شاید یکی از بیشترین و پرتکرارترین ترجیع‌بندهایی که اغلب در سخن بسیاری از مسئولین، نخبگان، پژوهشگران و کارشناسان حوزه محیط زیست می‌شنویم، آن است که برای دستیابی به جامعه‌ای برخوردار از محیط زیستی پویا و با نشاط، باید از کودکستان‌ها و دبستان‌ها شروع کرد. باید کوشید تا کودکان و نونهالان جامعه را، همان زمان که با واژگان و فضیلت‌هایی چون خداوند، مادر، پدر، محبت، عشق، میهن و صداقت آشنا می‌شوند و نسبت به آنها دلبستگی می‌یابند، با ارزش‌هایی چون درخت، آب، خاک، هوا، تالاب، کوهستان، بیابان، جنگل، یوزپلنگ، آهو، گوزن و … نیز آشنا ساخت و در ضمیرشان عشق به مواهب طبیعی را چون عشق به عزیزترین عزیزان‌شان، نهادینه کرد.

    با این وجود و به رغم چنین دانستگی ارزشمندی، عملاً کمتر شاهد نمودی عینی و بیرونی از تحقق این هدف و آموزه در سطح جامعه بوده و متأسفانه باید بپذیریم که میزان استقبال نهاد متولی آموزش و پرورش کشور از این مهم نیز، چندان رضایت‌بخش نبوده و عملاً کمترین رغبت ممکن را به این مهم در طول این سال‌ها از خود نشان داده است. چنین است که چندی پیش در فرصتی که پیش آمد، موضوع را از طریق روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست به آقای دکتر زکریا یازرلو و همکاران‌شان در معاونت آموزش و پژوهش این سازمان منتقل کرده و پیشنهاد دادم حالا که وزارت آموزش و پرورش از بضاعت مالی یا پشتیبانی لازم در حوزه انسانی برای اجرایی کردن آموزش مفاهیم محیط زیستی به صورت همه‌گیر در سطح کل مدارس کشور برخوردار نیست، این مهم از طریق سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری شده و همانگونه که آن سازمان، سالانه به برخی از صاحبان مشاغل صنعتی، جوایزی تحت عنوان صنعت سبز اهدا می‌کند، ضمن شناسایی و معرفی آن گروه از مدارسی که به صورت داوطلبانه درس محیط زیست را برای دانش‌آموزان خود ارایه می‌دهند، به بهترین آنها جوایزی را اختصاص دهد تا بدین ترتیب، موجی جدید راه افتاده و مدیران مدارس با همکاری اعضای هیأت امناء و انجمن اولیاء و مربیان خویش، اقدام به راه‌اندازی این دروس بکنند.

    خوشبختانه این پیشنهاد مورد توجه و استقبال جناب یازرلو که خود از مدیران باسابقه وزارت آموزش و پرورش هستند قرار گرفت و هفته گذشته در سیزدهمین روز از اسفند 1391، نخستین بازدید از یکی از دبستان‌های شهر تهران با نام فرهنگ سعادت انجام گرفت که در این بازدید، علاوه بر ایشان، سرکار خانم دکتر زهرا جواهریان (مدیرکل دفتر پژوهش و توسعه پایدار)، آقای دکتر حیات غیب (معاون دفتر آموزش و مشارکت مردمی) و آقای دکتر مرتضایی (مدیرکل آموزش و پرورش منطقه 2 تهران) حضور داشتند و نگارنده به چشم خویش دید که چگونه این هیأت از شنیدن پاسخ‌های محیط زیستی کودکان 9 ساله، 10 ساله، 11 ساله و 12 ساله این مدرسه به شوق آمده و مسرور گشته بودند؛ مدرسه‌ای که سه سال است به صورت داوطلبانه و از مقطع سوم تا ششم ابتدایی درس محیط زیست را به دانش‌آموزانش توسط آموزگارانی علاقه‌مند و متخصص چون خانم‌ها حیدری، گل‌آور و درودیان و با حمایت مدیری جوان به نام آقای قاسم‌پور ارایه می‌دهد و اینک اغلب آنها به قول دکتر یازرلو، نه‌تنها می‌دانستند که چرا حفظ محیط زیست اهمیت دارد، بلکه می‌توانستند این اهمیت را به مخاطب خویش هم با اعتماد به نفسی شگفت‌آور نمایش دهند.

    امیدوارم این نخستین گام، تداوم یابد و همانگونه که زکریا یازرلو قول داد، بتوان با مساعدت مسئولین وزارت آموزش و پرورش شاهد اجرایی شدن این طرح در سال آینده در سطح 2400 مدرسه در کل کشور بود و بدین‌ترتیب گامی عملی برای پاسداری از اصل پنجاه قانون اساسی‌مان برداریم؛ اصلی که حفظ محیط زیست را وظیفه عمومی می‌داند.

انشاالله.

پی نوشت:

این یادداشت، امروز در صفحه 13 روزنامه اعتماد هم منتشر شده است.