معرفي راهبردهاي پژوهش در بيابان – ويرايش پنجم

شناخت مزيت‌هاي نسبي كويرها و دق‌ها از جمله مهمترين فرازهاي اين برنامه راهبردي است.

سرزمين پهناور ايران، به رغم تنوّع قابل توجه آب و هوايي، توزيع متنوع گستره‌ي شمالي جنوبي و شرقي غربي آن از منظر مختصات جغرافيايي و تفاوت كم‌نظير ارتفاعي، واجد تنگنايي طبيعي نيز هست؛ تنگنايي كه اگر خوب شناخته و مؤلفه‌هاي آن مورد كاوش و واسنجي دقيق قرار گيرند، مي‌تواند به يك «فرصت» براي اعتلاي نام ايراني، ارتقاي كيفيت زيست و افزايش توليد ناخالص ملي بدل شود.
آن تنگنا، قرارگرفتن 7/89 درصد از قلمرو كشور در محدوده‌ي سرزمين‌هاي خشك است؛ سرزمين‌هايي كه بخشي از رسالت آباداني و پايداري آن در حوزه‌ي پژوهش، بر عهده‌ي بخش تحقيقات بيابان است.
چنين است كه در تعيين، انتخاب و معرفي مهمترين محورها و راهبردهاي پژوهشي افق چشم‌انداز 20 ساله، بيشينه‌ي تلاش ممكن صورت گرفته تا گامي استوار به سوي تحقق اين آرمان مقدس برداشته شود.
باشد كه اين كنكاش، راه دستيابي به ساز و كارِ آفرينش راهبردِ فزوني كارايي سرزمين و بهره‌وري پايدار از اندوخته‌هاي طبيعي ايران‌زمين را از منظر تدوين و تبيين اولويت‌های پژوهشی آشكار‌تر و هموار‌تر ساخته و با بازگشايي منظرهاي ديگري براي نگريستن، انديشه‌سازان حوزه‌ي سياست، مديران و كلان‌نگران كشوري را به بازخواني دوباره‌ي پاره‌اي از ملاحظات راهبردي خويش ترغيب كند؛ رخدادي كه در صورت وقوع، بي‌شك اميد به ثمربخشي تحقيقات را در ميان پژوهشگران افزايش خواهد داد و بدين‌ترتيب، پژوهشگرانِ اميدوار، با خلاقيتي بيشتر و تواني افزون‌تر، كارآمدي پايدارِ سازمان متبوع خود را تضمين مي‌كنند.
اينك ضمن سپاس از همراهي بسياري از صاحبنظران و متخصصين در طول يك سال گذشته، به ويژه همكاران عزيزم در بخش تحقيقات بيابان (مهندس اسماعيل رهبر، دكتر حسن روحي‌پور، دكتر سيد عطا رضايي، دكتر محمد خسروشاهي، دكتر شهرام شفيعي، مهندس حميدرضا عباسي، مهندس سيد جعفر سيداخلاقي، مهندس فرهاد خاكساريان، مهندس عمار رفيعي امام و مهندس طاهره انصافي‌مقدم)، پيشاپيش دست تمامی پژوهشگران و كارشناساني و ديگر علاقه‌منداني را می‌فشارم که با دقت نظر در محتوای مجموعه‌ي حاضر و طرح دیدگاه‌ها و نگره‌های انتقادی و سازنده‌ي خويش، توان زيست‌پالايي اين برنامه را برای ويرايش‌های بعدی ارتقاء مي‌دهند.

الف) وظايف اصلي بخش تحقيقات بيابان
بخش تحقيقات بيابان دو وظيفه‌ي اصلي به شرح زير دارد:
1- پژوهش در زمينه‌ي مديريت منابع و اندوخته‌های طبيعی در زيست‌بوم بيابان؛
2- پژوهش در زمينه‌ي راهكارهاي مهار بيابان‌زايی بر پايه‌ي تعاريف پذيرفته‌شده‌ي موجود، كه زيست‌اقليم‌های خشك، نيمه خشك و خشك نيمه‌مرطوب کشور را در بر می‌گيرد.
بنابراين عرصه‌ي مورد عمل بخش، علاوه بر نواحي كويري و بياباني (زيست‌اقليم فراخشك)، سراسر مناطق خشك، نيمه‌خشك و نيمه‌مرطوب خشك (مجموعاً 7/89 درصد خاك كشور)، دربرمي‌گيرد.

ب) سياست‌ها و برنامه‌ها
براي تحقق دو وظيفه‌ي خطير يادشده، لازم است تا سياست‌هاي زير را در افقي 20 ساله مد نظر قرار داد:
1- حفظ ذخاير ژنتيكي بوم‌سازگان (اكوسيستم) بيابان و توجه به عوامل برهم‌زننده‌ي پايداري سرزمين در مناطق تحت اثر بيابان‌زايي، به تفكيك مؤلفه‌هاي طبيعي و انساني
2- احترام به شيوه‌هاي كهن و ديرينه‌ي تعامل بيابان‌نشينان با طبيعت و كمك به شناخت بهتر، زنده‌ماني و تكامل آنها؛
3- توسعه فرهنگ منابع طبيعي و محيط زيست آحاد مردم ساكن در عرصه‌هاي بياباني و متأثر از بيابان‌زايي؛
4- كمك به حركت از «محيط زيستي اقتصادي» به سوي «اقتصادي زيست‌محيطي»؛
5- كاربست فناوري‌هاي روز مؤثر در احياء اصلاح و بهره‌برداري پايدار از مناطق بياباني و تحت‌اثر بيابان‌زايي؛
6- توسعه كمي و كيفي تحقيقات كاربردي و ارتباطات علمي در حوزه بيابان.

ج) اولويت‌هاي پژوهشي راهبردي
1- پهنه‌بندي و پايش بيابان و ارزيابي بيابان‌زايي در كشور؛
2- شناخت تنوّع زيستي و ارزش‌هاي آن در مناطق كويري و بياباني؛
3- شناخت و معرفي مزيت‌هاي نسبي كوير و بيابان؛
4- بررسي اثرات خشكسالي و تغيير اقليم در روند بيابان‌زايي؛
5- تحقيق در شيوه‌هاي بهره‌برداري پايدار از اندوخته‌هاي آبي و منابع خاك؛
6- اثر فعاليت‌هاي انساني بر بيابان‌زايي و ظرفيت‌سازي اطلاعاتي در اين حوزه.

اينك بر بنياد شش اولويت راهبردي ارايه شده، موضوعات كلان، طرح‌هاي جامع و موردي (راهكارها و تاكتيك‌ها) به شرحي كه خواهد آمد، قابل ارايه است:

1- پهنه‌بندي و پايش بيابان و ارزيابي بيابان‌زايي در كشور
1-1- تعيين و معرفي کاراترين معيارها و شاخص‌های بيابان‌زايي و نيز انتخاب حوضه‌های معرف با توجه به ويژگي‌هاي بومي كشور:
1-1-1- پژوهش و معرفي معيارها و شاخص‌هاي ميداني تخريب سرزمين
1-1-2- بررسي و مطالعه معيارها و شاخص‌هاي دورسنجي (RS) در تخريب سرزمين
1-1-3- تكوين روش‌شناسي بهينه براي همنهاد و جمع‌بست شاخص‌هاي ميداني و دورسنجي
2-1- ارايه‌ي سازوکارِ بومی‌کردنِ روش‌های تهيه‌ي نقشه‌ي بيابان‌زايي در ايران:
1-2-1- بررسي و واسنجي روش‌هاي تهيه‌ي نقشه‌ي بيابان‌زايي، مانند روش‌هاي فائو و يونپ، مدالوس، گلاسود ، لادا و گلادا .
3-1- پايش مستمر عرصه‌هاي طبيعي به منظور آگاهي از ميزان شتاب پس‌رونده يا پيش‌رونده‌ي علايم حياتي و تغييرات فيزيكوشيميايي در زيست‌اقليم‌هاي گوناگون كشور و دلايل بروز آنها:
1-3-1- پايش شناسه‌هاي بيابان‌زايي، به ويژه در حوزه¬هاي مركزي، جنوبي و شرقي كشور،
2-3-1- تدارك پايگاه‌ها يا ايستگاه‌هاي ثبت دايمي ويژگي‌هاي مربوط به آب، خاك، گياه و اقليم مناطق بياباني،
3-3-1- شناخت و طبقه‌بندي مناطق آسيب‌پذير و تهيه‌ي نقشه‌ي حساسيت اراضي به بيابان‌زايي،
4-3-1- بررسي و ارايه‌ي تعاريفي بومي به همراه تعيين قلمرو طبيعي بيابان‌هاي واقعي كشور،
5-3-1- تحقيق پيرامون سامانه‌هاي ديده‌باني و مراقبتي بوم‌سازگان بيابان.

2- شناخت تنوّع زيستي و ارزش‌هاي آن در مناطق كويري و بياباني
1-2- بررسي نحوه‌ي استقرار و تعيين آستانه‌ي مقاومت گونه‌هاي گياهي بياباني به عوامل محدود‌كننده (نظير خشكي، شوري و …)
1-1-2- بوم‌شناسي فردي اندوخته‌هاي گياهي بومي و معرفي گونه‌هاي سازگار با مناطق خشك،
2-1-2- معرفي گونه‌هاي مناسب براي احداث بادشكن در مناطق بياباني،
3-1-2- انتخاب مناسب‌ترين گونه‌ها براي بادشكن سبز حاشيه مزارع و مراكز سكونتگاهي يا اقتصادي،
4-1-2- تعيين حدود مقاومت به شوري و قليائيت گونه‌هاي گياهي بياباني،
5-1-2- معرفي گونه‌هاي بومي سازگار و مقاوم به خشكي براي مقابله با بيابان‌زايي،
6-1-2- تحقيق پيرامون توليد نهال و استقرار گونه‌هاي مقاوم به شرايط دشوار بياباني،
1-6-1-2- شناخت و معرفي گونه‌هاي گياهي كاهنده‌ي آلودگي منابع آب و خاك در مناطق خشك.
2-2- بررسي استعداد رويشي مناطق بياباني از منظر توليد و پرورش گونه‌هاي با ارزش اقتصادي
1-2-2- تحقيق در زمينه‌ي تعيين نياز آبي گياهان با ارزش مناطق خشك،
3-2- پژوهش در روش‌هاي مديريت حفاظت و بهره‌برداري پايدار از منابع طبيعي بيابان:
1-3-2- تحقيق در زمينه‌ي تعيين بيلان آبي مناطق خشك،

3- شناخت و معرفي مزيت‌هاي نسبي كوير و بيابان
1-3- پژوهش و معرفی متناسب‌ترين و پايدارترين شيوه‌هاي بوم‌گردي بياباني و كويري:
1-1-3- بررسی ويژگي‌هاي بومي و منحصر به فرد كويرها و بيابان‌هاي ايران (ظرفيت‌سازي براي بهره‌برداري‌هاي بوم‌‌گردي)،
2-1-3- معرفي معيارها و شاخص‌هاي لازم براي انتخاب سايت‌هاي گردشگري
3-1-3- شناخت و تعيين سايت‌هاي ‌گردشگري در مناطق كويري و بياباني
1-3-1-3- بررسي ضوابط ارايه برنامه‌هاي تفرج گسترده و متمركز در سايت‌هاي گردشگري
2-3- ارزش‌گذاري خدمات غيرقابل تبادل كويرها و بيابان‌هاي كشور:
1-2-3- شناخت و ارزشگذاري تنوع جانوري
2-2-3- شناخت و ارزشگذاري تنوع گياهي
1-2-2-3- بررسي توانايي گونه‌هاي گياهي بومي و سازگار به زيست‌بوم بياباني كشور از منظر ترسيب كربن، توليد اكسيژن،
2-2-2-3- بررسي نقش استقرار پوشش گياهي در مناطق بياباني بر تعديل اقليم و آشيان‌سازي
3-2-3- شناخت و ارزشگذاري چشم‌انداز‌هاي طبيعي
4-2-3- شناخت و ارزشگذاري كهن‌زادبوم‌ها و سكونتگاه‌هاي انساني حاشيه‌ي كوير و بيابان‌ها
3-3- تحقيق در بهره‌برداري از توان‌هاي موجود در مناطق بياباني (براي بهبود معيشت يا معيشت‌هاي جايگزين اهالي)
1-3-3- بررسي شيوه‌هاي تنوع‌بخشي (تنوع بهره‌برداري) به اقتصاد روستايي مناطق بياباني كشور
4-3- بررسي نحوه‌ي استحصال فرآورده‌هاي چوبي و غير آن از گونه‌هاي گياهي بياباني و توجيه اقتصادي كشت آنها
5-3- ابداع فناوري و تبادل دانش در حوزه‌ي بهره‌برداري پايدار از منابع سرزميني:
6-3- پژوهش، آزمون و معرفي شيوه‌ها و فناوري‌هاي مهار و استفاده از كارمايه‌هاي طبيعي‌ِ جايگزين در زيست‌بوم‌هاي كويري و بياباني (آب، باد، زمين‌گرمايی، نور خورشيد و …)،
7-3- شناسايی و تلفيقِ دانش‌هاي بومي با فناوري‌هاي روز:
1-7-3- بازشناسي دانش بومي بيابان‌داري (بندسار، بادگير، يخدان، آب‌انبار، كشت‌هاي سنتي و …)
2-7-3- کاربستِ نوين‌ترين و کاراترين شگردهای ارزيابی و مديريت زيست‌محيطی به هدف کاهش جريان پس‌رفت در مناطق مستعد بيابان‌زايی،
3-7-3- توليد و معرفی ابزارها يا نرم‌افزارهای مؤثر در مهارِ بيابان‌زايی و آگاهي‌بخشي آسان‌تر و سريع‌تر از تغييرات حادث شده در مناطق كويري و بياباني.

4- بررسي اثرات خشكسالي و تغيير اقليم در روند بيابان‌زايي
1-4- بررسي پديده‌ي جهان‌گرمايي و تغيير اقليم به تفكيك مناطق اصلي اكولوژيك كشور
1-3-4- تعيين تأثير متقابل بيابان‌زايي و تغيير اقليم در هر يك از مرزهاي آب‌شناختي واقعي كشور
2-3-4- پژوهش در مورد اثر تغييرات اقليمي بر منابع آب و خاك و گياه،
3-3-4- تحليل روابط خطي تعداد وقوع دوره‌هاي خشك و مرطوب در كشور،
4-3-4- پيش‌بيني وقوع خشكسالي و اثرات آن بر بيابان‌زايي.
2-4- ابداع، معرفي و ترويج الگوهايي مبتني بر روش مديريت غير‌سازه‌اي براي سازگاري با خشكسالي بر پايه‌ي آموزه‌ي مديريت خطر‌پذيري،
3-4- بررسي استعداد سيل‌خيزي در آبخيز سرزمين‌هاي خشك كشور و راهكارهاي مهارِ بخردانه كارمايه‌ي سيل:
1-1-4- رونديابي آورد حوضه‌هاي آبخيز اصلي كشور، به ويژه حوضه‌هاي مركزي، جنوبي و شرقي.

5- تحقيق در شيوه‌هاي شناسايي و بهره‌برداري پايدار از اندوخته‌هاي آبي و منابع خاك
1-5- کاوش در شيوه‌های افزايش استحصال آب و کارايی مصرف آن، شامل: افزايش بهره‌وري از ريزش‌های آسمانی و استفاده از آب‌های با کيفيت پايين:
1-1-5- روش‌هاي بهره‌برداري، صرفه‌جويي و حفاظت منابع آب و خاك،
2-1-5- بررسي اثرات آبياري با آب شور در احياء مناطق بياباني،
3-1-5- بررسي و معرفي بهينه‌ترين روش‌هاي جمع‌آوري هرزآب،
2-5- مطالعه و شناسايي منابع آب و خاك در مناطق بياباني،
3-5- پژوهش در مورد شناسايي و معرفي سازندهاي آلوده‌كننده‌ي آب و خاك،
4-5- بررسي و مقايسه اثربخشي مواد جاذب‌الرطوبه در استقرار گياهان بياباني،
5-5- بررسي شيوه‌هاي مناسب توليد با توجه به بهبود حاصلخيزي خاك در مناطق بياباني
1-5-5- بررسي و معرفي راهكارهاي استفاده از بيوگاز در حاصلخيزي خاك
6-5- شناخت عوامل و فرآيندهاي مؤثر در پديده‌ي فرسايش آبي و بادي به همراهِ تعيين نقش هر يك از آنها به تفكيكِ زيست‌اقليم‌هاي گوناگون كشور در تشديد فرآيند بيابان‌زايي و خشکسالی:
1-6-5- شناسايي و آناليز بادهاي فرساينده و تعيين اشكال تراكمي فرسايش بادي به تفكيك استان‌هاي كشور
2-6-5- تعيين آستانه‌ي آسيب‌پذيري خاك‌دانه‌ها در مناطق بياباني كشور
3-6-5- معرفي مناسب‌ترين روش‌هاي مهار فرسايش بادي و تثبيت ماسه‌هاي روان
4-6-5- تعيين آستانه فرسايش بادي در مناطق بياباني
5-6-5- معرفي مناسب‌ترين روش‌هاي كنترل فرسايش بادي
6-6-5- تعيين خصوصيات فيزيكي شيميايي و مينرالوژيكي شن‌زارهاي كشور
7-5- تحقيق در منشاء ماسه‌هاي روان و جستجوي روش‌هاي مؤثر و مقرون به صرفه‌ي تثبيت پايدار آنها.
1-7-5- پژوهش در مورد انواع خاكپوش‌هاي شن‌هاي روان و اثر آنها در استقرار گياه
2-7-5- بررسي بر روي ظرفيت توليدي ماسه‌هاي روان در ايجاد درآمد براي ساكنين مناطق بياباني

6- اثر فعاليت‌هاي انساني بر بيابان‌زايي و ظرفيت‌سازي اطلاعاتي در اين حوزه
1-6- شناخت مؤلفه‌های کاهنده يا افزاينده‌ي کارايی سرزمين در حوزه‌ي اقتصاد، اجتماع و فرهنگ به تفکيک حوزه‌هاي جغرافياي انساني:
1-1-6- تحقيق در نقش برنامه‌هاي توسعه و قوانين حقوقی، قضايی و مالی كشور در بيابان‌زايي و بيابان‌زدايي،
2-1-6- پژوهش پيرامون نقش مؤلفه‌هاي توسعه و فقر انساني در كاهش يا افزايش روند بيابان‌زايي،
3-1-6- تحقيق در زمينه‌ي مشاركت مردم و توانمند‌سازي جوامع محلي در مهاربيابان‌زايي،
4-1-6- بررسي پيامدهاي زيست‌محيطي عمليات آبخيزداري و سدسازي در مناطق خشك.
2-6- واسنجي فعاليت‌هاي گذشته بخش دولتي و غير دولتي و مقايسه آن با عملكرد طرح‌هاي مشاركت‌ مردمي در روند مقابله با بيابان‌زايي
1-2-6- پايش و ارزشيابي طرح‌هاي مقابله با بيابان‌زايي
3-6- تأثير بيابان‌زايي بر مسايل اقتصادي و اجتماعي و پايداري سكونتگاه‌هاي بياباني:
1-3-6- ارزيابي آثار و پيامدهاي سيل و خشكسالي بر مسايل اقتصادي اجتماعي و فرهنگي
2-3-6- بررسي دستيابي به بهترين راهكار مديريت مشاركتي در مهار بيابان‌زايي
3-3-6- بررسي الگوي موفق فرهنگ‌سازي در سرزمين‌هاي خشك
4-3-6- نقش فرصت‌هاي اقتصادي مستقل از توليد بيولوژيك در بهبود معيشت ساكنان حوضه‌ها.
4-6- نقش كشاورزي در تخريب كمي و كيفي منابع آب و خاك
5-6- بررسي روند شوري‌زايي و شورشدگي ثانويه اراضي

خوشحال می‌شوم که در اينجا خواننده‌ی نظرات اصلاحی و ارشادی شما در باره‌ي محتواي اين برنامه‌ي راهبردي باشم.

سپاس‌واژه

از بروبچه‌هاي همشهري و به ويژه دكتر ناصر كرمي عزيز كه محتواي يكي از پست‌هاي مهار بيابان‌زايي را واجد اهميت تشخيص داده و در نيم‌صفحه‌ي نخست خويش انعكاس دادند، صميمانه قدرداني مي‌كنم. اميد كه همه ما خطر جهان‌گرمايي و عقوبت‌هاي ناميمون تغيير اقليم در زيست‌محيط وطن را درك كنيم. همچنين خوشحالم كه سرانجام بچه‌هاي محيط زيستي دولتي و غير دولتي هم نسبت به ساخت سد سيوند و ملاصدرا و درودزن در بالادست بختگان اعتراض كرده و نشان دادند كه سيوند‌ها فقط كهن‌زادبوم‌هاي ما را نشانه نرفته‌اند.

34 فکر می‌کنند “معرفي راهبردهاي پژوهش در بيابان – ويرايش پنجم

  1. فرشید فاریابی

    جناب درویش با سلام و احترام . مطلب شما در مورد گردنه حیران را در وبلاگ مهاربیابان زایی دیدم.امکان بیان نظر آنجا ممکن نبود.ببخشید که از این طریق نظر خودم رادر مورد آن مطلب می نویسم.
    بسیار ممنونم که به موضوع توجه کرده اید.نکته ی بسیار مهم در خصوص تمام طول رودخانه مرزی ارس این است که تمام سواحل کشور شمالی علی رغم بالا بودن درصد صخره ای بودن آن با دقت در مقابل فرسایش مهار شده و در مقابل سواحل کمتر صخره ای ارس در خاک ایران سال ها ست به امان خدا رها شده و در طول این سال ها کشور ما به دلیل اینکه مرز از خط میانه ی رود تقسیم شده کلیومترها از خاک خود را بدون هیچ مقاومتی و یا بدون دریاف یک ریال به کشور های آن سو واگذاشته است!!!
    از دیگر سوی علی رغم تغییر رژیم حاکم در هر دو سوی ارس همچنان قوانین تبعیض آمیز بجای مانده از عهدنامه های ننگین باقی است از جمله ممنوعیت کشت پنبه در دشت مغان! ممنوعیت بهره برداری از آب رودخانه در بسیاری از نقاط و….
    نکته ی پایانی پیشنهاد می کنم بعد از مشاهده ی خبر لینکی که در پایان تقدیم می شود در ایام برگزاری این سمینار در اردبیل مقالات روشنگرانه ی خود را منتشر کنید تا مقامات متوجه باشند که هستند مردم باشعوری که فکر و ذکرشان صیانت از ایران عزیز است
    http://www.persianblog.ir/posts/?weblog=kouhestan.persianblog.ir&postid=7005422

  2. نازلی

    سلام دوست عزیز
    2 روزی هست که دارم وبلاگتونو می خونم و کلی علاقه مند شدم.
    من دانشجوی ارشد هواشناسی هستم و دلم میخواد که پایان نامه مو در زمینه بیابان زدایی کار کنم و به فعالیت در این زمینه علاقه مندم.ممنون می شم اگه منو راهنمایی کنید.

    با تشکر

  3. جلال عباسیان

    سلام اقای مهندس
    واقعا خسته نباشید
    شما به همه وبلاگنویسهای خسته ی منابع طبیعی و محیط زیست روحیه میدین .
    وبلاگتون توی بلاگفا رو دیدم و اون مطلب راجع به گرنه ی حیران و . .. منو یاد اون مطلب در مورد جنگل های هیرکانی انداخت .
    واقعا کارتون حرف نداره
    موفق باشید.
    یاعلی

  4. l[dn

    با سلام و خسته نباشيد :
    جناب درویش عزیز
    علي رغم اينكه مي دانم تا چه حد در امر اطلاع رساني و اگاهي بخشي به دوستداران محيط زيست كوشا هستيد و به همين منظور نيز صميمانه از شما سپاسگزار هستم،اما از شما و بقيه ي دوستان و فعالين محيط زيست گله اي دارم . همانطور كه ميدانيد ، فقط در طي چند هفته ي اخير محيط زيست و طبيعت ايران شاهد چندين نمونه از بي سابقه ترين و درد اور ترين فجايع رخداده در طول چند سال اخير بوده . اما متاسفانه شاهد ان هستيم كه اعتراض هاي دوستداران و علاقمندان تنها در همين فضاي مجازي خلاصه شده است . لااقل خود شما ميدانيد كه طيف استفاده كنندگان از اينترنت و مراجعه كنندگان به سايت ها و وبلاگ هاي اينترنتي زيست محيطي انقدر وسيع نيست تا به عنوان يك ابزار اطلاع رساني كارا محسوب شود . اين گونه اقدامات گويي ديگر به يك نوحه سرايي تبديل شده و از كارايي و تاثيرانچناني برخوردار نيست . بنابر اين از شما و همه ي دوستداران و علاقمندان توقع دارم تا همه با هم و در مقابل سازمان محيط زيست ( بعنوان مسئول حفاظت از محيط زيست ايران ) و طي تجمعي صداي اعراض خود را به گوش انها برسانيم .
    اميدوارم شما نيز مشوق و ياريگر ما در اين حركت باشيد.
    یکی از اعضای sivandprotest

  5. بهپور

    ممکنه لطفا در مورد روش‌هاي تهيه‌ي نقشه‌ي بيابان‌زايي، مانند روش‌هاي فائو و يونپ، مدالوس، گلاسود ، لادا و گلادابیشتر توضیح بدید یا در مورد انها سایت معرفی کنید.
    ممنون

  6. elias pahlevan

    درمیهمان نوازی ماتشکیک کردند
    درچندسالی که ازخداعمرگرفته بودبه اندازه امشب هیجان نداشت .مدام حرفهای رئیس راتکرارمی کردکه :امسال با تغییراتی که درآب وهوابوجودآمده انتظارسفرخوشی راداریم.سرگروهها به اعضای فلامینگواعلام کنندکه قبل ازسپیده دم حرکت خواهیم کرد.اوکه اولین سفررادرجمع خانواده ویاران می خواست تجربه کند؛شنیده ها رادررویاهایش می برد.همه درحال استراحت ولی اوبه داستانهای پدردرموردایران فکرمی کرد….
    هنوزرویاهای پرطلا به پایان نرسیده ؛شفق نمایان شدوفرمان کوچ رسید.باهمه توان جوانیش بایدنظم حاکم رارعایت کرده درمیان دسته حرکت می کرد.گرم پرواز ؛نمی شدفهمیدکه چه مسافت وچه مدت است که درراهندولی هنوزاستراحتی آغازنشده؛ جارچیان کاروان خبردادند؛که آنچه زیربال مشاهده می کنیدقلمروایران است.مناطق زیبای زیادی خواهیددیدولی مقصدمابختگان است …
    مسافرین بساط بگسترانیدند.هرخانواده ودوستان نزدیک ؛دریک دسته ؛محلی ازحاشیه دریاچه رامسکن گزیدند.فلامینگوی جوان بیش ازآنکه درتدارک مسکن باشدبه وارسی منطقه وبازیگوشی وقت می گذراند.روزگاربروفق مرادبود.آرامش برقرارشدوفرصت باروری فرارسید.باروران به فراخورحال درفکرتکثیر نسل تولک رفتند.راویان اخبارازبگوی عده ای ؛ازسدسازی وآبگیری آن درموافقت ومخالفت خبرهامی آوردند.کهنسالان فلامینگوهارادلشوره بوداماازبیان خطرعاجزمانده بودند.کارازکارگذشته بود.بایددوره زایش وپرورش را به هرنحوشده سپری می کردند.جوجه های سفید یکی پس ازدیگری سرازتخم بیرون کرده زیربال مادرجای می گرفتند.فلامینگوهای پدردرحین آوردن غذای جوجکان خطرافزایش غلظت نمک رامی دیدندولی برای رعایت حال بچه هاهیچ نمی گفتند.پرطلاهرازگاهی به پچ پچ پدربابقیه مشکوک می شدولی تشخیص نمی دادکه بحث چیست وخطرکدام است.روزهاپرطلاباخواهرتازه متولدوبقیه بچه هابه کوشه وکناردریاچه می رفتندوبرمی گشتند.دریکی ازروزهابچه همسایه کمی دورترپایش درباتلاق گیرکردکه اونجاتش دادوسرش دادزدکه مگرجاقطع بودکه به اینجارفتی ؟کم شدن آب رودخانه (رودخانه که چه عرض کنم ؛جوی آب )منتهی به گوشه شمالی دریاچه رادرعرض همین چندروزدیده بودولی به علتش متمرکزنشده بود.به هرزحمتی بودگردن لاکی بچه آشیانه بغلی رانجات دادولی ازفردای آن روزاوراباخودبه گردش نبرد.چندروزی ازاین واقعه گذشت دریک روزآفتابی هموچون روزهای دیگرولی بانسیمی ملایم ازخواب بیدارشده بادسته ای ازبچه های کوچک نوک طلاکهدرقدوقواره خودش بودبه دنبال صید رفتند.درمیانه راه نوک طلاگفت :پرطلافکرمی کنم حرارت هوابیش ازروزهای دیگه است نه؟ شایدمن بالم یه خورده سوزش برداشته بریم پایین بچه هابرسنددرگوشه هارا بریم.همان شدکه گفتند.روزمین پاهاشون خیس می شد.ایتادندتاهمه بچه هانزدیک شدند.پرطلاهمیطورکه به آمدن بچه فلامینگوهاخیره شده بوددیدپایش بیرون آب است.
    خیلی سخت بودکه باورکنددرعرض چندثانیه آبی که حداقل به قوزک پا می رسیدبه آنی ناپدیدشد.پرطلاونوک طلا درکمال ناباوری دیدندتعدادی ازبچه هابه زمین افتادند.زمین؟مگراینجازمین بود؟دریاچه شد؟به بالاسرآن دونرسیده سه تادیگررادرحال قش وضعف مشاهده کردند.زیربال بچه فلامینگوهاراگرفتند.حالی برای حرکت نمانده بود.درتعجب که چه اتفاقی افتاده؟روبه سمت آب دریاچه کرده می بینندکه گویی آب بختگان به جویی سرازیرشده باشیب تنددرحرکت است.آب به دوردست وخشکی درحال بزرگ شدن.نوک طلاگفت یکی ازمابه دنبال کمک برویم .پرطلا:آخه تابرگردیم بچه هامی میرند.پس چه کارکنیم؟ سعی کنیم به کمک بچه های دیگر ایناروبه آب برسانیم.چطور؟آب حرکت کرده دورمی شود.وضع داشت بدترمی شد.چندتای دیگرهم حالشان بدشده.کاری نمی توانندبکنندهی به بالاسرآین وآن سرمی زنند.قلامینگوهای جوان خواستندکه یکی شونوزیرسایه شون بیارند.سایه کجابودآفتاب عمودمی تابید.کم کم داشت حال نوک طلا هم منقلب می شد.لبها (همن نوکها،وقت گیرآوردین تواین جیزگرما)خشکیده ،زبانهای درحال نفس نفس به کام (بله بابا به منقار خوب شد.تودعواملانقطی شدی؟)چسبیده حال حرف زدن نبود.تلاشها بی ثمر بودولی مگرمی شودایستاه مردن راتماشاکرد؟پرطلاهرچه جیز وپرمی زد،خفته ای رابیدارنمی توانست.روکردبه نوک طلاکه بگویدپس زودی بروبزرگتراروخبرکن دیدچشای اویکی آلبالومی چیندودیگری درجعبه می گذارد.ناامیدی براوغلبه می کردکه گفت :لااقل برم یه خورده آب بیارم به نوک طلاوبعضیا بدم به حال بیان تابریم دنبال کمک.خواست پروازکنددیدمثل اینکه برای خودش هم حالی نماند.دوان دوان به سمت آب رفت.باآن همه زحمت هرچه می رفت انگاری آب فراری ترمی شد.باهرقدم سنگین وسنگین تر می شد.نمکهای مانده ازآب، اول به پاها وبعد به دستها(بازم درسته همان بالها ،اینقدرگیرندین وقت تنگه ،شایدنشه دورباره بخونم وغلط گیری کنم.همش فی البداهه وتصویر گری است ،وقت ویراستاری نمانده.)چسبیده ونمی توانست ،خودرا اززمین (حالادیگه نمی تونین گیربدین چون واقعا زمین شده .خیلی که بخایین می تونین بگین کویروبیابان.اینجاست که آقای محمددرویش خواهندگفت :ماخواستیم مهاربیابان زایی نه بیابان زایی)بلندکند.وضع عجیبی بوددریک آن پرطلاخاطرات خوش گذشته را مرورکرد.چی فکرمی کردیم چه شد؟روءیاهامان چی می شود.ازاینجاخوشمان آمده ،قصد ماندن وتشکیل خانواده راداشتیم.این چه بلایی بود.اتفاقی بود؟قابل پیش بینی نبود؟اگه من جوان وخام بودم ،رئیس که ادعاهایی داشت ومی گفت چندسال به انجاآمده وبرگشته ،حتی بچه های زیادی را دراینجاپرورش داده وبه جاهای دیگرکوچشان داده چرامارابه این جهنم دره آورده؟راستی حالاخودش کجاست…

  7. مجتبی مجدیان

    پس از آسيب، تخريب و آلودگي مناطقي چون سرخه حصار، خجیر، لار، گلستان، بختگان، جزيره اشك، سواحل خليج فارس، جنگلهاي كردستان و كرمانشاه و … ای بار نوبت پارک ملی و ذخیرگاه زیستکره ” کویر ” است.

  8. مجید

    سلام مهندس
    اگر خوانندگان تارنمای خود را از تجمع روز دوشنبه اگاه فرمایید بی نهایت خوشحال خواهیم شد .
    به امید دیدار همه ی دوستداران محیط زیست در روز دوشنبه .

  9. حمید رضا ریحانیان

    با سلام و تشکر از اطلاع رسانی شما دوست عزیز
    امید آن را دارم که روزی رسد که تمامی دوستان دست در دست یکدیگر بگذاریم و طبیعت کشورمان را حفاظت کنیم
    اگر فرصتی دست داد حتماَسری هم به ما بزنید سبب دلگرمی بیش از پیش ما خواهد شد.در جهت تحقق بخشیدن به اهداف سبز مشترکمان.
    ریحانیان
    مشاور جوان اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان

  10. نفیسه ب.

    دوست عزیز/ استاد گرامی
    بنده مدّتی است که خوانندۀ وبلاگ شما بوده‌ام. حال از شما دعوت می‌کنم خوانندۀ مطلبی کوتاه در وبلاگ من باشید که آن را نگاشته‌ام، به پاس آموخته‌هایی که با خواندن وبلاگ شما اندوخته‌ام. اگر هم قدم رنجه نخواهید کرد و من افتخار میزبانی شما را برای یک بار هم که شده نخواهم داشت؛ اجازه بدهید همین جا سپاسگزار تمام آنچه که از شما آموخته‌ام، باشم.
    ارادتمند شما
    نفیسه ب.
    http://nafisehb.blogfa.com/

  11. مرتضوی

    سلام
    من از انجمن میرآب رفسنجان با شما تماس میگیرم لطفا با توجه به آگاهی حضرتعالی در زمینه بحران آب رفسنجانف نشست زمین و سایر موضوعات با ما همکاری نمائید.
    مرتضوی
    دبیر انجمن میرآب

  12. امیر سررشته داری

    جناب مهندس درویش عزیز
    با سلام
    با تشکر از ارائه این عناوین در سایت. می خواستم در زمینه تدوین برنامه راهبردی حضورا خدمت برسم که مسافرت طولانی که داشتم مانع از آن شد که زودتر خدمت برسم ولی دیدم که حضرتعالی زحمت کشیده موارد را در سایت قرار داده اید. با اجازه شما موارد فوق را پرینت گرفته جهت بهره برداری و جلوگیری از بعضی موارد تکراری در برنامه راهبردی بهینه سازی روشهای حفاظت خاک استفاده خواهم کرد. امکیدوارم زودتر موفق به دیدار شما بشوم.
    ارادتمند
    پسرک فضول

  13. ساسان

    ما در حال جمع آوری مجموعه از بهترین وبلاگهای فارسی فعال که حداقل در هفته یکبار یا هر ماه 2 بار میتوانند بروزرسانی کنند هستیم .اگر وبلاگ شما هم وبلاگ فعالی هستش و برای اینکه همه بتوانند از مطالب وبلاگ شما استفاده کنند وبلاگ ما را با نام بهترین وبلاگهای فعال فارسی به وبلاگ خود اضافه کنید بعد هم به ما خبر دهید تا وبلاگ شما هم در مجموع بهترین وبلاگهای فعال فارسی زبان قرار گیرد.
    http://yahoo20-06.blogsky.com/

  14. fereshteh

    با سلام .
    مرسی از مطالب خوب و کاملی که در این سایت قرار می دهید. اگر می توانید راجع به روش یا مدل مدالوس که برای آمایش مناطق بیابانی کاربرد دارد یکسری مطالب برای دوستاران قرار دهید با تشکر

  15. محمد درویش نویسنده

    با سپاس از توجه شما … برای آگاهی بیشتر از روش مدالوس با همکار عزیزم – عمار رفیعی امام تماس بگیرید.

  16. نوشین

    سلام.وبلاگ بسیار پرباری دارید.
    من دانشجوی ارشد مدیریت مناطق کویری و بیابانی هستم…
    میخوام پایان ناممو روی بیابان زدایی کارکنم…
    ممنون میشم اگه راهنماییم کنین…
    اگه ممکنه ایمیلتونو بم بدین…

  17. عاطفه

    سلام لطفادرمورداینکه با چه روشهایی میتوانیم بیابانهاراحاصلخیزکنیم.در وبلاگاتون مطالبی بگذارید.ممنونم ازحسن توجه شما.

  18. yalda

    سلام

    اگه بخاهیم یه مقاله در مورد خشکبوم بنویسیم شما چه راهکاری را پیشنهاد میکنید

  19. شیما

    با سلام و خسته نباشید.ضمن تشکر از زحمات ارزنده شما با توجه به فعالیت جنابعالی در بخش تحقیقات خواهشمندم در صورت امکان من را راهنمایی بفرمایید.من دانشجوی دکترای بیابانزدایی هستم .می خواستم برای موضوع پایان نامه ام لطف بفرمایید چند موضوع کاربردی مناسب را به من پیشنهاد بدهید.
    موفق باشید
    پیشاپیش بسیار سپاسگزارم

  20. نگار

    سلام ضمن عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما من دانشجوی کارشناسی مدیریت مناطق خشک وبیابانی هستم.در حال حاضر دارم روی پایان نامه ام کار می کنم.مطالب شما نسبت به سایت ها و بلاگهای دیگه فوق العاده سودمند و جامع و کاملا صحیح بودند.با تشکر و واقعا متاسفم از اینکه هر کسی تو این کشور خودش رو فوق متخصص دونسته و توی سایتش و بلاگش یک سری اطلاعات غلط قرار داده است.

  21. سمیه

    باعرض سلام و خسته نباشیذ خدمت شما.من دتنشجوی ارشد بیابانزدایی هرمزگان هسنم.دنبال یه موضوع جالب درعین خال ساده واسه پایان نامم میگردم تا بتونم خوب دفاع کنم.ممنون میشم اگه کمکم کنید

  22. جیران

    با عرض سلام و تشکر از زحمات بی وقفه و دلسوزی های جنابعالی بر طبیعت ایرن.
    لطفا اگه امکان داره مهمترین مسائلی رو که کشور ما در حال حاضر جهت تحقیق در زمینه بیابان زدایی در حد تز دکترا لازم داره رو پیشنهاد بفرمایید. اگر خدا بخواد با راهنمایی و تجربه و احاطه جنابعالی بر مشکلات موجود شاید بشه در این موارد کار ارزشمندی انجام داد. با تشکر.

  23. امیرشاهی

    با سلام و خسته نباشید.ضمن تشکر از زحمات ارزنده شما با توجه به فعالیت جنابعالی در بخش تحقیقات خواهشمندم در صورت امکان من را راهنمایی بفرمایید.من دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی هستم .می خواستم برای موضوع پایان نامه ام لطف بفرمایید چند موضوع مناسب را به من پیشنهاد بدهید. اگر موضوعات آماری باشند بهتر می باشد.
    موفق باشید
    پیشاپیش بسیار سپاسگزارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تائید دیدگاه فعال است. دیدگاه شما ممکن است کمی طول بکشد تا ظاهر شود.