آنچه كه سبب شد تا 10 هزار شركت‌كننده حاضر از يكصد و نود كشور جهان را پس از دو هفته حضور پرتنش، خوشحال و راضي از جزيره‌ي بالي اندونزي به خانه‌هايشان بازگرداند، چه بود؟ چرا اينبار و در پايان يك همايش مهم زيست‌محيطي، هيأت آمريكايي حاضر در همايش مورد انتقاد شديد قرار نگرفت و هو نشد؟! آنچه سبب تغيير 180 درجه‌اي مواضع دولتي شد كه سالهاست مخالفين پندارش را در حوزه‌ي جهان‌گرمايي، علناً مجنون و ديوانه خطاب مي‌كند، چه بود و چرا اينك سياسيون كاخ سفيد هم – ظاهراً – همان حرفي را مي‌زنند كه مخالفين ايشان در خارج از كاخ و بيرون از خاك آمريكا بر زبان مي‌رانند؟!
آيا اين صرفاً ترفندي مصلحت‌انديشانه براي جلب آراي رأي‌دهندگان آمريكايي است؟ آيا گروه جنگ‌افروز نومحافظه‌كار كه همواره در طول هفت سال گذشته، دست بالا را در هيأت حاكمه‌ي آمريكا داشته نفوذ خويش را از دست داده است؟ و يا شايد اينك نخبگان جمهوري‌خواه، بيش از هر زماني دريافته‌اند كه كنفسيوس در سه هزار سال پيش راست گفته است، وقتي نوشت: «درختي كه در برابر باد نمي‌ايستد و خم مي‌شود، پايدارتر است.»
اينها دغدغه‌هايي است كه شكل‌دهنده‌ي آخرين يادداشت نگارنده در ستون گرمايش روزنامه جام‌جم بود، مطلبي كه با عنوان: «در كنفرانس بالي، چرا آمريكا عقب‌نشيني كرد؟!» (البته با حذف پاراگراف آخرش) در روز چهارشنبه -۲۸ آذرماه ۸۶ – منتشر شد.
اينك متن كامل و بدون حذف آن يادداشت را مي‌توانيد در ادامه مطالعه فرماييد:
«چرا آمريكا عقب نشست؟»
چرا كنفرانس بالي به سرنوشت ديگر همايش‌هايي كه در طول يك دهه‌ي گذشته براي رسيدن به راهكاري جهت مقابله با گرمايش زمين برگزار شده است، دچار نشد؟ آيا پيمان بالي يا همان «نقشه راه بالي» مي‌تواند ثمراتي بيشتر و بهتر براي تضمين پايداري زيستن در كره زمين به ارمغان آورد؟ و آيا اينبار مي‌توان به آمريكا اعتماد كرد؟!
اينها پرسش‌هايي است كه اينك – بيش از هر زمان ديگري – يافتن جوابي درخور به آنها، در شمار مهمترين دل‌مشغولي‌هاي طرفداران محيط زيست در سراسر جهان قرار دارد.
راست آن است كه تا امروز، ايالات متحده آمريكا، يگانه كشور عمده‌اي بوده که آشكارا مشارکت در یک موافقتنامه‌ي الزام‌آور (پيمان كيوتو) را برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، با قلدري رد مي‌كرده است؛ حركتي كه خشم اغلب انديشمندان، نخبگان و علاقه‌مندان حوزه محيط زيست را برانگيخته و حتا اعتراض و نارضايتي علني كوفي عنان و بان كي مون، دبيركل‌هاي سابق و كنوني سازمان ملل متحد را در هم پي داشته است.
با اين وجود، نمايندگان دولت آمريكا كه به همراه بلندپايگاني از 189 كشور ديگر جهان (از جمله جمهوري اسلامي ايران) در همايش حاضر بودند (شامل ۴۰رييس جمهور، ۹نخست وزير يا معاون رييس جمهوري و ۷۰وزير)، تا يك روز مانده به پايان اجلاس، كماكان بر موضع پيشين خود اصرار كرده و به هيچ وجه حاضر به پذيرش قطعنامه‌ي پاياني «همايش جهانی حفاظت از نيوار (جو زمین)» در جزيره بالي اندونزي نبودند. اما درست پس از هشدار صريح بان كي مون، در سخنراني پاياني اجلاس و درخواست وي از آمريكا براي همراهي با خواست جهاني بود كه ناگهان، رييس هيأت نمايندگي دولت ايالات متحده اعلام كرد: «با پیش‌نویس ارايه شده توسط تعدادی از کشورهای در حال توسعه به رهبری هند مخالفتي ندارد.»
بي‌شك، تغيير موضع دولت جديد استراليا در قبال پيمان كيوتو – كه انزواي بيشتر دولت كنوني آمريكا را در پي داشت – به همراه روشنگري‌هاي شتابان اخير در افكار عمومي و آگاهي از حساسيت رأي‌دهندگان آمريكايي به موضوع گرمايش زمين و تغيير اقليم، در اين تغيير موضع ظاهراً حيرت‌انگيز جمهوري‌خواهان آمريكايي‌ها بي‌تأثير نبوده است.
با اين وجود، نبايد بيش از حد ذوق زده شده و از ياد ببريم كه حاصل اين همايش دو هفته‌اي در بالي، عملاً دستاورد كمي و قابل اندازه‌گيري به بار نياورده و ميزان تعهدات حاصل از آن به مراتب از درجه‌ي الزام‌آوري كمتري نسبت به كيوتو برخوردار است؛ بخصوص كه هيچ اشاره‌اي به ميزان كاهش ورود گازهاي گلخانه‌اي به نيوار نشده است.
در حقيقت، جمهوري‌خواهان حاكم بر كاخ سفيد با ترفند اخير خويش، هم براي مردم جهان و به ويژه رأي‌دهنگان آمريكايي ژست سبز گرفتند و هم تا بعد از انتخابات رياست جمهوري در آمريكا، عملاً زمان لازم را براي چانه‌زني در اين خصوص از سازمان ملل متحد خريدند و تن به هيچ تعهد الزام‌آور جديدي ندادند؛ موضوعي كه البته مي‌تواند به پاشنه‌ي آشيل آنها در مبارزات انتخاباتي آينده بدل شده و سرنوشت تلخ جان هاوارد را برايشان به ارمغان آورد.
مؤخره:
دو هفته است كه بيش از 10 هزار نفر از 190 كشور جهان در جزيره بالي اندونزي حضور دارند؛ اجلاسي جنجالي كه تقريباً تمامي خبرهاي ديگر جهان را به حاشيه كشاند. با اين وجود، تا اين لحظه نگارنده كمترين خبر، گزارش يا تحليلي از نمايندگان ايراني حاضر در اين همايش نديده و نخوانده است. چرا؟!
باور كنيد شهروندان ايراني هم حق دارند بدانند دولت متبوع‌شان چه عملكردي در اين بزرگترين و فراگيرترين چالش جهاني داشته است.
متشکر از مطلب خوبتان استاد…حقیقتاً چرا ما باید از رویکرد کشورمان در این کنفرانس بی خبر بمانیم؟!!