‌بوم توسط نوه‌های احسان محمدی عزیز …
آمین …

آگاهی دولت‌ها یا ملت‌ها! کدامیک حافظ زمین است؟

    چرا باید روز زمین را گرامی بداریم؟

    دوم اردیبهشت 1393، آغازگر چهل و چهارمین سالی است که جهانیان، برای زمین جشن می‌گیرند و ماندگاری‌اش را از دولت‌های متبوع‌شان طلب می‌کنند. اما چرا آنقدر دیر؟!
دست‌کم چهار میلیارد و ششصد میلیون سال از عمر زمین می‌گذرد. کمینه‌ی قدمت حضور آدم‌ها بر روی این سیاره هم به دومیلیون سال بالغ می‌شود. از دوره سکنی‌گزینی و کشف کشاورزی هم بیش از 10 هزار سال گذشته است و دیرینه‌ترین امپراتوری جهان هم قدمتی بیش از ظهور مسیحیت دارد. با این وجود، فقط 44 سال است که جهانیان دریافته‌اند که اگر برای نجات زمین کاری نکنیم، نباید به ماندگاری کیفیت حیات در این ظاهراً یگانه سیاره‌ی قابل سکونت در کهکشان راه شیری امید بست! ادامه‌ی خواندن

در ستایش از سونامی تفنگ‌کُشان در کردستان

     در تداوم موج بیداری محیط زیستی ایرانیان

      همانگونه که اغلب، طراوت و ابرهای باران‌زا متأثر از غلبه‌ی باد غرب، از باختر به سمت خاور وطن می‌وزد، اینبار هم این هموطنان شایسته‌ام در آبادبوم‌های سه استان کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی بودند که موج رهاسازی وحوش و پرندگان در اسارت را در کنار اعدام تفنگ‌هایی که قلب حیات وحش را نشانه رفته بودند، به راه انداختند تا همه دریابیم که از هر سونامی‌ای نباید ترسید! ادامه‌ی خواندن