بیش از دو سال پیش در یادداشتی با عنوان: «كارمايه‌ي خورشيدي ؛ همان لبخند پروردگار به ايرانيان است»، تأکید کردم که راه سعادت ایرانیان از شاهراه سبزرنگی به نام «کاربست انرژی خورشیدی» می‌گذرد؛ موضوعی که کوشیدم در سند راهبردی 20 ساله بیابان – چشم انداز 1404 نیز جایگاهی بایسته بیابد.
پس از آن، گاه و بی گاه در مهار بیابان‌زایی و هر تریبونی که یافته‌ام، به این موضوع پرداخته‌ام: از جمله باید به جابه جایی در تبلیغات سازندگی (پانل‌های خورشیدی به جای سدسازی)! یا رسیدن انرژی خورشیدی به حسینیه امام خمینی (ره) یا تلاش هندی‌ها برای تولید 20 هزار مگاوات برق خورشیدی و یا درس شیرینی که میتوان از رخداد تلخ خلیج مکزیکو گرفت، اشاره کنم.
امروز امّا می‌خواهم بگویم که ظاهراً استحصال انرژی خورشیدی در کشور از مرحله‌ی آرزو می‌خواهد عبور کند و نخستین گام‌های تحقق این آرزوی سبز دارد عینیت می‌یابد. چرا که پس از ساخت و بازگشایی نخستین نیروگاه خورشیدی کشور در شیراز، اینک از تبریز هم خبر می‌رسد که دومین نیروگاه هم کلنگ خورده است و مهمتر آن که علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملّی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خبر از افتتاح کارخانه تولید سلولهای فتوولتاییک در بروجرد داده است؛ او این را هم اضافه کرد که با بهره‌برداری از این کارخانه چند هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این شهرستان دارای شغل میشوند.
به دیگر سخن، میشود عملاً از سیاست‌های محیط زیستی حمایت و پیروی کرد و به رونق اقتصادی کشور هم کمک نمود؛ موضوعی که دکتر فرود شریفی، زمانی نه‌چندان دور نگرانش بود! نبود؟
بیشتر بدانید:
رد پای انرژی خورشیدی در این تارنما.
درود بر سبزترين مرد وبلاگستان
ولادت مولود کعبه و فرا رسیدن روز پدر را
خدمت شما تبریک عرض میکنم .
تبریک به مردی که نمی دانم از بزرگی اش بگویم یا مردانگی، سخاوت و مهربانی او …
(به امید روزی که ایران هم از مواهب خدایی و طبیعیش بیشتر بهره ببره و به امید اینکه در 2020 شرمنده نباشیم!)
در پناه لطف خدا سربلند و سلامت باشید.
پاسخ:
زنده باشید ضحا روستا عزیز.
همراهی هایت را با دغدغه های مهار بیابان زایی قدر می دانم.
خبر مسرت بخشیه.
اما برای من جای سواله که چرا تو شهرها -تازه اون هم شهرهای بزرگ- این نیروگاهها ساخته میشه و نه تو نواحی خالی تر از جمعیت؟! یا مناطق بیابونی. حتما توجیهی وجود داره.نداره؟
پاسخ:
سوال بسیار خوبیه. ساخت کارخانه های تولید پانل های خورشیدی می تواند در هر شهری رخ دهد. اما نیروگاه های خورشیدی بهتر است در محل هایی جانمایی شود که درصد روزهای آفتابی و تابش خورشید آن بیشتر باشد؛ شهرهایی چون کرمان، سیرجان، یزد و سمنان. البته حتا در شهرهای شمالی ما هم میزان دریافت تابش خورشید بیشتر از مناطق جنوبی آلمان است!
درود …
استفاده از انرژی خورشیدی در کشوری پر آفتاب مانند ایران طرح و نظری بسیار عالیست ، اما تولیدش در کشور ما با چند مشکل روبروست
اول اینکه تولید انرژی خورشیدی بسیار گران تمام میشود . یعنی تهیه ، نصب ، نگهداری و تعمیر تجهیزات آن بسیار گران است و هر چه این طرح گسترده تر شود هزینهء آن نیز بیشتر میشود . در نتیجه یکی از معدود انرژی هایی است که تولیدش در مقیاس کوچک مقرون به صرفه تر از تولیدش در مقیاس وسیع است .
دوم آنکه ما مطلقا” تکنولوژی پیشرفتهء تولید این انرژی را نداریم و تا آنجاییکه بنده اطلاع دارم ابزار و امکاناتی که در طرح های نمادین و کوچکی که برای استفاده از انرژی خورشیدی در کشورمان نصب و استفاده شده اند بسیار ابتدایی و در حد تکنولوژی پنجاه سال پیش تولید این انرژی در اروپا و آمریکا هستند
سوم اینکه فروش تچهیزات پیشرفتهء تولید این انرژی و کلا” انتقال تکنولوژی پیشرفتهء آن به کشورمان موانع مختلفی دارد و تصور هم نمی کنم این تکنولوژی پیشرفته هرگز وارد کشورمان شود
چهارم اینکه متاسفانه اجرای چنین طرح هایی در کشورمان هرگز یک ” استراتژی ” و اراده ای بنیادی و اصولی و فراگیر و رسمی و کشوری نبوده و نیست . یعنی صرفا” نوعی نمایشهای پرستیژی بوده است و هزینه ای بسیار سنگین هم در بر داشته که متاسفانه تماما” از طریق درآمد حتصله از فروش نفت خام خوزستان تامین میشود . در نتیجه اگر هم مراکزی برای تولید انرژی خورشیدی در کشورمان برپا شوند ، حقوق همهء کارکنان و پرسنل شاغل در آن نه از طریق فروش آن انرژی بلکه از طریق فروش نفت خامی بیشتر باید پرداخت گردد
و نکتهء آخر اینکه همان مرکزی را هم که در شیراز ساختند و با هیاهویی تبلیغاتی افتتاحش کردند ، چند روز بعد دچار نقص فنی شد و ابزار و تجهیزاتش از کار افتاد! کما اینکه تجهیزات و تاسیسات تولید انرژی بادی نیز در رودبار از کار افتاده اند و در حال حاضر نه تنها هیچ ثمری ندارند بلکه باری اضافه بر دوش بودجهء کشور شده اند و هزینهء تعمیر و نگهداری شان از طریق فروش نفت خام خوزستان تامین می گردد
سطح علمی ما در زمینه های تولید انرزی های غیر فسیلی ( مانند اتمی ، خورشیدی ، بادی و غیره ) بسیار ابتدایی ، ناقص ، عقب مانده و در حد تکنولوژی زمان جنگ جهانی دوم در اروپا و آمریکا – و حتی کمتر از آن – است . ما حتی قادر به استخراج و پالایش گاز خلیج فارس و نفت خام خوزستان هم نیستیم . در واقع از نظر علمی کشوری بسیار ناتوان ، فلج ، محتاج ، عقب مانده ، بی ارتباط با جهان پیشرفته و با ساختار و بنیادی پوسیده هستیم. خودباوری حس خوبی هست ، به شرط آنکه مبنایی عقلانی و واقع بینانه و علمی داشته باشد . ما قادر به تولید انرژی خورشیدی در مقیاسی وسیع و امکاناتی پیشرفته و از آن مهمتر ، با هزینه ای مقرون به صرفه ، نیستیم .
پاسخ:
موضوع نیروگاه شیراز را حتمن از طریق پیمان کنعان، مدیر نیروگاه و طراح آن پیگیری خواهم کرد.
به نظرم همانگونه که ایرانی ها توانستند در حوزه تکنولوژی اتمی و به رغم تحریم های تودرتو به موفقیت هایی معنی دار دست یابند، خواهند توانست در حوزه استحصال انرژی های نو هم چنین کاری را تکرار کنند. مسأله این است که فعلا آن عزم و اراده مانند مسدله هسته ای به چشم نمی خورد.
درود بر لطیف عزیز.
سلام خستگی ناپذیر! همچنان امید بکار لطفا!
پاسخ:
چشم … حتمن!
…
درود بر جناب درویش عزیز…
در مورد به کارگیری انرژی خورشیدی امیدوارم امیدواریتان به حقیقت بپیوندد…دیگر می دانیم که اقاها و خانم ها زیاد حرف میزنن تا عمل!
در مورد 2012 من به شخصه بهش اعتقاد دارم و مطمئنما در ان سال یا 2013 وضع زمین و گیتی آن چنان بد شود که فرقی با آخرالازمان نداشته باشد…مگر الان حال زمین خوب است؟همین تهران!با هوای گرد و خاک و خس و خاشاکی اش!
راستی مدتی است اروند نمی نویسد…وبلاگ را از پدر گرفته ولی چیزی نمی نویسد…ایام امتحان هم که نیست…چه خبر است؟در تدارک مسابقه ی ستارگان پارسی است ؟ :)
روز خوش
درود بر مرد خاکی عزیز … در باره ماجرای 2012 و 2013 در پست های آینده بیشتر خواهم نوشت. اروند هم شور بازی کردنش در تابستان انگار بیشتر از وبلاگ نویسی شده است! به هر حال خدا پدر و مادرش را بیامرزد که وظیفه مرا سبک کرد! نکرد؟
ما در کشورمان اصلا ” نیروگاه خورشیدی ” نداریم . آنچه که جناب پیمان کنعان و دوستانش در بخش مطالعاتی انرژی خورشیدی وزارت نیرو مطرح می کنند متاسفانه چیزی بیشتر از مجموعه ای از مقداری توضیح واضحات علمی ( آنهم در حد کتابهای دانش آموزان دورهء راهنمایی غرب ) در خصوص انرژی خورشیدی نیست . مرکزی را که در شیراز ساخته اند ( و ساخت مرحلهء اولش دوازده سال طول کشید! )هم چیزی بشتر از یک مزرعهء کوچک و در حد یکی از هزاران مرکز تحقیقاتی و آموزش انرژی خورشیدی موجود در دنیا نیست . اصولا” بجز نیروگاه ” پی اس 10 ” اسپانیا که با بودجهء سازمان اتحادیه اروپا ساخته شد و دو سال پیش هم افتتاحش کردند ، در هیچ کجای دنیا هیچ نیروگاه خورشیدی که به نیت برق دهی به مرکزی شهری ساخته شده باشد وجود ندارد . تازه هزینهء تولید برق در نیروگاه پی اس 10 اسپانیا نیز همچنان دو برابر هزینهء استفاده از سوختهای فسیلی برای تولید الکتریسیته است . یعنی اصطلاحا” تبدیل به کامرشیال انرجی پاور نشده است و در نتیجه از نظر علمی همچنان یک مرکز تحقیقاتی محسوب میشود . آنچه را هم که جناب پیمان کنعان و دوستانش زحمت کشیده اند و ظرف دوازده سال ( و خدا میداند با صرف چه بودجهء هنگفتی ) ساخته اند نه تنها مطلقا” قابل مقایسه با یک نیروگاه خورشیدی ینست بلکه بسیار کوچکتر و ابتدایی تر از هزاران مرکز مشابه تحقیقاتی و دانشگاهی است که هزاران دانشگاه در دنیا برای آموزش و تحقیقات درسی و دانشجویی شان ساخته اند و ضمنا” ظرف کمتر از یکسال هم ساخته میشوند . جالب اینجاست که همین مرکز تحقیقاتی انرژی خورشیدی شیراز که به نیروگاه خورشیدی معروفش کرده اند نیز توسط دانشجویان سال اول و دوم دورهء لیسانس آموزشکدهء فنی شیراز ( و آنهم نه دانشگاه شیراز! ) و به عنوان یک کاردستی دانشجویی شروع به ساخت شد و کسی هم آنرا نیروگاه خورشیدی نمی نامید . چندین سال بعد بود که دستگاههای تبلیغاتی ذیربط آنرا بقدری بزرگ کردند که همه ( و از جمله خود جناب پیمان کنعان! ) داستان نیروگاه خورشیدی بودنش را باور کردند . من بسیار مایل هستم که یکروز جناب پیمان کنعان و دوستانش بیایند در مقابل من و همان حرفهایی که اینجا و آنجا دربارهء نیروگاه از کار افتادهء خورشیدی شان می زنند ( که از تکنولوژی انرژی خورشیدی 1954 آمریکا عقبتر است ) می زنند را برای بنده هم تکرار کنند .
بد نیست به این دو لینک هم نگاهی بیندازید
نیروگاههای پی اس 10 و پی اس 20 اسپانیا
http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_power_in_Spain
نیروگاه خورشیدی شیراز
http://www.suna.org.ir/ationoffice-sunenergyoffice-sepics-fa.html
آقای درویش عزیز،
خبر بسیار خوبی بود هرچند که همانطور که دیگران نیز نوشته اند مفکوراتی وجود دارند.
بیشتر از همه مسئله احتمال پرستیژی بودن و نه عملی بودن یکی از دیدگاهها نگران کننده است که امیدواریم همه که اینطور نباشد.
مسلما همه آغازها آسان نیستند اما بایستی که کوشش نمود تا مشکلات نیز به حداقل ممکنه برسند.
هموطنان آذری فعال و هوشیار هستند و میتوان امید داشت که از این موقعیت استفاده های چندجانبه علمی و عملی نمایند.
ساخت کارخانه سلولهای فتو ولتائیک کمی پرسش انگیز است آنهم از این نقطه نظر که چه گونه ای از این سلولها قرار در این کارخانه تولید شود و قابلیت به روز این کارخانه برای تولیدات بهینه تر تا چه اندازه (لجستیکی / علمی / عملی) میباشد.
اما همانطور که پیشتر هم گفتم بدتر از همه نشستن، دست روی دست گذاشتن و همچنین بدون برنامه و بی مطالعه عمل کردن است.
با امید موفقیت و پیروزی برای این دو واحد نو در کشورمان و با امید اینکه در سطح ایندو واحد باقی نماند و افزایش و گسترش یابد و همچنین پذیرش عمومی پیدا کند.
موفق و پیروز باشید.
آقای عبادی به غیر از تکنولوژی فتوولتائیک، بقیه روشهای تولید انرژی خورشیدی، که قابلیت ایجاد نیروگاه دارند، آنقدر سطح بالایی از تکنولوژی نیاز ندارند که شما اینقدر سطح ایران را پایین ارزیابی کرده اید!
روش های ترمودینامیکی مانند همین نیروگاه های سهموی، نیروگاه های برج خورشیدی (ذوب کردن نمک) و نیروگاه های دودکش خورشیدی، بیشتر از آن که تکنولوژی نیاز داشته باشند، بودجه، اراده و مهندسی نیاز دارند که البته به غیر از اراده باقی نیازها در ایران موجود است.
در زمینه فتوولتائیک هم کیفیت محصولات تنها کارخانه فعلی در تهران (نزدیکی بلوار سردارجنگل)، تفاوت چندانی با پنل های تجاری شده ال جی و دیگر برندهایی که درتهران محصول عرضه می کنند ندارد. البته همه اش در داخل کشور تولید نمی شود و ما بخش به اصطلاح «های تک» آن (به گمانم ویفر های سیلیکونی بود) را از آلمان وارد می کنیم.
با این وجود شخصا گمان می کنم استفاده متمرکز و نیروگاهی از انرژی خورشیدی در انتظار انقلابی جدید مانده است و آن هم نه بهبود سلولهای فتوولتائیک و افزایش راندمان آنهاست (به دلیل قیمت تمام شده بالا)، که ورود بیوتکنولوژی به این بخش خواهد بود. سلولهایی که با استفاده از باکتری های مصنوعی تولید بشر می توانند با استفاده از انرژی خورشید به تولید هیدروژن بپردازند.
درود بر لطیف و فرهاد و فرخ عزیز …
موضوع را پیگیری خواهم کرد و به زودی گزارشی در این خصوص منتشر می کنم.
ممنون از حساسیتهای سزاوارانه ای که نشان می دهید.
به امید موفقیت و بهروزی
منتظر خبرهای بیشتری از این دست هستیم
آمين.