نتایج بررسی و تحلیل آخرین نقشه‌های مربوط به میزان ریزش‌های آسمانی کشور از آغاز مهر تا پایان اسفند ماه 1387 نشان می‌دهد که وضعیت بارندگی، نسبت به ماه گذشته و نیز میانگین دراز مدت 30 ساله بهبود یافته و وسعت رنگ قرمز (که نشان‌دهنده‌ی اوج بحران خشکسالی در کشور است)، به مراتب نسبت به ماه پیش از آن کاسته شده است. به نحوی که اینک می‌توان برای اولین بار در سال جاری لکه‌های پربارانی را در تبریز، ارومیه، لردگان، اقلید فارس و بیرجند (علاوه بر زاهدان و باهوکلات و یزد بیارجمند) ملاحظه کرد. همچنین در حالی که وضعیت بارندگی در نواحی شمالی استان‌های هرمزگان و بوشهر و نواحی جنوبی استان‌های کرمان و فارس اندکی بهبود یافته است، اما شرق استان هرمزگان بیشتر از ماه گذشته با فقر بارنگی مواجه شده، به نحوی که میزان نزولات این منطقه کمتر از 60 درصد میانگین 30 ساله‌ی آن بوده است. در حقیقت همچنان زیستمندان سواحل خلیج فارس به شدت از کمبود بارندگی در رنج هستند.همچنین وضعیت شهرستان ساوه در استان مرکزی نیز بسیار وخیم بوده و میزان بارندگی شش‌ماهه‌ی این شهرستان – که یکی از قطب‌های کشاورزی کشور محسوب می‌شود – کمتر از 60 درصد میانگین دراز مدت 30 ساله‌ی آن بوده است. رخداد نگران‌کننده‌ای که پس از سرمای بی‌سابقه‌ی سال گذشته و تخریب 100 درصد انارستان‌ها و باغ‌های زیتون ساوه، به نظر می‌رسد برای دومین سال پیاپی ادامه خواهد داشت.
با این وجود، آمارها نشان می‌دهد که ظاهراً میزان ریزش‌های آسمانی ایران در ماه اسفند توانسته باشد قدری از شدت خشکسالی بکاهد. روندی که با توجه به بارندگی‌های دهه‌ی نخست فروردین 1388 به نظر می‌رسد که ادامه خواهد داشت.
بر روی نقشه ها کلیک کنید تا بزرگتر دیده شوند
در این میان، وضعیت استان اصفهان نیز بهبود یافته و دیگر هیچ نقطه‌ای از این استان با رنگ قرمز پررنگ علامت‌گذاری نشده است. هر چند همچنان، نواحی شمالی استان، به ویژه شهرستان‌های اردستان و کاشان از اقلیمی رؤیایی برخوردار بوده و میزان بارندگی آنها در شش‌ماه گذشته نسبت به میانگین 30 ساله در همین دوره‌ی مشابه، بیش از 60 درصد فزونی دارد.
بنابراین، شاید دل‌انگیزترین بیابان ایران را علاوه بر جازموریان، امسال بتوان در اردستان و کاشان و ریگ‌بلند و مرنجاب یافت و مورد بازدید قرار داد.
بار دیگر از دوست عزیزم، دکتر مرتضی خداقلی، از پژوهشگران سختکوش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان که به صورت مرتب و ماهانه این نقشه‌ها را در اختیار نگارنده قرار می‌دهند، قدردانی می‌کنم.
مهندس درویش عزیز ضمن تشکر از تحلیل ها و توضیحات علمی و کارشناسانه جنابعالی خوشبختانه روند کاهش شدت خشکسالی که تقریبا از اواسط دی ماه شروع شد همچنان ادامه دارد و ریزش های چند روز گذشته بسیاری از مناطق کشور را نزدیک به شرایط نرمال خواهد رساند. گونه های یکساله مراتع قشلاقی از ریزش های اخیر بیشترین استفاده را خواهند برد.
پاسخ:
ممنون از لطف شما. امیدوارم همینگونه شود که پیش بینی کرده اید. به دوستان اصفهانی سلام ویژه برسان.
محمد عزيز
يكي از تغييرات اقليمي جالب ايران در سالهاي اخير تغيير رژيم بارش و به عبارت ديگر ديررس شدن فصل بارش است. چند سال پياپي است كه بارشهاي بهاري تا حدودي كمبود بارش در زمستان را جبران ميكند. اما جالب است كه وزارت نيرو (و ديگر بخشهاي مختلف در دولت، از جمله سازمان هواشناسي) ترجيح ميدهند در گزارشهاي خود فقط به آمار بارش در زمستان اشاره كنند چون خشكسالي را مهيبتر نشان ميدهد و آسانتر به كار تبليغ براي صرفه جويي در مصرف و . . مي آيد.
پاسخ:
درود بر ناصر عزیز. درست است که رژیم بارشی ایران از نظم خاصی پیروی نمی کند (که البته این از ویژگی های تمامی سرزمین های خشک و نیمه خشک جهان است) اما آنچه که انکارناشدنی است، آن که تراز آبی کشور در طول دو سال گذشته و به رغم بارندگی های نرمال یا غیر نرمال همواره منفی مانده و خشکسالی غیر قابل انکار است.