اروميه دارد از دست ميرود … نه! اشتباه تايپي نيست، منظورم دقيقاً همان اروميه است و نه صرفاً درياچه اروميه. هر چند دکتر پرویز کردوانی اعتقاد دارند که باید برای نجات ارومیه از دریاچه ارومیه بگذریم! اما حقیقت این است که هم درياچه اروميه و هم تمامی سکونتگاههای وابسته به آن را با روند كنوني بايد از دست رفته به شمار آورد و تنها شايد بتوان يادشان را در آینده مثل مجسمه آزادی در منهتن گرامي داشت!
نکته‌ای که در مورد دریاچه ارومیه شاید از همه چیز مهم‌تر و رعایت آن ضروری‌تر باشد، آن است که مهم‌تر از کارهایی که برای نجاتش باید انجام دهیم، کارهایی است که به بهانه‌ی نجاتش هرگز نباید انجام دهیم! مثل دیوار کشیدن در اطراف دریاچه و جدا کردن مناطق کم عمق از عمیقش! آن گونه که برخی از مسئولین منطقه و متخصصان صنعت آب کشور خواهان انجام آن شده‌اند.
امروز می‌کوشیم تا به کمک احمد پازوکی عزیز و با دعوت از چند مدیر مسئول در این حوزه، گفتگوی داغ سبز را پس از ماجرای بحث برانگیز سدسازی ادامه داده و به یکی از قربانی‌های مظلومش برسانیم.
به هرحال، آنچه كه در پي مي‌آيد، با وقوف به اين حقيقت تلخ است كه نگاشته شده؛ اين كه همه بايد خود را براي مواجهه با بي سابقه‌ترين بحران در سر دوست‌داشتني و گربه نشان وطن آماده كنيم. هرچند همچنان به عنوان يك فعال محيط زيست و عاشق طبيعت، مايلم تا برآوردهاي كارشناسي من و کامبیز بهرام سلطانی و بهروز مهمویی و دیگر علاقه‌مندان به دریاچه ارومیه به حقيقت نپيوسته و بار ديگر اين آسمان آبي وطن باشد كه با ريزش‌هاي بدون منتش، هموطنان آذري زبانم را به نوشخندي دوباره مهمان كرده و نگين درخشان ايران را حياتي دوباره بخشد.
درياچه اروميه در يك نگاه:
دریاچه ارومیه بزرگترين آبگير داخلي كشور و مهمترين عامل تنظيم‌كننده‌ي اقليمي در شمال غرب ايران به شمار ميرود؛ عاملي كه سبب ارتقاي ظرفيت گرمايي ويژه‌ي منطقه را موجب شده و به اين ترتيب با كاهش تفاوت دماي شب و روز و نيز بيشينه و كمينه‌ي فصول، به آفرينش اقليمي معتدل‌تر كه استعداد باروري منطقه را از منظر شناسه‌هاي توليد در بخش كشاورزي و منابع طبيعي افزايش مي‌دهد، كمك مي‌كند.
افزون بر آن، درياچه اروميه یکی از نادرترین پهنه‌های آبی جهان بوده كه سبب شده به دليل ترکیبات خاص آب و شوری در حد اشباع آن، حیات آبزیان را جز در مورد آرتمیا و جلبکی به نام “Dunalilla salina” ناممکن بسازد. هرچند همين ويژگي، به پويايي اكوسيستم (بوم‌سازگان) درياچه كمك كرده و با تقويت زنجيره‌ي غذايي آن، اروميه را به مقصد كوچ‌هاي پرندگان پرشماري بدل ساخته است.
شايان ذكر است كه بستر دریاچه تا عمق بیش از چهل متر از توده‌ي لجنی با ترکیبات خاص تشکیل شده که فاقد مقاومت‌های لازم برای بارگذاری است. هفت رودخانه‌ای که به دریاچه منتهی می‌شوند، علاوه بر افزودن دايمی ترکیبات شیمیایی و رسوبات مختلف، موجب سیرکولاسیون و رسوب‌گذاری خاصی در محدوده دریاچه می‌گردند. راه نداشتن دریاچه ارومیه به آبهای آزاد از دیگر ویژگی‌های این پهنه‌ی آبی است. با اين وجود، درياچه‌ي اروميه يكي از مهمترين چشم‌اندازهاي طبيعي شمال غرب ايران به شمار مي‌آيد كه در حفظ پايداري بوم‌شناختي منطقه و بالانس حرارتي و اقليمي آن نقشي انكارناپذير دارد. در عين حال، موجوديت اين درياچه نه‌تنها ضامن گونه‌گوني زيستي منطقه كه تضمين‌كننده‌ي جيات اجتماعي رو به رشد مردم در سه استان آذربايجان شرقي و غربي و كردستان است. افزون بر آن، ادامه‌ي استمرار و شادابي اين محيط آبي يگانه، در شمار مهمترين موانع طبيعي در تشديد روند بيابان‌زايي و اُفت كارايي سرزمين نه‌تنها در شمال باختری ایران‌زمین که در کشورهای همجوار ارمنستان، آذربایجان، ترکیه و کردستان عراق محسوب مي‌شود.
چنين است كه بر بنياد همه‌ي دلايل ذكر شده، بايد كوشيد تا عوامل تهديدكننده و تحديد كننده‌ي حيات درياچه در حوزه‌ي آب‌شناختي، اقتصادي و محيط زيستي شناسايي شده و بكوشيم تا با حفظ اين محيط آبي، امنيتي پايدار براي هموطنان عزيز ساكن در شمال غرب كشور فراهم كنيم و در عين حال از ناپداري گسترده‌تر سرزمين و توليد چشمه‌هاي جديد گرد و خاك (مانند تجربه تلخ درياچه آرال) ممانعت به عمل آوريم.
– مختصات درياچه:
هر چند بسته به اين كه چه تراز ارتفاعي را به عنوان مبدأ اندازه‌گيري بگيريم، مساحت درياچه هم به تبع آن تغيير خواهد كرد، اما اگر تراز 1274.1 متر از سطح دریاهای آزاد را به عنوان کمینه‌ی مورد قبول در نظر بگیریم، آنگاه دریاچه‌ی ارومیه باید دست کم 570 هزار هکتار وسعت داشته باشد که هم‌اکنون این رقم به حدود 300 هزار هکتار کاهش یافته است. آن هم درياچه‌اي كه به عنوان دومين درياچه شور جهان (بيستمين درياچه جهان از لحاظ وسعت) از آن ياد شده و بين ۱۳۰ تا ۱۴۰ كيلومتر طول و ۱۵ تا 85 كيلومتر عرض دارد. دارا بودن ۱۰۲ جزيره بزرگ و كوچك با تنوع گياهي و جانوري كم‌نظير، موجب شده است كه اين درياچه به عنوان بوستان و اندوخته‌گاه زيست‌سپهر در کنوانسیون بين‌المللي رامسر هم به ثبت برسد. از آن جمله بايد به جزيره كبودان، اشك، اسپير، ارزو و جزاير ۹ گانه اين درياچه اشاره كرد كه هركدام زيستگاه حيواناتي مانند قوچ، ميش و گوزن زرد است.
– حجم و کیفیت آب دریاچه:
حجم آب درياچه اروميه در تراز اکولوژیک آن و با عمق متوسط 5/4 متر بالغ بر 31 ميليارد مترمكعب تخمين زده مي‌شود که این حجم آب از طریق رودخانه‌هاي مهم حوضه آبخيز درياچه (سيمينه رود، زرينه رود، مهاباد چاي، گدارچاي، باراندوز چاي، نازلوچاي، روضه چاي، زولاچاي، شهرچاي در آذربايجان غربي وآجي چاي، ليلان چاي، آذرشهر چاي ، قلعه چاي ، صوفي چاي، مردوق چاي) و 7 رودخانه فصلي (به نام‌هاي خرخره چاي، شيواسان چاي، سنيخ چاي، طسوج چاي، دريان چاي وگبي چاي) تأمین میشود.
از نظر طبقه بندي شيميايي آب درياچه اروميه تيپ كلره داشته و باقيمانده خشك عناصر محلول در آب آن (T.D.S) در دوران پرآبي در حدود 180 و در زمان كم آبي به حدود 420 گرم در ليتر مي‌رسد. اسيديته يا قليائيت آب درياچه (pH) درفصل بهار به دليل پايين بودن دما و بارش باران درمحدوده 8-6 و در فصل تابستان 8-7 است. .هدايت الكتريكي آب بسته به وضعيت حجم آب درياچه از 200 تا 600 هزار ميكروموس برسانتي‌متر مربع متغير بوده و تنها موجود زنده‌اي كه قادر است (يا بهتر است گفته شود: قادر بود!) در آب شور اين درياچه زندگي كند، آرتميا سالينا است كه خوراكي مقوي و بسيار مناسب براي ماهيان پرورشي به شمار ميرود.
مشکلات مدیریتی در دریاچه ارومیه:
شاید یکی از مهمترین شناسه‌های تأیید‌کننده‌ی مشکلات مدیریتی در دریاچه ارومیه را بتوان از رخداد اخیری که در آن روی داد و سبب شد تا رنگ دریاچه قرمز شود، دریافت. در حقیقت، دریاچه ارومیه کم مصیبت داشت که حالا باید گرفتار یک تهدید جدید و اندکی رازآلود هم بشود؟ تهدیدی که برای نخستین بار در امردادماه سال جاری گزارش شده است و آن حکایت از سرخ شدن یکباره‌ی بخش بزرگی از سواحل آن؛ به ویژه در کرانه‌های خاوری‌اش است .
معضلی که پيش‌تر ابعاد آن را با خوانندگان گرامي مهار بیابان‌زایی در ميان نهاده بودم.
اما آيا واقعاً آزمایش آب دریاچه ارومیه و فراکافت داده‌های آزمایشگاهی آن زیر نظر یک گروه کارشناسی واجد صلاحیت، تا این حد دشوار و زمان‌بر می‌نماید یا مشکل در جای دیگری است؟! در جایی که می‌توان از آن با عنوان عدم مدیریت منسجم یاد کرد.
ددر حقيقت سؤ مديريت و عدم انسجام تشكيلاتي براي مقابله با بحران پيش رو چنان چشمگير است كه اخيراً 20 نماینده مجلس شورای اسلامی در تذکر کتبی به رئیس جمهور رسیدگی به وضع بحرانی دریاچه ارومیه را خواستار شدند . به نحوي كه بر اساس گزارش‌‌‌های منتشره دست كم 40 روستا در اطراف دریاچه در نتیجه پیشروی شوره‌زارها و توفان‌های نمک خالی از سکنه شدند. از آمارهای 700 هزارتایی پرندگان و آن همه تنوع گونه‌ای که دریاچه را در سراسر سال اشغال می‌کردند هم امروز جز تعداد محدودی پرنده در حد چند صد قطعه چیزی باقی نمانده است .
– نارسایی‌های سند راهبردی مدیریت پارک ملی دریاچه ارومیه
سال گذشته پس از کش و قوس‌های فراوان و مجادلات حقوقی که بیش از یکسال به طول انجامید، سند ملی راهبردی مدیریت جامع پارک ملّی دریاچه ارومیه به امضای عالی‌ترین مقامات وزارتین نیرو و جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست ایران و نیز استانداران سه استان آذربایجان شرقی، غربی و کردستان رسید. با این وجود و به رغم آن که نفس چنین اقدامی می‌تواند بسیار مثبت تلقی شود، به نظر می‌رسد، که توافق‌نامه‌ی مزبور دارای لکنت‌های فراوان و ابهاماتی است که کارایی‌اش را می‌کاهد.
باید دانست دریاچه ارومیه در شمار مهمترین ارکان پایدارکننده‌ی محیط زیست در شمال غرب کشور محسوب میشود؛ چالاب پهن‌پیکری که آثاری فرامنطقه‌ای نیز بر زیستمندان و محیط زیست منطقه برجای گذارده و خواهد گذارد. از این رو، به درستی در رده‌ی بالاترین تمهیدات حفاظتی کشور (پارک ملّی) قرار گرفته است. امّا شوربختانه – همان گونه که اشاره رفت – برنامه‌ی حاضر از صراحت، دقت و شفافیت لازم برای حراست از این بوم‌سازگان ناهمتای ایران برخوردار نیست که در زیر به مهمترین نارسایی‌ها و لکنت‌های آن اشاره میشود:
۱- از آنجا که ۹۴ درصد از آب قابل استحصال حوضه آبخیز دریاچه ارومیه به بخش کشاورزی اختصاص می‌یابد، باید هر چه سریع‌تر تمهیداتی مؤثر، ضربتی و پایدار برای افزایش راندمان آبیاری و استفاده از سامانه‌های آبیاری تحت فشار در این حوضه در اولویت برنامه‌های زیربنایی دولت خدمتگذار قرار بگیرد. نزدیک کردن راندمان آبیاری استان به مرز ۶۵ الی ۷۰ درصد، کمینه‌ی کاری است که می‌بایست در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملی و اجرایی شود؛ راهبردی که متأسفانه در این برنامه از شفافیت و صراحت لازم برخوردار نیست و فقط قرار شده که سالی یک درصد بر راندمان آبیاری افزوده شود که به هیچ وجه کفایت نمی‌کند.
۲- به موازات افزایش راندمان آبیاری، باید از زدن سد جدید بر روی رودخانه باراندوز و نازلوچای – به عنوان تنها رودخانه‌های عمده از بین ۱۴ رودخانه‌ای که آبشان به دریاچه ارومیه می‌ریزد – جلوگیری شده و مطالعات احداث آن سدها متوقف گردد (در صورتی که عملاً دولت کار مطالعه برای احداث بیش از 40 سد جدید در منطقه را برای برنامه پنجم در دستور کار قرار داده است).
۳- در شرایط فوق‌العاده بحرانی کنونی که حتا جزایر دریاچه، ماهیت جزیره‌ای بودن خود را از دست داده و سطح آب آن به یک سوّم کاهش یافته است، می‌بایست دست‌کم ۴۰ درصد از ظرفیت کنونی سدهای موجود به عنوان حق‌آبه دریاچه اختصاص یابد. باید در نظر داشت که چنانچه دریاچه نابود شود، تمامی اراضی کشاورزی منطقه و سکونتگاههای اطراف آن تا شعاع کشورهای مجاور از این پیامد نامیمون آسیب جدی دیده و می‌تواند تجربه تلخ دریاچه آرال را که منجر به شورشدن ۴۰۰ هزار هکتار از پنبه‌زارهای اتحاد جماهیر شوروی سابق شد را زنده کند. بنابراین، برای پاسداری پایدار از معیشت مردم، لازم است تا سطح آب دریاچه به وضعیت طبیعی آن بازگردد.
۴- استفاده از مشارکت مردم محلی و تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد باید در این موافقتنامه بسیارپررنگ‌تر دیده شود و اعتباری خاص و ردیف بودجه‌ای مستقل به آن تعلق گیرد.
۵- لازم است تا راهکار دقیق تحقق اهداف یادشده در ذیل هریک از جداول موجود در برنامه آورده شوند.
۶- یک سیاست درازمدت مدیریت منطقه، باید کوشش برای کاستن از وابستگی معیشتی به سرزمین باشد. باید با تقویت دیگر مزیت‌های نسبی منطقه، به ویژه در حوزه تجارت فرامرزی، مناطق آزاد تجاری، بوم‌گردی، استحصال انرژی‌های نو و تقویت صنایع سازگار با محیط زیست، مدیریت شایسته‌تری در بخش توزیع و مصرف آب اعمال شود.
– دیگر راهکارها و پیشنهادهايی كه مي‌تواند به نجات اروميه منجر شود:
– ارزیابی عملکرد تطبیقی کمی و کیفی حدود 40 سد ساخته شده در حوضه‌ی آبخیز دریاچه ارومیه و مقایسه اثربخشی آن در حوزه‌ی آب، خاک، محیط زیست و شاخص‌های توسعه‌ی انسانی.
– بررسی زه‌آب کشاورزی، صنعتی و شهری وارد شده به دریاچه از نظر کمی و کیفی
– احیای پوشش گیاهی بومی منطقه در ارتفاعات مشرف آبخیز ارومیه و کاهش نرخ فرسایش آبی.
– ممانعت از حفر چاه‌های جدید و بستن 8 هزار چاه غیر مجاز در منطقه (گفتني است كه شمار چاه هاي مجاز در منطقه به بيش از 13 هزار حلقه مي رسد ).
– انجام مطالعات دقیق برای تعیین سهم تغییرات اقلیمی در کاهش میزان جریانات ورودی به دریاچه ارومیه (باید حتی الامکان از بیان سخنان غیرکارشناسی در این حوزه – به ویژه در نزد مسئولان اجتناب شود. مثلاً سخنان معاون رییس جمهور و رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست در مهر ماه سال 1387 بسیار تأمل‌برانگیز است: «اینكه خشكسالی اتفاق افتاده حاصل عملكرد نامیمون كشورهایی در درجه اول آمریكا و بعد چین بوده است.») .
– کاهش تعداد دام با توجه به ظرفیت مراتع منطقه.
– کمک به احیای تالاب‌های اقماری دریاچه ارومیه از جمله: «حسنلو»، «یادگارلو»، «درگه سنگی» و «زینه ور».
– تبیین یک روش علمی مستند برای تعیین حق آبه‌ی مورد نیاز دریاچه ارومیه.
– اصلاح الگوی کشت در بخش زراعت و معرفی ارقامی که با کمترین میزان مصرف آب، بیشترین کارایی و تولید را بدست می‌دهند.
– بررسي و استعداديابي دقيق براي تغذيه‌ي آب‌هاي زيرزميني با استفاده از شگرد آبخوانداري.
– تقويت زيرساخت‌هاي لازم در حوزه‌ي صنعت گردشگري و بوم‌گردي به جاي افزايش وابستگي معيشتي به سرزمين (الگوي موفق تالاب كاني‌برازان كه با مشاركت مؤثر مردم محلي هم همراه بوده، مي‌تواند مثالي عملي و كارساز در اين حوزه به شمار آيد).
– اصلاح ميان‌گذر و پل شهيد كلانتري با افزايش شمار دالان‌هاي عبوردهنده‌ي آب بين بخش شمالي و جنوبي آن.
– حركت به سمت مديريت يكپارچه اراضي كشاورزي و قطع آبياري كرتي و غرقابي در منطقه.
– ظرفيت‌سازي فرهنگي و آگاهي رساني مؤثر در نزد مردم و مديران محلي نسبت به دلايل حفظ درياچه اروميه.
– اعمال شديد سياست‌هاي انقباضي در كنترل جمعيت و عدم قبول مهاجرين جديد به حوضه آبخيز درياچه اروميه براي رعايت ظرفيت پذيرش سرزمين در منطقه.
– كاشت گونه‌هاي درختي به منظور جايگزيني زراعت چوب با ديگر انواع زراعت‌هايي كه مصرف آب بيشتر و توليد كمتري دارند (بدين‌ترتيب مصرف پساب‌ها هم تاحدودي مديريت مي‌شوند).
فرجام كلام آن كه
اميد كه با انجام توصيه‌هايي كه فهرست‌وار اشاره شد و عدم انجام ابتكارهايي كه مرگ درياچه را به جلو مي‌اندازد! بتوانيم نام نسل امروز را از اتهام انفعال در برابر مرگ بزرگترين آبگير داخلي كشور پاك كنيم و نجات دهيم.
در ضمن برنامه امروز گفتگوی داغ سبز را می‌توانید در برنامه تارنمای ایرانی رادیو اینترنتی ایران صدا از حدود ساعت 15 امروز به مدت 45 دقیقه ببینید و بشنوید.
پخش زنده برنامه در این نشانی تا ساعت 16.
توجه:
فایل شنیداری این برنامه را می توانید در این نشانی گوش کنید یا ماجرا را از زبان احمد پازوکی عزیز پی بگیرید.
درود.
اول منظور اين رييس وقت سازمان از جمله”اینکه خشکسالی اتفاق افتاده حاصل عملکرد نامیمون کشورهایی در درجه اول آمریکا و بعد چین بوده است”رو من كه نفهميدم يعني الان چين داره ابر قلابي وارد ايران مي كنه!!!
دوم. داشتم روزنامه استاني اصفهان زيبا رو ورق مي زدم به يه نكته جالب از استاندار اصفهان (حاج آقا ذاكر رو مي گم)رسيدم كه گفته:بخش قابل توجهي از منابع آبي استان از طريق رودخانه كارون به خليج فارس ريخته مي شود و هدر ميرود!! وبا توجه به وضعيت بحراني آب در كشور(انصافا اينجا رو خوب فهميده حاجي)نبايد به سادگي از آن گذشت!!(تكبير!!)تازه از تامين نياز آبي استانهاي يزد و كرمان پس از احداث تونل بهشت آباد خبر دادن ايشون!!
ّاينم واسه فكر امشب هومان خاكپور!!!
درود بر رسول عزیز:
راستش من هم نفهمیدم که آن مقام محترمه منظورشان چه بوده است!
در ضمن سخنان استاندار اصفهان فکر کنم زیرآب سخنان اولی را زده است! نزده است؟
.
و در نهایت آن که:
طفلکی هومان خاکپور!!
بايد ترسيد از آنروزي كه خداوند بابت اماناتي كه در زمين قرار داده بازخواست كند و چه بسا عواقب اين ظلم به طبيعت، دامنگير ايران شده است. آخر ظلم ، ظلم است . چه به انسان چه به غير انسان.در جايي خوانده ام در شب جمعه ماهيان سر از آب بيرون آورده و به درگاه خداوند عرضه مي دارند كه خدايا ما را به گناه آدميان نگير.
داستان گفتگوي مورچه با حضرت سليمان هم كه در قرآن آمده. زماني كه سپاه سليمان از وادي مورچگان گذر ميكرد يكي از مورچه ها به بقيه گفت به لانه هاي خود برويد تا سليمان و لشكرش شما را پايمال نكنند در حالي كه نميفهمند.
وقتي سليمان به نزديكي پادشاه مورچه ها رسيد با مهرباني از او پرسيد ؛ آيا نمي داني كه پيامبران بر آفريده هاي او ظلم نمي كنند؟ متعجبم از اين كه دستور دادي آنها پنهان شوند. پادشاه مورچه ها گفت : اين كار را به دليل آن انجام دادم كه شايد تو و سپاهت ناخواسته آنها را لگدمال كنيد و نيز آنها با ديدن نعمت هاي خدادادي و شكوه فراوان آن در شما نعمت هايي را كه خدا به خودشان عطا كرده فراموش كنند.
به هر حال ظلم ، ظلم است و هركس بتواند بايد با زبان يا دست يا نهايتا انكار قلبي ، اعلام برائت كند از اين همه آشفتگي و تخريب و ظلم .
پاسخ:
همواره گفته اند و گفته ایم و خواهند گفت که:
برای حکومت بر طبیعت باید از قوانین آن پیروی کرد.
افسوس که گوش شنوا مدتهاست که کیمیا شده است …
درود بر جواد عزیز.
با تمام عجله ای که کردم موفق به شنیدن زنده ى برنامه نشدم و داغش به دلم ماند!
پاسخ:
امیدوارم سردش به دل تان نماند!!
منم نشنیدم !.. خانه نبودم .. لطفن این یکی را هم بسته بندی نموده یک جای مطمئن بگذارید اگر ممکن است ..
هه هه .. دارم به کامنت آقای خوارزمی که نه .. به حرفهای استاندار محترم اصفهان می خندم .. خدایا !.. اینها دیگر کی هستند .. آدم اگر نداند که این حرفها را زده فکر می کند نقل قول از مرد هزارچهره مهران مدیری است .. آدم نمی داند بخندد یا گریه کند ..
.. : ))(( ..
پاسخ:
در مورد سخنان استاندار محترم باید حتمن یک مقاله بنویسم!
دارم فکر می کنم دشمن کی هست و جنگ چی هست ؟؟ کسی که خاک و آمال و آرزوهای یک ملت را نابود میکنه.. آلان ما تو چه وضعیتی هستیم.. درسته که طبیعت هم با ما مهربان نبوده و این همه نامهربانی دیدن از ما جوابش باید چی باشه؟ همیشه اینطور وقتها یادم میاد به یه قسمت کارتون گوریا انگوری که ذو تا برادر آلوده شهر رو با دود و آلودگی خراب کردن و رنگ شهر سیاه شده بود.. حتی بارونش.. حالا همه جای ایران اینطوری هست. جنگلهای غرب و شمال گرفته تا پریشان و ارومیه و دهها بدبختی دیگه.. خدا به ما رحم کنه
کسی که ارومیه رو نمیخاد ایرانو نمیخاد
فکر می کنم ؛ همه ی حرف همین است :
“نکته‌ای که در مورد دریاچه ارومیه شاید از همه چیز مهم‌تر و رعایت آن ضروری‌تر باشد، آن است که مهم‌تر از کارهایی که برای نجاتش باید انجام دهیم، کارهایی است که به بهانه‌ی نجاتش هرگز نباید انجام دهیم! مثل دیوار کشیدن در اطراف دریاچه و جدا کردن مناطق کم عمق از عمیقش!”
بله … وقتی دانایی را نتوانیم خوب صرف کنیم، آنگاه ممکن است تبعات نصف دانستن، سبب انجام کارهایی را فراهم کند که وضعیت را وخیم تر می کند.
.
از درج کامنت دیگر دوستان ممنونم؛ به زودی نشانی فایل شنیداری برنامه را اعلام خواهم کرد.
.
درود …
آقای درویش عزیز،
کم مانده که به شک افتم آیا شما با پزشکان داد و ستدی دارید؟ پس از خواندن تارنگار شما هر بار نیاز به قرص بالدریان و آرامبخش می افتد.
بیچاره درویش، مقصر خبرگزار اگر درست مینویسد نیست. تقصیر بر گردن خبرساز است.
یادم به ضرب المثلی از سرخپوستان آمریکا افتاد که میگوید : ما جهان را پاک از گذشتگان خود وام گرفتیم تا همانطور به آیندگان تحویلش دهیم. همه سرخپوستان در عمل به این ضرب المثل وفادار میماندند.
میگویند که سرخپوستان در مقام مقایسه از تمدن ساده ای برخوردار بودند.
همچنین میگویند که ایرانیان در مقام مقایسه از تمدنهای بزرگ تاریخ بودند و به عقیده خیلیها هنوز هم هستند.
در خانه اگر کس است، یک حرف بس است.
موفق و پیروز باشید.
پاسخ:
درود بر فرهاد عزیز
حقیقت این است که حرفت درست است و باید به شک بیافتی!
راستش من دچار نوعی بیماری پوستی هستم که پزشکان می گویند دلیلش، عدم بروز خشم و خوددار بودن بیش از حد است!
البته من بیماری های بیشتری هم دارم رفیق!! اما بی شک هنوز آنقدر بیمار نشده ام که سرخپوست های آمریکایی و تمدن همراه با طبیعت شان را ستایش نکنم و دلم برای آن تمدن به قول تو “ساده” تنگ نشود …
سرفراز باشی …
با سپاس از اطلاع رسانی شما
متاسفانه بنده هم موفق به شنیدن برنامه نشده ام !
دو سال قبل در چنین روزهایی ایده ساخت قبر دریاچه ارومیه اجرائی کردیم شاید تلنگری بر بعضی ها باشد ! متاسفانه هر موقع دریاچه ارومیه را میبینم و یا مطلبی در خصوص دریاچه میشنوم فقط سنگ قبر دریاچه برایم تداعی میشود !
مشکل و بحران دریاچه ارومیه شاید تحت تاثیر تغییرات اقلیمی باشد ولی متهم اصلی تغییرات اقلیمی نیست ! (بر خلاف برخی از سند سازان و توجیه گران کارشناس نمای و…) بلکه در داخل همین حوزه آبریز میزان برداشت محصولات کشاورزی و توسعه آن در این دو دهه اخیر میلیاردها تن افزایش یافته است . و همه هم میدانیم که تغییر چندانی در شیوه های کشت و روشهای آبیاری و تکنولوژی و … اتفاق نیافتاده است ! فقط کافیست که به گفته خود توجیه گران کارشناس نما نظر کنیم که میفرمایند 90 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی است ! و میدانیم که آب هم وارد منطقه نکردهایم ! و میدانیم که ارزش افزوده تولید بیش از حد ظرفیت کشاورزی منطقه در شیوه های رایج در مقابل هزینه های زیست محیطی تحمیلی توسعه غیر اصولی به هیچ عنوان توجیه پذیر نمیباشد .
ولی من امیدوارم با تغییر رویکرد و نگاه مردم به اهمیت وجود دریاچه خیلی ها را مجبور به قبول شکست ایده های غیر کارشناسیشان خواهد نمود !
موفق باشید
پاسخ:
درود بر جناب حسن زاده عزیز. کاملا با نظر شما موافقم. وزارت نیرو آب ارزشمند منطقه را در دسترس یک کشاورزی نابالغ قرار داده که هنوز از کشت غرقابی سود می برد و این فاجعه ارمغان این بی کفایتی نابخشودنی است.
درود
اين فايل برنامه ديروزه واسه ما فقير اينترنتيا هم بذاريد(-:
و ما همچنان در انتظار فایل!!!!
شرمنده رسول جان!
آخه می دونی برای سازمانی که سالانه میلیارد ها تومان بودجه و هزاران پرسنل دارد؛ آپلود یک فایل شنیداری دست کم باید 48 الی 72 ساعت طول بکشد!! تازه اگر بکشد!!!
من واقعاً متاسفم برای رسانه ای که خود را ملی می داند …
وای برما …
اگر نجات ارومیه فقط با یکی از آن بندهایی که نام برده اید میسر می گشت بسی جای امیدواری بود.
دیروز از روی حسادت می خواستم آن پیراهن سبز چهارخانه شما را از فروشگاه بخرم ولی سایز کوچک آن را تمام کرده بود و من به هدف شوم خود نرسیدم.
یادم باشد در نخستین حضورت در ایران، پیراهنی خوش رنگ تر را پیش کشت کنم آرش جان.
درود …
سلام
در ايران هدف “توليد برق” در سدسازي ها چقدر اهميت دارد؟ ظاهرا” بيشتر با هدف “مصارف شرب و كشاورزي” سد ساخته مي شود. درسته؟
پاسخ:
درود بر شما …
ظاهراً 15 درصد از توان برق کشور از حوزه سدسازی تامین می شود. بنابراین حدستان درست است.
و دل خوش کرده ایم که سکوت کرده ایم
سکوت پر بهتر از فریاد تو خالیست
سکوتی را که یک نفر بفهمد
بهتر از هزار فریادی است که هیچ کس نفهمد
سکوتی که سرشار از ناگفته هاست
ناگفته هایی که گفتنش یک درد و نگفتنش هزاران درد دارد
دنیا را ببین …
درست می گویی رسول جان.
دردهای ناگفته و بی درمان فراوان هستند.
از کنار کویر میقان به تو درود می فرستم …
منتظر فایل برنامه هستیم تا ببنیم مدعیان طرفداری از محیط زیست چقدر با هم هارمونی دارند! ندارند؟
درود بر هومان عزیز
احمد پازوکی قول داده که تا یک ساعت دیگر نشانی این گفتگو را هم اینجا منتشر کند.
.
منتظر بمانیم تا به جواب پرسشت برسی!
سلام
وقت بخیر
با جمعی از دوستان محیط زیستی در قالب برنامه هماهنگ جهانی 350 برنامه ای را انجام دادیم.
خوشحال خواهیم شد نظر جنابعالی را در مورد این برنامه بدانیم.
پیشاپیش از شما سپاسگذارم
با سلام خدمت دوستان عزیز.
حضور انورتان عرض کنم که آرشیو کردن برنامه های زنده ی رادیویی به دلیل نظارت پس از اجرای برنامه و سایر روند اداری ، ممکن است یکی دو روزی بعد از اجرای زنده اتفاق بیفتد. پیشاپیش به خاطر قسمت های آینده ی گفتگوی داغ سبز معذرت خواهی می کنم ;)
این هم صفحه ی نهمین گفتگوی داغ سبز :
http://iranseda.ir/Fulllive/?g=792600
پیشنهادات و انتقاداتتان مایه ی دلگرمی است. به زودی شماره ای نیز در برنامه اعلام خواهد شد تا نظراتتان را به آن اس ام اس کنید.
محمد درویش عزیز خیلی مخلصیم :)
درود…….
خوشا به احوالات شما لا اقل از فضای سیمانی شهر به دوری….
ضمنا حال من موقع اجرای برنامه زیاد خوب نبود. به زور حرف می زدم.
سلام درویش عزیز آپلود یک فایل کاری نداره ولی تهیه نسخه آرشیوی برای یک برنامه که پنج شنبه عصر تموم میشه یک کمی مشکله تازه تاریخ وارد شده برای برنامه هم درست وارد نشده بود .در هر صورت بنده خیلی متاسفم سعی میکنم که زین پس این فاصله کمتر بشه.با تشکر
سپاس آقای پازوکی
خواهش می کنم . و سپاس از شما.
ممنون از همراهی هایتان پازوکی عزیز …
درود بر دیده بان طبیعت بختیاری…
محمد درویش : آقای عباس نژاد ، میزان آبخیزی دریاچهء ارومیه امسال بیشتر از نه میلیارد متر مکعب بوده ولی شما قادر به هدایت حتی چهل درصد آن یعنی سه میلیارد متر مکعبی که می گویید برای نجاتش لازم است نبودید
آقای عباس نژاد : ما بحث اینتیگال آب رو داریم از حوزه های دریای عمان! و خلیج فارس! و دریای مازندران به دریاچهء ارومیه . شما هم نیجران نباش ( و بشین سرجات وجرنه میدم بچه های حیراست سازیمان توی تهران بیان سگف رو سر خودت و آگای پازوچی بیارن پایین )
محمد درویش : آقای عباس نژاد ، امسال 9 میلیارد متر مکعب آب که بیشتر از میانگین آبخیزی دریاچه بوده پشت سدهایی که ورودی دریاچه را به صفر رسانده اند جمع شده اند خب چرا این سه میلیارد متر مکعبی که می گویید برای نجات دریاچهء ارومیه هست را از همین حقابهء طبیعی خودش تامین نمی کنید؟
آگای عباس نیجاد : شما منظورتون از این حرفها چی هست؟ میخوای چی بجی با این حرفها؟ سدها الان ساخته شدن و مورد بهرورداری هستن و ما از طریگ موطالیعهء تغییر الگوی مصرف چیزاورزی و اینتیگال آب از حوزهء دریای عمان و اونطرف اوگیانوس هند آب میاریم با آفتابه میرزیم همه چیز اینشالا درست میشه دیجه .
محمد درویش : آقای عباس نژاد ، تغییر الگوی مصرف اگر قرار باشد انجام بشود بین 20 تا سی سال طول می کشد و طبق صحبتهای آقای جهانگیری دو هزار میلیارد تومان – معادل دو میلیارد دلار – هم که هزینه اش است . بر فرض محال و تامین یک چنین هزینه ای ، تا طرح تغییر الگوی مصرف مورد نظر شما تهیه و اجرا بشود که دیگر از دریاچهء ارومیه چیزی باقی نمانده است .
آقای عباس نژاد – از موضوع وکیل مدافع سدسازها و وزارت نیر و – و با عصبانیت : آگای درویش ، بنده عرض چردم چه ، بچه ها با چهارتا هواپیمای توپولف میرن بالای ایستانبول ترچیه ، اونجا با بیل یه میگدار نمچ میپاشن روی ابرهای کومولوس چه دارن میارن این ور ، حواستون هست؟ اونوخت این ابرا میان روی دریاچه ارومیه میشن بارون ، ایشالا آب دریاچه اینگدر میاد بالا چه میانچین چیل ساله هم چیز میشه
محمد درویش : اقای عباس نژاد ، این طرح های تخیلی که مطلقا” قابل اجرا نیستند. شما می بینید که 21 سد روی ورودی آب دریاچهء ارومیه زده اند و بقول خودتان ورودی آب به آن را به صفر رسیده اسرسانده اند. چهار سال هست که مشغول جلسه و گفتگو و کاغذبازی هستید ، طرح هایتان هم که هیچکدامشان عقلانی و قابل اجرا نیستندآنوقت شما ..
آقای عباس نژاد : بیینید ، من یه چیزی میدونم چه یه چیزی دارم میجم . ما اینتیگال بین حوزه داریم که آب رو از رودخانهء ارس و زاب و اونطرف دریای عمان و اوگیانوس اطلس از طریگ باروری چردن ابرها با اینها میاریم ، دریاچه ارومیه اینشالا چیز میشه دیجه ..
محمد درویش : آقای عباس نژاد ، ما که قرار نیست یک کار نمایشی انجام بدهیم . با یک دیدگاه کلان محیط زیستی ، معنی کار شما این میشود که ما یک یا چند حوزهء دیگر آبی و اکولوژیک را در کشورمان یا کشورهای همجوارمان بخشکانیم و از بین ببریم تا دریاچهء ارومیه را حفظ کنیم ، در صورتی که اثرات زیست محیطی بدتری نسبت به خشکیده شدن ارومیه گریبانگیرمان خواهد شد . خب چرا حقابهء ضروری و همان سه میلیارد متر مکعبی آب را از پشت سدهایی که روی ورودی های دریاچهء ارومیه زده اند تامین نکنیم؟
آقای عباس نژاد : ببینید ، ما الان بحث تغییر الگوی مصرف داریم با اینتیگال بین حوزه چه از دریای عمان آب میاریم روی دریاچه ابر میرزه ، خوب میشی اینشالا . شما هم نیجران نباش وجرنه با مدیر محترم بخش حیراست وزارت نیرو هماهنجی میکونم بیان سگف چیز رو با تخت پازوچی چیز بوکنن ها !
محمد درویش : آقای عباس نژاد شما ظاهرا” حاضر نیستید به دو علت اصلی خشک شدن دریاچهء ارومیه دست بزنید . یکی افزایش دویست درصدی اراضی زیر کشت اطراف دریاچهء ارومیه هست که بیشترین بخش آبهای موجود در حوزهء آن را می بلعند ، و دومی هم همین سدهایی هستند که ورودی آب دریاچه را – علیرغم ترسالی – خشکانده اند و همهء آبها و حقابه های طبیعی و حتی مصوب دریاچهء ارومیه را به سمت مصارف خانگی و صنعتی و کشاورزی برده اند و ..
آقای عباس نژاد : ببینید جانم ، ما به این دو گیسمت هیچ کار نداریم . الان با آگای جیناب رحیمی ریاست محترم معاونت محترم چه جلسه بود اینها گفتن طرح های ما گابیل گبول شده هواپیما سوار میشیم میریم بالای ایستانبول این چیزها نمچ میپاشیم روشون بعد باد اینها رو میاره دگیگا” روی دریاچهء ارومیه میریزه ، دریاچه ارومیه بارون میاد خیلی خوب میشه اینشالا . شما هم نیجران نباش
محمد درویش : ولی آقای عباس نژاد ..
آقای عباس نژاد : تو چی هستی اصلا” ؟ میخوای آدم بیاد زبونیت رو چیز کونه دیجه چیز نگی ها؟ من دارم به زبون خوش میجم بهت . اینتیگال میدیم دیجه . آب دریای عمان همینجوری داره الچی میرزه توی اوگیانوس هیند . میاریم توی هواپیما میزاریم میره بالای ایستانبو نمچ میپاشه روی ابرها . خوب؟ بعد اینتیگل میدیم عمان میاد اینجا دریاچه خوب میشی . تغییرات الگوی مصرف هم بطور جد داره موطالیعه می کونیم چه جیناب آای رحیمی ریاست محترم ادارهء کل رئیس محترم دارن جلسه میذاریم درست میشه . ما سد نساختیم بعد باز بیشه ابهاش کوجا برن؟ بدیم چهارتا فیلامینگو بخورن؟ اصلا” مجه نمچ بده؟ شما نمچ توی گذات نداری خوبه؟ همه چیز کارشیناسی هست . ارزیابی چردیم میثل ایستیخاره خوب اومده ، ایشالا اینتیگال میدیم گور بابای محیط زیست جاهای دیجه . اصلا” تگصیر این چیزها بود اومدن چیز چردن ، ایسم این دریاچه امنیتی شد دیچه . این چیزها باور نشودن هم ایچالی نداره . لازیم باشه چهار تا کامیون آب معدتی میاریم خالی میکونیم دریاچه ایشالا آبش خیلی خوب میشی دیجه!
——————–
مطلب فوق کاملا” شوخی بوده و صرفا” زاییدهء خیالات بنده است وگرنه مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی – جناب آقای مهندی عباس نژاد – فرد بسیار باسواد و خوشفکر و منطقی هستند . با وجود یک چنین مدیران لایق و متخصص و مستقل و شجاعی انشاءالله که بتوانیم دریاچهء ارومیه را از طریق بارور کردن ابرها و آوردن آب فراوان رودخانهء کارون و مازاد دریاچهء پریشان و گاوخونی و همچنین آب مازاد تالاب هامون ، تبدیل به دریای خزر ثانی کنیم. ضمنا” طبق اصل 55 قانون اساسی حق دارم با لهجه های مختلف هموطنان عزیزم شوخی کنم . آنها هم می توانند در تلافی کارم با لهجهء جنوبی من شوخی کنند . ناراحت که نمی شوم هیچ ، خیلی هم خوشحال میشوم!
:)
با سلام
دريچه اروميه را كه نتوانستيم نجات دهيم درياي مازندران ر هم داريم به روز درياچه اروميه مي اندازيم.اگر براي حفظ محيط زيست طرح و برنامه و بودجه نداريم براي نابودي ان كه برنامه هاي متنوع وبودجه فراوان داريم.
دوستان عزیز وبلاگ برنامه گفتگوی داغ سبز از این پس به طور منظم به روز خواهد شد. دیدار شما باعث خوشوقتی است.
http://hotgreen.bloghaa.com
دوستان از این به بعد وبلاگ گفتگوی داغ سبز به طور منظم به روز می شود. دیدار شما مایه خوشوقتی است.
شوربختانه هنوز نتوانسته ام این برنامه را گوش دهم.
آقای درویش یادتان هست که در کامنتی نوشته بودم که می خواهند آب دریای مازندران را به استان سمنان انتقال دهند؟ آن هم 1.2 میلییارد متر مکعب در سال که تا دو میلیارد متر مکعب هم قابل افزایش است. پیمانکار هم گویا سپاه است.
فکر کنم بعد از خشک کردن دریاچه ارومیه کم کم باید برای دریای مازندران هم برنامه خشک کردن بگذارند.
فقط من مانده ام آب شور دریای مازندران را می خواهند در استان سمنان چه کنند .
http://www.econews.ir/fa/NewsContent-id_138350.aspx
این هم یک لینک دیگر:
http://www.econews.ir/fa/NewsContent-id_138350.aspx
راستی امروز در صفحه اول روزنامه همشهری رئیس سازمانتان سخنان خوبی ارائه داده بود. در خصوص جلوگیری از ساخت سد هراز و یا متوقف کردن جاده جنگل ابر و جلوگیری از مسیر لوله گاز در منطقه حفاظت شده دنا.
واقعا این اتفاقات افتاده ؟
پوزش ! لینک دیگرش را تکراری فرستادم. درستش این است:
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8906020613
واقعا” نمی دانم چرا به علت های خشک شدن ارومیه – ماکارآمدی بخش کشاورزی و سدهای ساخته شده بر روی رودخانه ها – پرداخته نمی شود و این علل خشکی ارومیه به صورت ریشه ای برطرف نمی شوند؟
چرا هیچ کس جرأت پیدا نمی کند از خلع ید اراضی ملی اطراف دریاچه که تبدیل به اراضی کشاورزی شده اند و یا حق آبه طبیعی ارومیه که در پشت سدها به بند کشیده شده است صحبتی به میان آورد ؟
محمد عزیز
درود. دلم برایت تنگ شده است! اروند عزیز چطور است؟ خوش باشی (اگرچه می دانم که سخت است!)
ممنون از همه دوستان همراه …
در ماموریت هستم و از کنار دریاچه نمک به همه خوانندگان گرامی درود می فرستم. فردا هم به خجیر خواهم رفت …در برگشت به همه کامنتها پاسخ خواهم داد.
قابل توجه آنکه گفتگوی من و جناب عباس نژاد در این پنج شنبه هم ادامه خواهد یافت تا معلوم شود چرا ایشان از طرح های انتقال بین حوضه ای حمایت می کند و علت اصلی را فراموش کرده است؟
سرفراز باشید.
درود.
بازار داغ نقل و انتقالات آب در ايران!!!
رئيس جمهور دستور انتقال آب خزر به سمنان را صادر كرد
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8906020613
ذخاير آبي مازندران به گلستان و سمنان منتقل مي‌شود
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8907181638
آغاز انتقال آب از جيرفت به جبالبارز در شهريور ماه
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905280309
امام مهمترين و جالب ترين نقل و انتقال اين دولت در بخش آب!!
شيرين‌سازي و انتقال آب از دريا راه‌حل تامين آب كشور است
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905201068
انتقال آب از سرشاخه‌هاي نكارود به سد مخزني دامغان
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905260627
انتقال آب از خليج فارس به جنوب كرمان در حال پيگيري است
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905310047
اختصاص اعتبار براي انتقال آب چشمه اسپيرو به مهديشهر
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905310288
عمليات اجرايي خط انتقال آب از روستاي عرفان آباد از توابع شهرستانآق قلا
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905170667
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
درود
اندر احوالات نقل و انتقال آبها در ایران
پيشنهاد انتقال آب از درياي خزر به درياچه اروميه بررسي مي‌شود
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8906221648
انتقال آب از خليج فارس به جنوب كرمان
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905310047
آب خليج‌فارس به يزد انتقال مي‌يابد
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8904131422
آب را از خليج‌فارس و دامنه زاگرس به كرمان انتقال مي‌دهيم
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8903051548
رئيس جمهور دستور انتقال آب خزر به سمنان را صادر كرد
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8906020613
انتقال آب از سرشاخه‌هاي نكارود به سد مخزني دامغان
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905260627
عمليات اجرايي خط انتقال آب از روستاي عرفان‌آباد آق‌قلا
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905170667
آغاز انتقال آب از جيرفت به جبالبارز در شهريور ماه
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905280309
انتقال آب چشمه اسپيرو به مهديشهر
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905310288
و اما مضحک ترین نظریه در داستان نقل و انتقالات آب که میشه اسمشو گذاشت تلخند سال!!
شيرين‌سازي و انتقال آب از دريا راه‌حل تامين آب كشور است
http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=8905201068
انصافا چقد ما صاحب نظر داریم در این عرصه!!!
اینا رو گفتم که بدونید که اگه ده سال دیگه لوله انداختن تو اقیانوس هند و آب آوردن لرستان اصلا تعجب نکنین!!!!
الفاتحه الاخلاص و مع الصلوات بر روح منابع آبی کشور
درود بر رسول عزیز و ممنون از اطلاع رسانی ارزشمندت.
کاش به جای صرف این هزینه های گزاف، می کوشیدند تا بخش نرم افزاری کشاورزی، صنعت و شرب ارتقا یافته و بازده مصرف آب را از رقم نازل کنونی افزایش می دادیم.
افسوس که ما اغلب گران ترین راه را انتخاب می کنیم!
سلام و درود
کلنگ قبر دریاچه ارومیه وقتی خورد که آن پل مذکور زده شد و سدسازیها سنگ یکباره را بر دل دریاچه نهادند.
من تنها توانستم یک بخش این مصاحبه را گوش بدهم و بسیار باعث تاسف است که با وجود هزاران کارشناس مخالف سد سازی، تنها به حرف آقای دکتر کردوانی وآنهم به بخشی از آن گوش داده میشود.
پاسخ:
امیدوارم بتوانید بخش دوم را هم گوش دهید.
سرفراز باشد.
چقدر طرح خرابکارانه داشتیم و خبر نداشتیم!!!!
امروز بروم سر کلاس که خیلی حرف دارم…..
خب حالا از کلاس امروز برای مان بگویید …
سلام از اینکه در مورد دریاچه ارومیه آگاهی میدید ممنونم.من اهل ارومیه و دانشجوی محیط زیستم و بروژه کارشناسیم در این مورده اگه کاری از دستم بر بیاد خوشحال میشم همکاری کنم.
من کارشناس نیستم . ولی موافق هستم که آب شیرین نباید وارد دریاچه ارومیه شور بشود و آب شیرین باید برای شرب و کشاورزی در کل ایران استفاده شود . و اگر دریاچه ارومیه نمی تواند بطور طبیعی و بارانی و غیره پر آب شود . می شود . از انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه ( طرح در وبلاک من ) استفاده کرد و این تنها راه حل و مفید ترین راه حل است و بقیه طرح ها با شکست روبرو می شود . موفق باشید .
http://peace4khakpour.persianblog.ir /