اسکندر فیروز؛ یعنی آخر ِ عشق به طبیعت ایران

زمستان سال گذشته، نخستین باری بود که به دیدنش رفتم، سرحال‌تر و خون‌گرم‌تر از آن چیزی بود که برای خویش تصویر کرده بودم. وقتی پرویز بختیاری عزیز تصاویری از پرندگان موجود در تهران را برایش نمایش داد، چنان برقی در چشمانش درخشیدن گرفت که مرا حیران کرد … با وسواس و دقت فراوان به تک تک عکس‌ها نگریست و حتا از دیدن برخی از پرندگان در فضای تهران حیرت کرد و می‌پرسید، دقیقاً در کدام سوی تهران آن پرنده خاص زندگی می‌کند.

فروردین امسال هم مجالی دست داد تا دوباره او را در پردیسی زیبا ببینم که بسیار دوستش دارد و یکی از بنیانگذاران آن در بیش از 40 سال پیش بود. چند پرسش را با او در میان نهادیم … در مورد اصطلاح بیابان‌زدایی، برایم گفت که آن را قبول ندارد و بیابان را باید در جای خود به عنوان یک اکوسیستم (بوم‌سازگان) حفظ کرد؛ نکته‌ای که متأسفانه هنوز بسیاری از مدیران و کارشناسان و علاقه‌مندان و حتا خبرنگاران این حوزه آن را درنیافته و یا بعضاً رعایت نمی‌کنند.
وی همچنین از برنامه‌های سازمان متبوع خویش در زمان مدیریتش سخن گفت و به صراحت اعلام داشت که هرگز به سازمان به دیده‌ی اداره‌ی شکاربانی نمی‌نگریسته و تلاش‌های گسترده‌ای برای اعمال نگاهی جامع به محیط زیست را آغاز کرده بوده است.
در مورد این مرد بزرگ و دیدگاه‌های  ارزنده‌اش بیشتر خواهم نوشت و این که چه شد که حتا حکومت محمّدرضا شاه هم نتوانست او را تحمل کند و حکم برکناری‌اش را در سال 1356 صادر کرد.
همچنین خوشحالم که اغلب خوانندگان مهار بیابان‌زایی اسکندر فیروز را می‌شناسند و نگاه عاشقانه‌اش به طبیعت وطن را حرمت می‌نهند.

27 فکر می‌کنند “اسکندر فیروز؛ یعنی آخر ِ عشق به طبیعت ایران

  1. دانش

    آقای درویش, هر چه از آقای اسکندر فیروز بنویسید, هنوز کم نوشته اید. کاش میشد یک دیدار دو نفره با او داشته باشید و به تنهایی پای خاطراتش بنشینید تا از عشقش به طبیعت و محیط زیست میهن و خدماتی که برای حفاظت از آن انجام داد برایتان بگوید. باید او را بهتر شناخت و صد البته در خفا کارش را مقایسه کنید با کار وزرا و متولیان کنونی محیط زیست ایران.

  2. مهتا

    واقعا این آدم ها گنجینه های این سرزمین هستند.. باید خاطراتشون.. حرفاشون و زندگی پر برکتشون مکتوب بشه و مصور بشه برای آینده گان که معلوم نیست تو چه وضعیتی قرار خواهند داشت..
    خوش به سعادت شما که این مردان بزرگ رو زیارت میکنید..

  3. Montra

    كسي كه دغدغه ي زيست محيطي داسته باشد، بدون شك انسان شريفي ست. حالا مي خواهد آقاي اسكندر فيروز باشد يا هومان خان خاك پور يا…
    ممنون از معرفي ايشون.

  4. حسین عبیری گلپایگانی

    با توجه به اینکه هیچگونه شناختی از جناب آقای اسکندر فیروز تا امروز نداشتم ولی وقتی جناب درویش از ایشان این همه تمجید کردند و در ویکی پدیا از ایشان به نیکی یاد شده است و همچنین جناب اشکار ایشان را به خوبی می شناسد لذا من هم یکی از دوستداران ایشان شدم با آرزو سلامتی برای ایشان از خداوند و داشتن عمر طولانی برای ایشان و همچنین تشکر از گفته های مهتا عزیز و MONTRO عزیز که این سخنان مورد تائید بنده نیز می باشد

  5. كرام الديني

    سلام. جناب درويش چه خوب كرديد از اين مرد بزرگ نوشتيد. بايد چنين مرداني را بيش از اين ارج نهاد، به ويژه هنگامي كه هنوز در بين مردم زندگي مي‌كنند. موفق باشيد.

  6. كرام الديني

    آقاي درويش، لينكي به صفحه‌ي ايشان در ويكيپدياي فارسي داده‌ايد كه عكس ايشان را ندارد. چون عكس‌هاي ويكيپديا بايد با توجه به حقوق مؤلف ارسال شوند، پيشنهاد مي‌كنم عكسي از ايشان كه خودتان گرفته‌ايد به صفحه‌ي ايشان بيفزاييد يا بفرماييد تا من چنين كنم.

  7. رضا شیرازی

    جناب درویش عزیز ای کاش می شد نظر ایشان جناب اقای فیروز اسکندر را در مورد ببر های وارداتی بدانیم … چون ایشان برعکس تمام اساتید و روزنامه نگاران این رشته
    همشیه بهترین سخنان را گفته اند …
    جناب درویش متاسفانه ما همه خوب نقد می کنیم و می نویسیم و حتی حاضریم اساتیدی را که تا دیروز احترامشان می کردیم … زیر سئوال ببریم … در مورد بحث ببر های وارداتی … بنده نیز اعتقادی به احیای ندارم ، ولی از بحث هایی که دوستان روزنامه نگار و اساتید محترم انجام دادند دلگیر شدم … همگی ساکتند و فقط منتظرند .. اتفاقی بیافتد تا هم دیگر را زیر سوال ببرند …در این مورد مفصل در وبلاگم خواهم نوشت .
    با احترام ،

    پاسخ:

    ایشان اعتقاد دارند که فقط هنگامی می توان به بازگشت گونه های منقرض شده اندیشید که پیش تر از آن، محیط طبیعی شان را سامان داده باشیم.
    درود بر رضا شیرازی عزیز …

  8. شقایق

    کسی که افزون بر دغدغه ی خود ؛ دغدغه ی مادر طبیعت را دارد , ستودنی است.
    سایه شان بر ایرانمان مستدام باد.

    پاسخ:

    بله قدر چنین اسوه هایی را باید بیشتر و ستودنی تر بدانیم.

  9. مصطفي شهرياري

    با سلام به همه دوست داران طبيعت اين بار كه به تهران امدم تهران را زيبا تر و تميزتر از هر با ديدم در اتوبان قم تهران كنار جاده 45 كيلومتري تهران دشت شقايقهاي كويري را ديدم چندتا عكسها هم براتون ايميل كردم در اين دشت ناخداكاه بياد مهار بيابات و جناب مهندس درويش افتادم درود بر درويشها

    پاسخ:

    عکسها نرسیده رفیق!

  10. عبداللطیف عبادی

    فوق العاده خوشحال شدم با دیدن این تصاویر و این مطلب . یعنی در واقع روحم شاد شد . من تصور می کنم همهء دوستداران محیط زیست ایران اخلاقا” یک دین عظیمی از این مرد بر گردن دارند که هر کدامشان باید جدا جدا ( و مکرر) ادایش کنند . با اسکندر فیروز باید بیشتر حرف زد ، باید تشویقش کرد تا از این سکوت و انزوای علمی بیرون بیاید ، باید از او خواست تا تجربه هایش را بگوید . در واقع سرگذشت محیط زیست ایران را باید تبدیل به تاریخ کند . این چیزی هست که با نوشتن بیشتر از او و بزرگداشت پی در پی او محقق میشود . بسیار متاسف هستم که در ایران نیستم تا آنگونه دلم میخواهد ناگفته های این مرد بزرگ را ضبط و نشر کنم .
    در کامنتهای مطلب ( دفاع از محیط زیست ایران ، قبل از انقلاب و بعد از انقلاب ) گفته بودم که مطلبی را دربارهء اسگندر فیروز نوشته و آمادهء نشر دارم ( بنام از آنتوان لاوازیه تا اسکندر فیروز ) . در آخر آن مطلب طرحی را اراگه کرده ام که از فرصت استفاده می کنم و هینجا هم مطرحش می کنم . ( و امیدوارم که به سرنوشت طرح ناصر کرمی دچار نشود ) به این شرح

    یک هفته را به عنوان هفتهء گرامیداشت محیط زیست توسط وبلاگنویسان اعلام می کنیم ( مثلا” پانزدهم اردیبشهت تا 29 اردیبهشت – که در سراسر کشور ایران هوا بهاری است ) و یک جایزه را هم به عنوان ” جایزهء محیط زیستی اسکندر فیروز ” تعیین و اعلام کنیم . این جایزه را هم به چهار نفر بدهیم . کسی که بیشترین فعالیت را در عرصهء حقیقی برای محیط زیست داشته ، دیگری کسی که بیشترین فعالیت را در عرصهء مجازی اینترنت برای دفاع از محیط زیست انجام داده ، دیگری کسی که بیشترین مطالب را در مطبوعات ( مانند روزنامه ها و مجلات و ..) برای خدمت به محیط زیست نوشته و آخر آنکه بهترین کار را در عرصهء نشر کتاب در این زمینه انجام داده است . هر سال هم خود اسکند فیروز بیاید و با دست خودش جوایز چهارگانهء اسکندر فیروز را به برگزیدگان بدهد . مجری و مسئول این مسابقه هم همهء وبلاگنویسان سبز هستند .
    این طرح هزینهء چندانی هم ندارد . چهار جایزه را می خریم و برای دو ساعت یک سالنی را هم اجاره می کنیم و همین . در عوض دیگر چشم انتظار کسی یا جای دیگری باقی نمی مانیم . بنده شخصا” حاضرم هر نوع کار و تلاش لازم را برای عملی شدن طرح جایزهء اسکندر فیروز انجام بدهم . از همهء دوستان هم میخواهم که در این زمینه فکر کنند و طرحم را برانداز کنند و نظرشان را بگویند .

    پاسخ:

    درود بر لطیف عزیز … خوشبختانه یخ اسکندر در حال آب شدن است و دارد یواش یواش اعتمادش به دوستدارانش در وطن جلب می شود … امیدوارم این روند ادامه یابد و روزی شاهد پخش یک مستند جذاب و دیدنی از عباس کیارستمی در باره این بزرگ مرد طبیعت وطن باشیم.
    با پیشنهادت همراه هستم و هر کمکی که از دستم برآید، فروگذار نخواهم کرد.
    زنده باشی …

  11. مصطفي شهرياري

    عكس كربه وحشي كشته شده كه براتو ايميل كردم به گفته كارشناسان انجمن يوزپلنگ از نوع بسيار كمياب جهان ميباشد نام اون felis silvestris هست خوشبختانه در ماه گذشته دو نمونه زنده هم در كوه كلار ديدم.

    پاسخ:

    درود بر جناب شهریاری عزیز. امیدوارم که همیشه خوش خبر باشید. با پورنگ چه کار کردید؟

  12. اشکار

    حضرت عبادی!
    به لطف رفقای شما آقای فیروز 5 سال استراحت مطلق داشته اند.از طلا بودن پشیمان گشته ایم مرحمت فرموده ما را مس کنید!!!
    تبار شاهزاده فیروز تا اوایل قرن هجدهم:
    نواب شاهزاده فیروز پسر محمد حسین میرزا پسر عبدالحسین میرزا فرمانفرما پسر فیروز میرزا فرمانفرما پسر نایب السلطنه عباس میرزا پسر خاقان مغفور فتعلیشاه پسر حسین قلی خان جهانسوز پسر محمد حسن خان قاجار پسر فتحعلیخان قاجار

  13. اشکار

    البته بقول معروف گیرم پدر تو بود فاضل از فضل پدر تورا چه حاصل
    مهم زجمات اسکندر میرزا بود ایشان مدرک مهندسی راه و ساختمان دارند و فکر کنم دوره 13 و یا 14 دوره مجلس نماینده همدان بودند(گمان کنم)
    فیروز میرزا جد ایشان بسیار حاکم مقتدری بودند. ایشان در دوره حکومت فارس یکبار 30 یاغی را زنده زنده در گچ بصورت مجسمه درآوردند.یکبار هم دندان یک اسب دزد معروف را فرمان دادند کشیدند و با تخماق به مغزش کوبیدند

  14. عقیل جاسمیان

    سلام جناب آقای درویشی از این که خبر دیدار شما با بزرگ مرد عرصه محیط زیست ایران و جهان خواندم بسیار خوشحال هستم واز طرف دیگر اینکه بنیانگذار محیط زیست ایران با چشمان خود شاهد نابودی آن بدست نااهلان این عرصه می باشد دلگیرم چون جناب اسکندر فیروز دین خود را ادا کرده و محیط زیست در حال نابودی را احیا نمود ولی من و امثال من هنوز قدمی بر نداشتیم.امید آن دارم در آینده ای نه چندان دور بتوانم سنگ ریزه ای از این راه به نوبه خود بردارم.
    چه کسی کوه را جا به جا کرد؟
    همان مردی که سنگ ریزه ها را جا به جا کرد و او کسی نیست جز مرد بزرگ و الگوی حامیان محیط زیست اسکندر فیروز
    جناب آقای درویشی من بسیار علاقه مند هستم که جناب اسکندر فیروز را ملاقات کنم و از راهنمائی های ایشان بهره مند شوم از شما خواهشی دارم که نحوه ملاقات کردن یا آدرس یا تلفن ایشان را برایم ایمیل کنید باز هم متشکرم منتظر ژاسخ شما هستم بدرود

  15. محمد درویش نویسنده

    درود بر عقیل عزیز.
    درخواستت را مطرح می کنم. اما گمان نبرم استاد فرصت داشته باشند. زیرا به زودی ایران را ترک خواهند کرد.

  16. عقیل جاسمیان

    سلام آقاي دويش از اين كه پاسخ مرا به اين سرعت داديد متشكرم باز هم از شما خواهش مي كنم كه يه كاري واسه من بكنيد كه اشان را ملاقات كنم حتي لحظه اي مي خواهم راه را درست بروم آن هم با راهنمائي اين استاد بزرگ دوست دارم گامهاي بعدي من جاي گامهاي استاد باشد.خواهش ميكنم نمي خوام بهترين وبزرگترين فرصت زندگي ام را از دست بدم تمنا دارم از استاد اجازه ملاقاتشون را براي من بگيريد باز هم به شما سر مي زنم اگر ممكنه من شماره تماس شما را داشته باشم يا من شماره تماس براي شما بگذارم.
    به استاد بگوئيد دانشجوي كارشناسي ارشد حقوق محيط زيست هستم به راهنمائي ايشان در برداشتن گامهاي درست شديدا نياز دارم.
    باز هم از شما متشكرم

  17. حسین صفری سیدآبادی

    چندملاقات و مصاحبه با این انسان وارسته و وطن پرست واقعی به تمام معنی داشته ام،فردی که دلش برای ایران و ایرانی و آب و خاک و پاکی اش می سوزد، مردی که حدود نه دهه از عمرش می گذرد ولی انگار نوزادی که نیاز به شیر مادر داشته باشد وقتی از فقر و فاجعه آب سخن به میان می آید صورتش از عشق قرمز و چشمانش نمناک می گردند، درود بر شرف اسکندر فیروز و همه ی کسانی که مثل او اندیشیده و قلبشان برای این آب و حاک می طپد و همیشه بطپد. و قلبی که برای این سرزمین اهورایی نمی طپد بگذار هرگز نتپد. چو ایران نباشد تن ما! مباد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تائید دیدگاه فعال است. دیدگاه شما ممکن است کمی طول بکشد تا ظاهر شود.