همه مي‌دانيم كه سال جاري (سال آبي 87-1386)، يكي از خشك‌ترين سال‌هاي كشور در طول 50 سال اخير بوده و در بسياري مناطق – از جمله تهران – ميزان بارندگي از ميانگين درازمدت 40 ساله به مراتب كمتر بوده است. از همين رو، اغلب طرح‌هاي بذرپاشي و جنگل‌كاري امسال با مشكلات فراوان روبرو بودند، به ويژه اگر سرماي طاقت‌فرساي سال گذشته را نيز به ياد آوريم كه آن نيز به تشديد خسارت وارد بر عرصه‌هاي طبيعي و دست‌كاشت را افزايش داد.
با اين وجود، وقتي چندي پيش با همكارم عزيزم، محمّد سعيد توكل – يكي از پيشكسوتان حوزه‌ي طراحي منظر و باغ‌هاي اكولوژيك – سخن مي‌گفتم، او به نكته‌ي ظريف و جالبي اشاره كرد: اينكه در سال جاري ميزان زادآوري طبيعي بلوط‌ها در سطح باغ 150 هكتاري مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور، افزايش يافته و حتا براي نخستين‌بار نهال‌هاي تازه از خاك درآمده‌ي بلوط در پارسل‌هايي مشاهده شده كه تاكنون وجود نداشته است.
مي‌دانيد دليل اين زادآوري پرشمار چه بوده است؟!
جاندار كوچك و بسيار زيبايي به نام سنجاب كه كودكان ديروز و امروز! او را سال‌هاست با نام «پسر شجاع» در پويانمايي‌هاي مشهورش ديده و مي‌شناسند.
در حقيقت، اين پستانداران كوچ‌جثه و چالاك كه شمارشان در باغ گياه‌شناسي ملّي ايران قابل توجه است، با جمع‌آوري و دفن ميوه‌هاي بلوط در جاي جاي باغ مؤسسه، كمك فراواني به زادآوري طبيعي اين درخت ارزشمند كشور انجام مي‌دهند. وظيفه‌اي كه در عرصه‌هاي طبيعي نيز انجام داده و در حقيقت، يكي از دلايل كاهش زادآوري درختان بلوط در رويشگاه جنگلي زاگرس، همين شكار بي‌رويه و كاهش شمار جمعيت اين گونه به دليل نامطلوب شدن شرايط زيستگاهي‌اش بوده است.
البته خوشبختانه، اخيراً سازمان حفاظت محيط زيست كشور، طرح‌هايي براي احياء زيستگاه‌هاي اين جاندار زيبا و مفيد (البته همه جانداران مفيد هستند) تدارك ديده است. از جمله مديركل محيط زيست استان ايلام اخيراً خبر از رها سازي سنجاب در تنگ رنو داد.
يادمان باشد:
طبيعت، زيباتر و در عين حال حساس‌تر از آن چيزي است كه مي‌پنداريم. پس بياييم در حفظ آن و حرمت محيط و زيستمندانش بيش از پيش كوشا باشيم. حضور سنجاب‌ها، يعني تداوم حيات در رويشگاه‌هاي جنگلي زاگرس. و تداوم حيات اين رويشگاه كم‌نظير كشور و جهان، يعني: حفظ پايداري بوم‌شناختي سرزمين مقدس مادري‌مان.
چه خبر خوبی…خوشحالم که اینو می شنوم…
یاد به خیر…پسر شجاع…:))
موفق باشید
سلام،
من یکی از طرفداران محیط زیست هستم و از اینکه دیدم سایت شما به بررسی مسائل محیط زیست ایران می پردازد بسیار خوشحال شدم.
همانطور که شما بهتر از من می دانید صرف ابراز علاقه به محیط زیست مشکلی حل نمی شود و باید عملا وارد شد. خوب سیستم دولتی هم که جواب نمی دهد. راستی آیا تا بحال به فکر ایجاد یک گروه حمایت از محیط زیست که روی وب باشد افتاده اید، شاید هم در حال حاضر وجود داشته باشد…
فکر می کنم ایجاد چنین گروهی که بعد از مدتی می تواند تعداد بسیار زیاد عضوی داشته باشد میتواند در خبرگراری و انجام اقدامات موثرتر مفید واقع شود.
ارادتمند
سلمان میرقاسمی
پاسخ:
با سپاس از شما. گمان كنم سايت موج سبز يا گرين بلاگ بتواند در اين حوزه هم فعاليت كند.
چه خبر جالبی! چرخه‌ها و شگفتی‌های اکوسيستمی بسيار پيچيده‌تر و پر راز و رمزتر از آنچه كه ما فكر مي‌كنيم هستند. چه‌قدر در حفظ، نگاه‌داري و احترام به نظم حيرت‌انگيز و باشكوه اكوسيستم‌هاي‌مان كوشيده‌ايم؟! چه‌قدر؟!
با تشکر فراوان از سایت عالی شما فقط یک نکته را بگویم در واقع پسر شجاع که شما از آن یاد آوری میکنید یک سنچاب نبود. او یک سگ آبی بود. البته خیلی مهم نیست…
پاسخ:
ممنون از تذكرتان سامان خان. عجيبه! نميدونم چرا براي من تداعي سنجاب قوي تره؟! پيري و هزار دردسر!
موفق باشيد.
در ادامه توضيح دوست عزيز:
شخصيت كارتوني سنجاب مورد نظر احتمالاً «بَنِر» مي باشد كه حتي در كارتون مربوطه مستمراً در حال جابجايي بلوط ها بود.
باعث خوشحاليه كه در عالم واقعيت هم داره همچنان به نقش مفيدش ادامه مي ده.
استاد درویش عزیز
با درود
نکته ای کوچک
چرا برای عکس سنجاب عکسی از سنجاب ایرانی نگذاشته اید
سنجاب بومی زاگرس مان
Persian squirrel
پاسخ:
با سپاس از دقت نظر شما. دليلش اين است كه در آرشيوم نداشتم! از شما چه پنهان بسيار تلاش كردم تا از سنجابهاي باغ گياه شناسي ملي ايران عكسي بگيرم، اما آنها بسيار چابكتر از من بودند!!
استاد عزیز
ضمن تشکر از مطالب ارزنده در ارتباط با زاد آوری بلوط لطف کنید در ارتباط با سیکل حیاتی و نحوه زاد ولد سنجاب ایرانی اگر مطالبی دارید بفرستید ضمنا در ارتباط با گراز یا خوک وحشی و فواید آن در زاد آوری توضیح بفرمایید با تشکر یوسفی
دوست عزیز,درود!
مدتهاست وبلاگتان را می خوانم و تا به حال کامنت نگذاشته ام,گفتم سلامی عرض کنم و بگویم که پسر شجاع سمور بود و از سنجاب های محبوب دوره کودکی ما لابد می شود بنل(یا بنر؟) را نام برد. من شخصاَ عاشق این حیوان کوچک و تیزهوشم و متاسفانه پرونده ام با نگه داشتن دو سنجاب که یکی به دلیل کوچکی بیش از حد فوت کرد و دیگری از خانه فرار کرد(این سنجاب را توی قفس نگه نمی داشتیم و همیشه توی محیط خانه آزاد بود)سیاه است. در مدت دو سال که در خانه سنجاب نگه می داشتیم متوجه شدم خطای بزرگی کرده ایم و سنجاب به هیچ وجه حیوان خانگی نیست و نمی شود در خانه نگهداریش کرد. از همان موقع همیشه به کسانی که دوست دارند سنجاب نگهداری کنند توصیه کرده ام که از این کار خودداری کنند.اما ممنوعیت شکار سنجاب که گویا به صورت قانون هم درآمده و مجازات دارد, حدافل در تهران به ندرت رعایت می شود و به هر پت شاپی که سر بزنید می توانید این حیوان دوست داشتنی را به قیمت ارزان بخرید و خصوصاَ سنجاب هایی که به صورت عمده در جمعه بازار مولوی ارائه می شوند همگی وحشی هستند و از محیط جنگل شکار شده اند. از شما دوست نادیده و ناشناخته که اهتمامی به حفظ محیط زیست و جاندارانش دارید تقاضا می کنم با نوشتن مطلب در وبلاگ یا هر وسیله دیگری که امکانش هست, توجه افکار عمومی و آنهایی که ناخواسته با خرید سنجاب به ویرانگری و زیان کاری شکارچیان سنجای دامن می زنند, به خطر دور کردن سنجاب ها از محیط زیست طبیعی شان جلب کنید.
با سلام و احترام
با تشکر از اطلاعات زیبا و جالب شما،
لطفا آدرس ایمیل خود را در وبلاگ بنوسید
متشکرم
ایمیل من در بخش درویش کده وجود دارد.
موفق باشید و سپاسگزارم.
سلام
اگه میشه م یخواستم همه چیز رو در مورد رشد رویشی و زایش بلوط بدونم.
می خوام درخت بلوط در زمین بکارم. می خوام چوب بلوط بفروشمو با اون مهار آب سیلاب بکنم.
با تشکر فراوان
درود بر شما …
در این باره لطفاً با آقای مهندس خوشنویس تماس بگیرید:
09123607256
بادرود خدمت سرورگرامی جناب محمد درویش وتلاشهای ایشان ویک نکتهاینکه شما فقط نام پویا نمائی رافراموشک ردهایدهاید که بعد ازگذشت سالهاخیلی مهمنیست نام آن رامکال بود وما متوجه شدیم دوستان اصل مطلب را بگیرند زیادتوجه به حاشیه ها نکنند. درود بر شماوهمه دل سوزان این آب وحاک.
با سلام
بنده خودم یکی از دوست داران محیط زیست هستم و در باغم چندین آبخور جهت پرندگان و دیگر جانوران یاخته ام اما به تازگی مشکلی برایم ایجاد شده و آنهم جویده شدن شلنگهای آبیاری قطره ای و هدر رفت آب که از ابتدای سال تا به حال چیزی حدود 4000 متر شلنگ تعویض شده است که هزینه ای ببیش از دو میلیون تومان مستقیم هدر رفته به اضافه تنش درختان ناشی از کم آبی و هزینه کارگر جهت تعویض شلنک و صرف سوختی که این گونه هدر رفت و مهمترین آنها آبی که هدر رفت با پیگیری و سر کشی شبانه متوجه شدم که نوعی سنجاب که بالای درختان خرما زندگی می کند و شبانه خارج می شود باعث این زیان شده است از آنجا که تا کنون چنین جانوری در منطقه وجود نداشته حال چگونه باید باید با این مشکل مبارزه کرد؟