ما شرکت‌کنندگان در همایش علمی و بزرگ گردشگری و اکوتوریسم آبی و تلاش برای حفاظت از آن که در هشتمین روز از مهر 1392 در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار شد، خواهان رعایت و توجه به موارد زیر هستیم:

1- تغییر رویکرد به گردشگری و به ویژه بوم‌گردی مسئولانه، می‌تواند با کاهش وابستگی معیشتی به سرزمین، هم از اضمحلال منابع استراتژیک آب و خاک و پوشش‌های گیاهی کشور بکاهد و هم روند نگران‌کننده جریان بیابان‌زایی را مهار سازد. از این رو، انتظار ما از مسئولین، قانونگذاران و کلان‌نگران حکومتی آن است تا زیرساخت‌ها و حمایت‌های معنوی و مادی و حقوقی لازم در این مهم تسریع گردد.

2- تدوین کدهای اخلاقی در حوزه گردشگری آبی کشور در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گیرد.

3- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست سازوکارهای لازم برای تحقق مفهوم واقعی توسعه اکوتوریسم در طبیعت کشور را اتخاذ و به اجرا گذارند.

4- تصمیم‌گیری در حوزه طبیعت گردی آبی با مشارکت جدی‌تر سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو در قالب تشکیل یک کارگروه مشترک با مسئولیت کمیته ملّی طبیعت‌گردی صورت گیرد.

5- تصمیم سازی در ارتباط با توسعه طبیعت گردی آبی (نوع فعالیت های تفرجی، شکل و تنوع منابع تفرجی، زمان فعالیت ها، برنامه ریزی و طرح ریزی مکانی، برنامه ریزی اجرایی، ظرفیت یابی) با مشارکت متخصصان و حمایت از بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد ذیربط صورت گیرد.

6- از آنجا که اکوتوریسم همان اکولوژیکال توریسم (گردشگری اکولوژیکی یا بوم‌شناختی) است، بنابراین انسان به عنوان یکی از اجزاء بوم‌سازگان (اکوسیستم) نقش مهمی در این مهم ایفا می‌کند. از این رو، ارزش ها و باورهای جامعه محلی، فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی آنها در تصمیم‌سازی برای توسعه طبیعت گردی آبی و دیگر بخش‌های مرتبط محور توجه قرار گیرد. به ویژه از آنجا که اکوتوریسم طبق تعریف به فعالیت‌های گردشگری با رویکرد مسئولانه در محیط‌های طبیعی گفته می شود که دارای دو ویژگی خاص حفاظت از طبیعت و حمایت از بقای زیستی و ارزش‌های سنتی و بومی جوامع محلی باشد؛ لازم است تا این هنجارها در چیدمان طراحی توسعه این بخش به درستی رعایت گردد، چرا که بدون این دو ویژگی، فعالیت گردشگری مذکور از جنس اکوتوریسم نیست.

7- گردشگران طبیعت گردی آبی خود را با محدودیت ها و آستانه های طبیعت و ارزش های جامعه محلی هماهنگ کنند و به فرایندها و عملکردهای طبیعی و بومی احترام بگذارند.

8- تصمیم گیرندگان، تصمیم سازان، جامعه محلی و گردشگران نسبت به عملکرد خود در گردشگاه های آبی و تالابی (پایداری ساختار، فرایندها و عملکرد بوم شناختی طبیعت) مسئولانه رفتار کنند.

9- تصمیم گیرندگان، تصمیم سازان و گردشگران در طبیعت گردی آبی، نسبت به عملکرد خود در جامعه محلی (پایداری ساختار، فرایندها و عملکرد اجتماعی و اقتصادی بومی) مسئولانه عمل کنند.

10- تصمیم گیرندگان طبیعت گردی آبی، به دستاوردهای تخصصی تصمیم سازان (مکان یابی، ظرفیت یابی، فعالیت سنجی، زمان بندی، ارزیابی اثرات) وفادار باشند و نسبت به آن مسئولانه عمل کنند.

11- تصمیم گیرندگان طبیعت گردی آبی، سازوکارهای لازم را برای توسعه رفتار مسئولانه جامعه محلی با طبیعت و گردشگران (توسعه برنامه های ترویجی و مشارکتی) اتخاذ نمایند.

12- سازوکارهای حمایتی برای پشتیبانی از محصولات و خدمات جوامع محلی در گردشگری آبی به نحوی اتخاذ شود که حساسیت و اهمیت اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی منابع آبی مغفول قرار نگیرد.

ازدحام جمعیت در پانل علمی بعدازظهر

13- فعالیت‌های گردشگری در محیط طبیعی بر جوامع محلی تاثیر می‌گذارد و بدلیل ارتباط مستقیم طبیعت با معیشت مردم محلی و نیز دانش تجربی و کاربردی برتر آنان و نیز حساسیت‌های آنان نسبت به محیط خود، نباید توسعه‌ی سیاست‌های دولت در حوزه اکوتوریسم تنها به شعار و یا حرکت‌های نمایشی و استفاده ابزاری از جوامع محلی محدود و منجر شود. در این راستا توجه به چند نکته اهمیت دارد :

نخست آن که جوامع محلی واقعی و دارای پتانسیل برای رسیدن به اهداف اکوتوریسم شناسایی شود و استعدادهای آنها برای مشارکت کشف گردد .

دوم آن که سهم جوامع محلی از سرمایه گذاری‌ها در سایت‌ها مشخص شود و سرمایه گذاری‌های مذکور به سمت رسیدن به اهداف و اصول پایداری هدایت شوند.

سوم آن که پروژه های جوامع محلی باید دراز مدت باشند و فعالیت‌ها در طی زمان ارزیابی شوند و فعالیت‌های تشویقی و تکمیلی و حمایتی طراحی شوند .

و چهارم این که بهنرین پیشنهاد، تشکیل نهادهای محلی گردشگری و سپردن مدیریت سایت‌ها به آنان در کنار طراحی فرآیند نظارتی با حضور همه دست اندرکاران از جمله دولتی و بخش خصوصی و …. است .

در پایان ضمن امیدواری از تداوم چنین نشست‌های تخصصی پربار و پرشوری که با مشارکت کم‌سابقه‌ی همه‌ی علاقه‌مندان این حوزه و نیز حضور مقامات عالی‌رتبه سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به انجام رسید، امیدواریم در نشست سال آینده بتوانیم میوه‌ی شیرین این هم‌افزایی شکوهمند را درک کنیم و گامی بلند به سمت تحقق آرمان‌های مندرج در سند 20 ساله ایران 1404 برداریم.

انشاالله.