اگر ایرانیان، هرجایی از طبیعت وطن را ندیده باشند، دست‌کم یکبار در طول عمر خویش از کنار سیاه‌بیشه عبور کرده‌اند و از عطر نسیم بی‌مانند و خنکش سیراب شده‌اند. سیاه‌بیشه برای آن 20 میلیون نفری که سالانه از نوار شمالی و سبز مازندران دیدن می‌کنند، نامی آشنا و پرخاطره است؛ از دوغ و ماست‌های چکیده‌اش بگیر تا دامنه‌ها و دره‌های عمیق، پرآب و پردرختش. برای همین است که منطقه‌ی حفاظت شده و کم نظیر چهارباغ در این عرصه جای دارد؛ چهارباغی که دارای یک دریاچه‌ی بسیار زیبا به نام دریوک بود که در ارتفاع 3 هزارمتری سر به آسمان می‌سایید و حیات زیستمندان و وحوش ارزشمند و تیزپای دامنه‌های سیاه‌بیشه را تأمین و تضمین می‌کرد. اما …
اما وزارت محترم نیرو، به بهانه‌ی ساخت سد و نیروگاه تلمبه ذخیره‌ای، در طول 6 سال گذشته چنان بلایی بر سر منطقه آورده که گویی، بمب اتم سوم در آنجا آزمایش شده است. حقیقتاً میزان تخریب طبیعت و شتاب پسرفت سرزمین در این منطقه حیرت‌انگیز و کم‌نظیر است. شاید پس از عسلویه، هیچ نقطه‌ی دیگری را نتوان در ایران‌زمین سراغ گرفت که اینگونه در کوتاه‌ترین زمان ممکن به تاراج رفته و می‌رود؛ آن هم در سکوت دردناک من و تو …
و من – محمّد درویش – امروز در آغاز فروردین ماه 1389 اعلام می‌دارم که وضعیت ناپایدار و ساخت متزلزل زمین‌شناسی منطقه، به چنان درجه از تخریب و ویرانی رسیده که دیگر هرگز نخواهند توانست، آن دامنه‌های گریزپا را به پایداری پیش از تخریب بازگردانند.
و غم‌انگیزتر آن که سازمان حفاظت محیط زیست هم فقط 9 میلیارد تومان مجری این پروژه طبیعت‌ستیزانه را در سال 1385 جریمه کرده است و تمام!
در حالی که خسارت وارد به آب و خاک و پوشش گیاهی و چشم‌انداز بی‌مانند طبیعی منطقه، حقیقتاً غیرقابل اندازه‌گیری و اصطلاحاً «پرایس‌لس» است.
تصاویری که می‌بینید در روز 24 اسفند 1388 از منطقه گرفته شده است؛ در حالی که به همراه عباس محمدی عزیز راهی تنکابن بودیم تا در همایش روز جهانی مقابله با سدسازی شرکت کنیم؛ امّا یادمان نبود که در این دیار، سخن گفتن از مضرات سدسازی هم می‌تواند خط قرمز باشد، به نحوی که عنوان همایش به شکلی که در یادداشت بعدی خواهید دید، تغییر کرده بود! آن گونه که نخست فکر کردیم، سیزده به در را در تنکابن، قرار است 24 اسفندماه رونمایی کنند!
من نمی‌دانم، آیا 10 سال دیگر که فاجعه‌ای بزرگ در سیاه‌بیشه رخ داد و حتا سیمان‌اندود کردن همه‌ی دامنه‌ها هم نتوانست منطقه را از لغزش نجات دهد، کسی هست که شهامت پاسخگویی داشته باشد؟ آیا کسی هست که بگوید چرا نرخ فرسایش خاک را در منطقه به بالای 100 تن در هکتار افزایش دادید و به بهانه‌ی ساخت ویلاهای از مابهترون برای مدیران ارشدتان، یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران را نابود کردید؟
آیا برای تولید آن هزار مگاوات برق، راه آسان‌تری و کم‌خطرتری وجود نداشت؟ آیا نمی‌شد که با نیمی از آن هزینه‌ها، یک نیروگاه خورشیدی در یزد افتتاح می‌کردید؟
چرا این جنایت‌ها را متوقف نمی‌کنید آب‌سالاران طبیعت‌ستیز عزیز من و ما؟ تا کی می‌خواهید به بهانه‌ی سازندگی و اشتغال‌زایی، خون طبیعت دردمند وطن را در شیشه کنید و جیب شرکت‌های مافیایی خود را پرپول‌تر سازید؟
شرم هم بد چیزی نیست به خدا …
من ایمان دارم که سرانجام یک روز در دادگاه عدل و در پیشگاه این ملت مظلوم باید جزای این نابخردی‌های آزمندانه را پس دهید. من ایمان دارم آن ارزیابانی که مسئولیت ارزیابی زیست‌محیطی این نیروگاه را برعهده داشته و چراغ سبز به طبیعت‌ستیزان داده‌‌اند، هرگز دستمزدهای میلیونی‌شان از گلوی‌شان پایین نخواهد رفت و چوب خیانت‌شان را خواهند خورد.
من ایمان دارم که روزی آه درختان سرنگون‌شده‌ی سیاه‌بیشه و چهارباغ، آه وحوشی که آشیان‌شان نابود شد و آه دریاچه‌ای که مثل اشک چشم، پاک و زلال بود، گریبان نابخردانی که برای ذخیره‌سازی فقط 7 میلیون متر مکعب آب، دست به چنین جنایتی زدند، را رها نخواهد کرد (کافی است به یاد آوریم که حجم مخزن سد کرج، 205 میلیون متر مکعب است).
آری … من ایمان دارم که روز مجازات فراخواهد رسید و آنها که فقط بر طبل مدیریت سازه‌ای برای حل بحران آب در ایران‌زمین می‌کوبیدند، رسوا خواهند شد … من ایمان دارم … ایمان دارم.
درویش خان رودخانه به اصطلاح حفاظت شده چالوس دوغاب خاک شده است
این برنامه چقدر می خواهد طول بکشد و چقدر سود آور خواهد بود؟
این ارزیابان پروژه ها کجا هستند؟
چطور صحبت انتقال آهو به قطر می شود همه دایه مهربانتر از مادر شدند ولی اینجا همه ساکت شدند؟
خاک و روغن ماشین آلات وووو را شبانه به رودخانه می ریزند 9 میلیارد جریمه کردند جریمه برای جلوگیری از جرم است نه برای حلال کردن بودجه
بله اشکار عزیز … جریمه باید برای جلوگیری از جرم باشد، نه حلال کردن بودجه.
درود …
شش سال یک برنامه طول بکشد!
اینهمه پول و سرمایه و تخریب محیط زیست
تخریب و رانش کوه
بهتر است از راننده های خطی که هر روز در مسیر هستند بپرسید که چگونه با چشم خودشان در آن نواحی حرکت خاک را می بینند
پاسخ:
حرکتها و لغزش های زمین در این منطقه واقعن وحشتناک است و بیم آ« می رود که خود جاده چالوس هم آسیب جدی دیده و رانش کند.
آقای دکتر مخدوم با کاشکل ابریشمی و کفش برقی در این قبیل موارد چرا خودشان و دوستانشان ابراز وجود نمی کنند؟
این بزرگوار در سال 1366 برنامه زون بندی خجیر سرخه حصار را برای گردشگری متمرکز و گسترده ومناطق خاص ذخیره گاه نوشتند
دستشان درد نکند ولی خوب چرا اجرا نشد؟
اگر 100 تا از این طرح ها را هم دوستان از روی طرح های خارجی کپی کنند تنها پول است که از یک جیب به یک جیب دیگر می رود
آنقدر این متن روان و ساده است و آنقدر عمق فاجعه را خوب توضیح داده ید که همه ی کم سوادی ام در زمینه ی محیط زیست ، نگران اوضاع آن منطقه شدم
چطور مدیران و مسئولانی و آگاهانی که وظیفه ی حفاظت و حمایت از منطقه را به عهده دارند ، نگران نیستند ؟
پاسخ:
برای این که منافع آنها ایجاب می کند که خودشان را به خواب زده و نگران نشوند! به همین سادگی …
من ایمان دارم که سرانجام یک روز در دادگاه عدل و در پیشگاه این ملت مظلوم باید جزای این نابخردی‌های آزمندانه را پس دهید.
….درویش خان مبادا بگویند برانداز شدید؟
من یک مجازات برایشان در نظر گرفتم: یک سامسونت شکسته دور گردنشان می بندم و در طول جاده می گردانمشان و مجبور می کنم کار یدی مثبت انجام دهند آخر شب هم به سر هرکدامشان یک توبره پر از جوجه کباب گندیده با گوجه اضافه می زنم
انسان اینقدر گدا صفت و ذلیل؟
حال من بهم می خورد
پاسخ:
جوجه کباب گندیده رو خوب اومدی …
طنز تلخ ماجرا اینه که همین الان هم تولید برق در نیروگاه های برق آبی صرف اقتصادی نداره؛ چه برسه به اینکه بخواهند آب را با نیروی برق سربالا آورده و دوباره از آن برق تولید کنند!!
آخ كه جيگر آدم كباب ميشه و اونطرف قضيه را هم كه از وزارت نيرويي ها مي شنوي بيشتر حرص مي خوري كه كلي از كارشون براي آبرساني به اونور كوه تعريف مي كنند و مي خواهن آن را با تونلهاي كوهرنگ همسان بدانند.آه ه ه.
بله جگر آدم کباب می شه از این همه برج عاج نشینی آقایان وزارت نیرو …
اما روزگار آنها هم به سر خواهد رسید …
مطمئن هستم امیر جان.
باور کنید من یهو تنم لرزید از خواندن”من ایمان دارم روزی…”
با وجود احترامی که برایتان قائلم، ولی متاسفانه تحلیلهای آبدوغ خیاری به خورد مردم دادن موجب می شود که به اصل موضوع توجه نشود. کی گفته سیاه بیشه سد مخزنی است.آیا اصلا از کارکرد نیروگاه تلمبه ای ذخیره ای مطلعید؟ بر مبنای چه اصلی می گویید کلیه نیروگاههای آبی فاقد صرفه اقتصلدی اند. مخالفت با یک موضوع نمی تواند موجب چشم پوشیدن بر همه چیز شود. خواهشمندم در مطالبتان قدری تامل فرمایید.
جناب مهدی:
نخست: به جای آن احترامی که برایم قایل هستید، لطف کنید برای خودتان احترام قایل باشید و مرد و مردانه با نام کامل و حقیقی تان کامنت بگذارید.
دوم: لطفن شما دلایل علمی و فنی خود را در ستایش فواید سد و نیروگاه سیاه بیشه بیان کنید.
سوم: چگونه می توانید چشمتان را بر روی تخریبهای حیرت انگیز و کم سابقه سیاه بیشه و منطقه چهارباغ ببندید؟!!
چهارم: نگاه کنید که در دنیا چگونه نیروگاه های یک هزار مگاواتی با استحصال انرژی خورشیدی در آمریکا، اسپانیا، آلمان و … کلید خورده است!
جناب درویش،
نخست: به جای توهین، از طریق ایمیل می توانید با من تماس بگیرید.
دوم: جهت اطلاع از فوائد نیروگاههای تلمبه ای ذخیره ای به لینک زیر مراجعه شود.http://en.wikipedia.org/wiki/Pumped-storage_hydroelectricity
سوم:کسی منکر تخریبهای صورت گرفته در منطقه نبوده و نیست ولی بحث این بود که یکطرفه به موضوع نگاه کردن درست نیست.
چهارم: نگاه کنید به لینک زیر و ببنید در کشورهای مورد اشاره شما چند نیروگاه تلمبه ای ذخیره ای احداث شده است.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_pumped-storage_hydroelectric_power_stations
با تشکر از شما
1- چرا از طریق ایمیل؟ کدام توهین؟ اگر می گویم با نام واقعی تان کامنت بگذارید این اسمش توهین است؟ و وقتی که شما از “تحلیل های آبدوغ خیاری” برای توصیف یادداشت من استفاده می کنید، این اسمش خردورزی است؟!
2- جانمایی این نیروگاه بسیار غلط بوده و خسارت های وارد شده قابل قیاس با فواید آن نیست. خودتان آن را بهتر از هر کس دیگری می دانید! نمی دانید؟
3- عجیب است که برای پیشبرد اهداف خود از آن کشورها مثال می زنیم. اما نمی گوییم که همان کشورها 13 سال است دارند روز جهانی مقابله با سدسازی را گرامی می دارند.
4- برای حکومت بر طبیعت باید از قوانین آن پیروی کرد.
5- فکر می کنید چرا مسئولین ساخت نیروگاه جریمه شده اند؟
6- کسی سدسازی را به کل انکار نمی کند، بلکه این سدسازی سفارشی و نابخردانه است که بلای جان پایداری سرزمین در این کشور شده است.
7- چه کسی می تواند خسارت وارد بر یک چشم انداز ناب طبیعی را محاسبه کند. آنها که نیروگاه سیاه بیشه را ساختند، به چندین نسل از ایرانیان جفا پیشه کردند.
این خسارت مگر حساب شدنی است که بشود جریمه اش را حساب کرد!؟
چرا هر روز و هر روز باید دلمان برای وطنمان بلرزد…
پرسش خوبی است و خوشحالم که یکی از کارشناسان این حوزه اینگونه با این یادداشت همراهی می کند.
زنده باشید.
سلام. من کارشناس سدسازی هستم.
1- حجم کم سد بدلیل تلمبه ذخیره ای بودن آن است.
2- نگرانی شما از دو نظر صحیح است. اولا محیط زیست و ثانیا پتانسیل بالای لغزش.
3- این سد از زمان شاه در حالمطالعه بوده و شرکت فرانسوی نظر مثبتی روی آن ندارد. ولی بدلیل نیروگاه بوشهر این سد برای حکومت دارای اهمیت بسیار است. زیرا در صورت راه اندازی احتمالی(!) آن باید این دو به صورت مکمل هم کار کنند. چون نمی توان نیروگاه اتمی را خاموش کرد در ساعات غیر پیک با استفاده از برق آن آب سد پایین به بالایی پمپ می شود و در ساعات مصرف این آب برای تولید برق استفاده می شود.
مشاهده می کنید که سیاست بر هر چیزی اولویت دارد.
من زاده خوزستانم همانطور که کارون را نابود کردند الان هم شاهد نابودی طبعیت بکر شمال کشورمان هستیم . واقعا شرمتان باد.
این “شرم تان باد” به کی برمی گردد؟
سلام من دانشجوی ارشد فیزیک و حفاظت خاک هستم قصد دارم مباحث حفاظت خاک این پروژه را برای موضوع پایان نامه ام انتخاب کنم شاید کمکی هر چند کوچک حداقل برای آگاهی از آنچه به طبیعت میگذره بشه خوشحال میشم اگه مقدوره از همکاریتون استفاده کنم
درود بر شما.
در خدمت هستم.
با سلام برام جالب بود استفاده کردم
ممنونم
حتما کسانی که درو بر خودشان کارمند وزارت نیرو دارن حتما شینده اند که آقایون هر سال یکبار سهیمه وزارت خانه سفری با خانواده محرتم به سیه بیشه دارند. واقعا ادره ای که برای گرفتن زمین ها و ساخت ویلا و حتما سودهای میلیاردی حاضر است طبیعت این مرز و بوم را نابود کند سزاوار بیشتز از کلمه خائن نیست. عجب سود سرشاری نصیبتان شد از زقوم جهنم سوزان تر…
سلام آقای درویش. مطلبی را با عنوان خواب‌گردی در سیاه بیشه در سایت معمارنت نوشته‌ام. خوشحال می‌شوم شما هم آن را بخوانید.
محمد سالاری