🇮🇷: @darvishnameh

🔴فروچاله؛ مهیب ترین پدیده تخریب سرزمین!🔴

🔹همشهری؛ ستون قلم سبز؛ ۱۱ بهمن ۹۶🔹

محمد درویش

۱⃣ از فروچاله ها، به عنوان مهیب ترین پدیده در حوزه تخریب محیط زیست یاد می شود. در واقع زمانی که فروچاله اتفاق می افتد به این مفهموم است که ما به مرحله ای از تخریب سرزمین رسیده ایم که به آن #غیرقابل_بازگشت گفته می شود. هنگامی که روند اُفت سطح آبهای زیرزمینی ادامه داشته باشد، سبب می شود لایه های آبدار خاک به هم بچسبند و ظرفیت انباشت آب در آبخوان ها کاهش یابد. وقتی این اتفاق می افتد؛ حتی اگر عامل تخریب را حذف کنیم و میزان تخلیه و تغذیه آبخوان ها را دوباره متعادل هم سازیم، این روند برگشت پذیر نخواهد بود! در نتیجه، ریزش های آسمانی به سیلهایی مخرب تبدیل می شود و به تشدید فرسایش خاک می انجامد. این پدیده نشاندهنده کاهش منابع استراتژیک آب شیرین در یک سرزمین است که با ملاحظات امنیت ملی گره می خورد و به همین دلیل دولت ها فوق العاده نگران وقوع این پدیده هستند و تلاش می کنند سرزمین شان را از بروز فروچاله ها حفظ کنند.

۲⃣ اتحادیه اروپا میزان خط قرمز فرونشست زمین را ۴ میلیمتر در سال تعیین کرده و اگر کشوری از اعضای این اتحادیه به این رقم نزدیک شود باید با تشکیل کمیته بحران به ریاست رهبر آن کشور، علل وقوع فرونشست را بررسی کند و مانع از ادامه آن شود. برای نمونه اینک در جنوب اسپانیا میزان فرونشست به ۳٫۷ میلیمتر درسال رسیده است، به همین دلیل کمیته ای به ریاست نخست وزیر این کشور برای بررسی موضوع و جلوگیری از ادامه این روند کاهنده و خطرناک تشکیل شد. این کمیته شبیه کنوانسیون مقابله با بیابانزایی در ایران است با این تفاوت که درایران ریاست هیات را وزیر جهاد کشاورزی برعهده دارد اما در آنجا بالاترین مقام یعنی نخست وزیر و این نشاندهنده اهمیت موضوع است.

۳⃣ فرونشست زمین و بروز فروچاله در کشور های دیگر هم سابقه دارد از جمله #مکزیک که در آن بالاترین فرونشست زمین تا قرن ۲۱ رخ داده بود. همچنین بخش های مرکزی #چین، #کالیفرنیا در امریکا و بخش هایی از #استرالیا و #هندوستان هم این پدیده اتفاق افتاده است. اینها مناطق بحرانی کره زمین هستند اما از سال ۲۰۱۰ ایران گوی سبقت را از سایر مناطق ربود تا آنجا که سازمان زمین شناسی اعلام کرد که در دشت شهریار در جنوب تهران میزان فرونشست زمین به ۳۶ سانتیمتر در سال رسیده است. در جنوب شرقی تهران، یعنی در دشت معین آباد ورامین هم فرونشست زمین به میزان ۲۵ سانتیمتر در سال به صورت نقطه ای ثبت شده که ۹۰ برابر میزان بحران در اروپا و ۴ سانتیمتر بیشتر از مکزیک است.

۴⃣ ماجرای فروچاله ها نشاندهنده این است که مدیریت حاکم بر سرزمین متناسب با واقعیت های اکولوژیکی سرزمین طراحی نشده و بجای اینکه توسعه را براساس خواهش های بوم شناختی و واقعیت های طبیعی زیستبوم، طراحی کنیم براساس مسایل و نیازهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، این طراحی صورت می گیرد. به همین دلیل است که سازمان ملل توصیه می کند دولت ها این رویکرد را در طراحی توسعه کنار بگذارند. نکته ای که وجود دارد در کشورما دولتها به رغم آنکه شعارهای زیبایی برای حفظ محیط زیست می دهند اما درعمل توجهی به رعایت هنجارها و موازین محیط زیستی ندارند. حتی اینک با رییسی در صدر پردیسان مواجه هستیم که خود آشکارا می گوید: مملکت نباید معطل محیط زیست بماند! آشکار است که پیامدِ چنین دیدگاه خطرناک و تاسف باری باید که تشدید فرونشست سرزمین و آمادگی برای مهاجرتهای محیط زیستی باشد!