اجراي برنامه ملي مديريت مناطق بياباني يكي از گام‌هاي اساسي در راستاي تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه و نيز سند چشم‌انداز 20 ساله كشور است. شرط اساسي در دستيابي به موقع همه اهداف برنامه تعيين واقع بينانه و تأمين بموقع نيازها و الزامات آن است كه در همين راستا الزمات و نيازهاي تحقق اهداف اين برنامه بشرح ذيل تعيين مي‌شود:
1-3-4- نيازهاي برنامه
نيازهاي برنامه در دو بخش شامل نيازهاي فرابخشي و نيازهاي بخشي به شرح ذيل طبقه‌بندي شده است.
1-1-3-4- نيازهاي فرابخشي
برخي از نيازهاي اساسي فرابخشي برنامه كه مي‌بايست از طريق كميته‌ي ملّي مقابله با بيابان‌زايي پيگيري شود، به تفكيك دستگاه عبارت است از :
الف ) معاونت برنامه‌ريزي راهبردي رياست جمهور (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي سابق)
تأمين به موقع منابع مالي، اعتباري و تسهيلاتي مورد نياز برنامه
ب ) وزارت نفت
– تأمين مالچ رايگان ( به طورمتوسط به ميزان 100 ميليون ليتر در سال )
– تأمين سوخت فسيلي مورد نياز در مناطق بياباني
– حمايت و مشاركت بموقع در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت ز تأسيسات نفت و گاز
پ ) وزارت نيرو
– صدور مجوزهاي لازم براي تأمين‌آب مورد نياز اجراي پروژه‌هاي نهال‌كاري در طرح‌هاي مقابله با بيابان‌زايي و كنترل فرسايش بادي
– تقويت كنترل و نظارت بر بهره‌برداري از آب‌هاي زيرزميني به ويژه در دشت‌هاي ممنوعه آبي مناطق بياباني، به منظور كاهش روند فرونشست زمين
– فراهم کردن تسهیلات لازم و حمایت‌های مالی از توسعه سهل و ارزان انرژی‌های نو, به ویژه انرژی خورشیدی و بادی
ت ) وزارت صنايع و معادن
– تقويت نظارت بر بهره‌برداري از معادن سطحي به ويژه از حيث اثر بر كاهش تنوع گونه اي، توليد زيست‌شناختي و تشديد ناپايداري بوم‌شناختي در مناطق بياباني
– الزام بهره‌برداران معادن سطحي به پرداخت هزينه احياء و يا احياء مناطق بياباني حداقل معادل سطوح تخريب شده ناشي از برداشت معادن سطحي در مناطق بياباني در چارچوب قوانين و مقررات مربوطه
– الزام بهره‌برداران معادن سطحي به استفاده از روش‌هاي با حداقل يا فاقد خسارت در ناپايداري بوم‌شناختي مناطق بياباني جهت استخراج معادن
ث) دستگاه قضايي و نيروي انتظامي
– برخورد بموقع با متخلفين و متجاوزين به عرصه هاي منابع طبيعي در مناطق بياباني به ويژه از حيث چراي دام غيرمجاز، بوته‌كني، تخريب و…
ج) صدا و سيما و ساير رسانه‌هاي جمعي
– كمك به تبديل فرهنگ منابع طبيعي به معارف عمومي به ويژه در مناطق حساس و شكننده بياباني
– ساخت آثار هنري جذاب به منظور افزايش آگاهي مردم از مزيت‌هاي مناطق كويري و تقويت استفاده از انرژي‌هاي نو
– همكاري در شناساندن قابليت‌هاي مناطق بياباني و حساسيت هاي آن در مقابل تخريب
– كمك به مديريت هماهنگ مناطق بياباني به ويژه از حيث نظارت، كنترل و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي با همكاري جوامع محلي
– كمك به ايجاد زمينه مشاركت آگاهانه و همه جانبه مردم، بهره‌برداران و دستگاه‌ها در اعمال مديريت پايدار بر مناطق بياباني
چ) سازمان بسيج سازندگي
– الزام مشارکت سازمان بسیج سازندگی در کمک به اجرای برنامه در تمام سطوح
ح) ساير دستگاه‌ها ( وزارت راه و ترابري، وزارت كشور – ستاد حوادث غير مترقبه، وزارت مسكن و شهرسازي، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و …)
– حمايت ومشاركت در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت از راه‌ها، فرودگاه‌ها، واحدهاي مسكوني و …
– رعايت سياست‌ها و اجراي اصول برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي
2-1-3-4- نيازهاي بخشي
الف) وزارت جهاد كشاورزي
– علاوه بر اولويت دادن به تأمين اعتبارات و تسهيلات مورد نياز برنامه در فصل كشاورزي و منابع طبيعي، به طور مشخص مهمترين نيازهاي بخشي برنامه عبارت است از :
– تأمين تسهيلات بانكي مجريان طرح‌هاي احداث بادشكن اطراف مزارع
– هدايت و حمايت كشاورزان داراي اراضي زراعي حساس به فرسايش بادي به تغيير الگوي كشت به سمت كشت گونه هاي زراعي دايمي و يا باغ
– در اولويت قراردادن حمايت از تغيير روش‌هاي آبياري سنتي به تحت فشار، لايروبي قنوات و اجراي طرح‌هاي شبكه هاي آبياري و انتقال آب در مناطق بياباني
– ترويج و حمايت از شخم عمود بر جهت شيب
– تغيير سامانه شترداري سنتي به سامانه‌هاي بسته، نيمه صنعتي و صنعتي در مناطق بياباني
– كاهش دام مازاد متكي به مراتع و تمركز حمايتها جهت تبديل دام سبك متكي به مراتع بياباني به دام سنگين و با سامانه دامپروري نيمه صنعتي و صنعتي
– كنترل، نظارت و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي متأثر از سياست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات زير بخش‌هاي مختلف بخش كشاورزي
– در اولويت قرار دادن توان تحقيقاتي وزارت به معرفي روش‌هاي نوين :
– چگونگي كنترل و مديريت عوامل انساني بيابان‌زا در كشور
– معرفي روش‌هاي سريعتر و كم هزينه تر تثبيت ماسه‌هاي روان و كنترل كانون‌هاي بحراني فرسايش بادي
– بررسي و معرفي گونه هاي گياهي مناسب عمليات زيست‌شناختي احياء مناطق بياباني
– كمك به ايجاد شبكه سنجش و ارزيابي فرسايش بادي كشور
– در اولويت قراردادن توان آموزش و ترويج وزارت به منظور :
– جلب مشاركت مردم و بهره‌برداران در حفاظت، مديريت و اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي بيابان‌زدايي و كنترل فرسايش بادي
– جلوگيري از تغيير بي رويه كاربري مراتع به مزارع و … در مناطق بياباني
– جلوگيري از بوته‌كني، چراي دام غيرمجاز و… در مناطق بياباني
ب ) سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور
– اولويت دادن به حفاظت و حمايت از بوم‌سازگان هاي شكننده بياباني به ويژه از حيث كنترل :
– چراي دام
– بوته‌كني
– آتش سوزي
– آفات و امراض
– تخريب و تغيير كاربري
– بهره‌برداري از معادن سطحي
– توقف صدور پروانه و ابطال تدريجي پروانه‌هاي چراي صادره در مراتع بياباني فاقد شايستگي چرا
– اولويت دادن به ايجاد تعادل بين تعداد دام و ظرفيت مراتع در مراتع مناطق بياباني
– ساماندهي واگذاري زمين در راستاي تحقق هدف فقرزدايي و كاهش جمعيت انساني
متكي به منابع طبيعي در مناطق بياباني
– تأمين اعتبارات نيازها و الزامات مورد نياز برنامه
– ايجاد ادارات بيابان‌زدايي و اصلاح ساختار سازماني اين ادارات در اداره كل منابع طبيعي استان‌ها به منظور ايجاد امكان پيگيري انجام بموقع فعاليت‌هاي پيش بيني شده در برنامه ملي مديريت مناطق بياباني كشور
– تبيين سازوكارهاي موثر و كارا جهت اجراي برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي
– افزايش ظرفيت هاي پيمانكاري و بخش خصوصي در جهت تحقق اهداف كمي برنامه
– تأمين و تجهيز نيروي انساني متناسب با اجراي برنامه
– تكميل پستهاي مصوب دفتر و ادارات بيابان‌زدايي استان‌هاي بياباني به منظور نظارت بر فعاليت‌هاي پيمانكاري جهت تحقق‌اهداف كمي وكيفي برنامه ملي‌مديريت مناطق بياباني كشور
– مديريت و ممانعت از هدر رفت آب‌هاي سطحي در مناطق بياباني