ابتکاری که باید قدر آن را بدانیم: سال اصلاح الگوی مصرف

پیام نوروزی سال 1388 آیت الله خامنه ای تا مدتها در اذهان طرفداران محیط زیست خواهد ماند

     تا آنجا که به یاد می‌آورم، تاکنون در نامگذاری سال‌ها که توسط رهبری جمهوری اسلامی ایران رخ می‌دهد، کمتر می‌شد قرابت مستقیمی بین عنوان سال انتخابی و ملاحظات اساسی محیط زیستی یافت. امّا امسال، آیت‌الله خامنه‌ای همه‌ی طرفداران محیط‌ز‌یست را غافلگیر کرد و دست بر روی موضوعی گذاشت که شاید بتوان آن را علت‌العلل تخریب شتابناک محیط زیست چه در ایران و چه در اغلب نقاط جهان نامید.
     کافی است بدانیم نوع بشر از ابتداي خلقت تا سال 1852 ميلادي، همان قدر انرژي مصرف كرده (12 هزار تريليون كيلو وات ساعت) كه در طول يكصد سال پس از آن به مصرف رسانده است! و نگران‌کننده‌تر این که پيشبيني ميشود در فاصلهي يكصد سال بعدي – كه اينك 57 سال از آن طي شده، مصرف انرژي با يكهزار درصد رشد به 120 هزار تريليون كيلو وات ساعت برسد.

    و در ایران حتا وضع به مراتب بدتر از میانگین‌های جهانی است. به نحوی که آخرین برآوردهای رسمی نشان می‌دهد که مصرف انرژي در ايران برابر با مصرف انرژي در كشوري با جمعيت ۷۵۰ ميليون نفر است. یعنی هر ایرانی دست‌کم به اندازه‌ی 10 نفر از ساکنان زمین مصرف کرده و زباله می‌سازد و بر زمین فشار می‌آورد. این یعنی چنانچه نتوانیم در مهار مصرف بی‌رویه‌ی انرژی به توفیق نایل شویم، آنگاه باید در پایان دوره سند 20 ساله‌ی کشور، انتظار مصرف معادل نفت خام انرژي  در حد رقم غيرقابل تصور 5/23 ميليون بشكه در روز را بکشیم. در حالی که مطابق همان سند، قرار بر این بوده که هرسال معادل 1/4 ميليون بشكه نفت خام در مصرف انرژي كشور كاهش يابد و تا پايان سال 1403ميزان مصرف انرژي كشور  به معادل 6/8 ميليون بشكه در روز برسد.
    غم‌انگیز‌تر آن که تقریباً بی‌انظباطی در مصرف و حیف و میل اندوخته‌های ملّی و طبیعی را می‌توان در تمامی زمینه‌ها مشاهده کرد. نرخ وحشتناک تولید سرانه زباله در ایران، که در برخی موارد از شهروندان پرمصرف‌ترین و ثروتمند‌ترین کشورهای شمال هم پیشی می‌گیرد؛ میزان چشم‌گیر ضایعات مواد غذایی و به ویژه نان که تا 30 درصد گزارش شده است؛ آمار  وحشتناک رخداد تصادفات رانندگی و تلفات ناشی از آن؛ هدررفت آب کشاورزی که بین 65 تا 70 درصد است؛ هدررفت 30 درصد از آب شرب در شبکه‌های لوله‌کشی شهری؛ مصرف بی رویه سموم و آفات و کودهای شیمیایی که برابر کشوری است که دو برابر اراضی کشاورزی کنونی را دارد! و بسیاری مؤلفه‌های دیگر نشان می‌دهد که به راستی و به درستی، مقام رهبری انگشت بر روی پاشنه‌ی آشیل جامعه‌ی امروز ایران نهاده است.

رویکرد به انرژی های پاک باید بیش از پیش در دستور کار قرار گیرد.

    فقط امیدوارم که این نامگذاری در حد شعار و جمله‌های زیبا باقی نماند و عملاً دولت‌سالاران نشان دهند که خطر نهفته در مصرف بی‌رویه را دریافته و خواهند کوشید تا با بازمهندسی روش‌های کنونی مصرف در بخش سوخت (به ویژه سوخت خودروها)، منابع آب، سلامت (به ویژه مصرف دارو)، ساخت و ساز مسکن، ظروف یکبار مصرف، راندمان کاری در واحدهای صنعتی و اداری، بخش کشاورزی و صنایع نظامی و … گامی عملی برای بهبود پایداری سرزمین مادری بردارند.

     کلام آخر آن که:
    هر چند وظیفه‌ی هر ایرانی است تا به سهم خویش در کاهش مصرف فردی و نهاد خانواده‌ای که در آن زیست می‌کند، بکوشد؛ اما نباید فراموش کنیم که بزرگترین و بی‌تناسب‌ترین مصارف همانا در بخش‌های دولتی است که رخ می‌دهد و نه در بخش خصوصی. بنابراین دولت نباید با فرافکنی موضوع، به شکلی وارد عمل شود که گویی این شهروندان عادی کشور هستند که سبب ساز چنین حیف و میلی در اندوخته‌ها و منابع ملی و طبیعی کشور شده‌اند.
    یادمان باشد: برخی آمارها نشان می‌دهند که ارزش تقريبي انرژي مصرفي در كشور از حدود 47 ميليارد و 500 ميليون دلار در سال 1385 به مرز يكصد ميليارد دلار در سال 1387 رسیده است. در بزرگی این رقم همان بس که بدانیم اگر فقط یک درصد این رقم را در بخش انرژی‌های نو سرمایه‌گذاری کنیم، نه‌تنها می‌توانیم برای همیشه کشور را از کابوس خاموشی و کمبود انرژِی برهانیم و نه فقط گامی استوار به سوی پدیدارشدن آسمانی آبی بر فراز ایران‌زمین برداریم که به نوبه‌ی خود سهم خویش را به عنوان شهروند مسئولیت‌پذیر جامعه‌ی جهانی هم ایفا کرده و گامی عملی در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و مهار فرآیند ویرانگر جهان‌گرمایی برداریم و بدین‌ترتیب، چالش بوجود آمده را به فرصت بدل سازيم.
    چنین است که اعتقاد دارم، نامگذاری سال 1388 با عنوان: «سال اصلاح الگوی مصرف» می‌تواند سبزترین خبری باشد که هر طرفدار محیط زیستی را شادمان می‌سازد. و می‌تواند نوید بخش کشوری باشد که در آن 15 میلیون انسان در زیر خط فقر زندگی نکنند؛ آن هم کشوری که با 777 میلیارد دلار تولید ناخالص ملی در سال گذشته و به شهادت آمارهای ارایه شده توسط بانک جهانی در شمار ثروتمندترین کشورهای جهان از این منظر جای می‌گیرد.

    بیشتر بدانید:
   – ۳۰‬ميليارد بطري آب ، هر ساله كوهی از مشكلات زيست محيطي را به آمریکا تحمیل می کند!
– دو ميليارد نفر از جمعیت جهان به خاطر نبود دسترسي به انرژي پاك و قرارگرفتن در معرض دود آتش در هواي آزاد، آسيب مي‌بيند.
– سازمان بهداشت جهانی می گوید : “یک سوم بیماری ها در کودکان زیر پنج سال ناشی از آلودگی های محیط زیستی است.”
– ” آب ناسالم ” ، علت 10% کل بیماری ها و 6% کل مرگ و میرها در جهان است .

4 فکر می‌کنند “ابتکاری که باید قدر آن را بدانیم: سال اصلاح الگوی مصرف

  1. رحمان

    سلام دوست گرامی
    از دیدن وبلاگتان خرسند شدم.امیدوارم که در اداره آن موفق و کوشاتر باشید.
    من هم وبلاگ کوچکی دارم که اگر منت گذاشته و از آن بازدید فرمایید باعث خوشحالی ما خواهید شد.
    در صورت تمایل شما ما را لینک کرده و بعد به بنده خبر دهید تا در اولین فرصت نسبت به لینک کردن وبلاگ شما اقدام نمایم.
    بزرگترین سود این کار(لینک کردن)این است که پیج رنک وبلاگمان در گوگل افزایش یافته و موتورهای جستجوگر بهتر وبلاگ ما را پیدا می کنند.
    با تشکر فراوان : رحمان رحمانی پرست

  2. الموتی

    با سلام

    به طور قطع شما مطلع هستید که دوم فروردین روز جهانی آب نامیده شده، اما همزمانی آن با نوروز سبب فراموشی این روز شده است. خوب بود برای پاسداشت این روز پر اهمیت، مراسمی پس از تعطیلات از سوی سازمان های مردم نهاد برگزار می شد.
    نوروز فرخنده باد،
    پیروز باشید.

    پاسخ:
    ممنون از لطف و تبریکتان.
    درست می فرمایید. ماجرای روزجهانی آب هم مانند روز زمین در نوروز همواره قربانی می شوند!

  3. محمود عباسلو

    س:حضرتعالی ازاربابان فرهنگ و…هستید دیدیم مسرور گردیدیم خیلی مشتاق دیدن درس سینه پهلودرکتاب دوم دبستان 1338 یا 1339 هستم بهر طریق اسانترباشد دعا گویتان خواهم بود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تائید دیدگاه فعال است. دیدگاه شما ممکن است کمی طول بکشد تا ظاهر شود.