بلوطها در ایران چه میگویند؟
در ايران بلوط مهمترين و فراوانترين گونهی درختي موجود در غرب کشور، به ويژه در منطقه زاگرس محسوب میشود. سلسه جبال زاگرس، وسيعترين و اصليترين رويشگاه گونههاي مختلف بلوط در ايران بوده و به همين دليل اين منطقه از اهميت بسيار ويژهاي برخوردار است. يونانيها، از دير باز، پشتکوه کنوني را که ايرانيان پاطاق ميگويند، به نام زاگرس ميناميدند. اين نام به مرور زمان به سرتاسر کوههايي که در دنباله کوههاي ارمنستان، از منتهي اليه شمال غربي ايران آغاز و سپس غرب و جنوب غرب ايران را طي ميکند تعميم داده شد. اين کوهها مانند قوس بزرگي سراسر غرب، جنوب غربي و جنوب ايران را فرا گرفته و در شمال تنگه هرمز به کوههاي مرکزي و همچنين رشته کوههاي بشاگرد ميپيوندد. در مورد وسعت اين منطقه (بسته به اينکه نقطه ابتدا و انتهاي آن را چه محلي در نظر گرفته باشند) اختلافاتي بين محققين وجود دارد برخي، طول متوسط آن را حدود 1150 کيلومتر و عرض متوسط آنرا حدود 75 کيلومتر تخمين زده اند که از جنوب پيرانشهر (واقع در آذربايجان غربي) با طول جغرافيايي 45 درجه و عرض جغرافيايي36 درجه شروع و در جنوب و جنوب شرقي (در حوالي ميان جنگل در جنوب شيراز) با حد پاييني 52 درجه و 30 دقيقه طول جغرافيايي و 29 درجه عرض جغرافيايي پايان مييابد (فتاحي1373). در صورتيکه رشته کوههاي آذربايجان غربي را نيز متعلق به رشته کوههاي زاگرس بدانيم طول تقريبي آن به حدود 1700 کيلومتر خواهد رسيد. براي سهولت بررسي، منطقه زاگرس را بر اساس رويشگاه بلوط که گونه گياهي اصلي در اين ناحيه است، به دو ناحيه زاگرس شمالي و جنوبي تقسيم کردهاند. ناحيه زاگرس شمالي رويشگاه خاص Quercus infectoria بوده و در برخي از مناطق با Q. brantii يا Q. libani و يا هر دو گونه در هم ميآميزد. اين بخش از زاگرس، استانهاي آذربايجان غربي، کردستان، قسمتهاي معيني از استان کرمانشاه و لرستان را در بر ميگيرد. در مقابل، زاگرس جنوبي رويشگاه خاص گونه Q. brantii بوده و شامل استانهاي ايلام، خوزستان، کهکيلويه و بوير احمد، فارس، اصفهان و چهار محال بختياري است. زاگرس شمالي داراي اقليم نيمه مرطوب و خنک و زاگرس جنوبي گرم و خشک است .
بر اساس مطالعاتي که توسط رايت و ساير محققين صورت گرفته جنگلهاي بلوط منطقه زاگرس حدود 5500 سال پيش تشکيل و به حالت کليماکس رسيدهاست. جنگلي که در اين ناحيه بوجود آمده يک جنگل شاخص خشک و نورپسندي است که بيشتر از درختان پست با تاج پهن تشکيل شدهاند، ارتفاع اين درختان بندرت به بيش از 15-10 متر ميرسد. جنگلهاي بلوط زاگرس جنگلي کوهستاني و مقاوم به سرما است(شهسواري 1373).
در مورد وسعت اين جنگلها اختلاف نظرهاي زيادي بين محققين وجود دارد، به عنوان مثال ثابتي (1356) مساحت جوامع بلوط منطقه زاگرس را 4 ميليون هکتار، تره گوبو و مبين (1348) مساحت جنگلهاي بلوط غرب را 2848000 هکتار و شريعت نژاد و ابراهيمي رستاقي (1375) مساحت جنگلهاي حوزه رويشي زاگرس را 5052000 هکتار گزارش نمودهاند. علاوه بر آن بر اساس آمار رسمي منتشر شده در برنامه پنج ساله توسعه کشاورزي سال 1365-1361 مساحت اين جنگلها حدود 2/5 ميليون هکتار برآورد کرده بودند در حالي که 4-3 سال بعد سطح آن را حدود 5/3 ميليون هکتار اعلام کردند (فتاحي1373).
گونههاي مختلف بلوط نسبت به تغييرات آب و هوايي حساس، ولي در مجموع جنس بلوط سازش اکولوژيک و ميزان بردباري بسيار زيادي داشته بطوريکه تغييرات درجه حرارت را در گستره 31- تا 45+ درجه سانتيگراد و بارندگي 250 تا 1000 میلیمتر را تحمل ميکنند. مناسبترين زيستگاه بلوط مناطقي با بارندگي 350 تا 750 میلیمتر بوده که در آن بيشترين گسترش را دارد. رويشگاه گونههاي اين جنس از جلگه تا ارتفاع 2700 متر از سطح دريا گسترش داشته و هر چه اقليم خشکتر ميشود، درختاني کوچکتر و با قطري کمتر ايجاد ميشوند. از نظر خاک گونههاي اين جنس روي خاکهاي عميق و حاصلخيز تا خاکهاي سطحي و کم عمق و اکثراً روي خاکهاي قليايي رشد ميکنند. در مورد تعداد گونه و زير گونههاي بلوط در منطقه زاگرس اختلاف نظرهاي زيادي بين محققين مختلف (بوبک 4، ثابتي 17، تره گربوف 3، رشينگر 7، جوانشير 27، قهرمان 7 و طباطبايي 26) وجود دارد ولي توافق عمومي بر وجود سه گونه مهم بلوط (Quercus infectoria، Q. brantii و Q. libani) در اين منطقه است (جزيرهاي و ابراهيمي رستاقي 1382). در غرب ايران، به طور کلي سه گونه اصلي و مهم بلوط به نامهاي، بلوط ايراني Quercus persica ( در بعضي از منابع با نام Q. brantii از آن ياد ميکنند)، گونه Q. infectoria و گونه Q. libani وجود دارد. گونه Q. libani خاص مناطق مرتفع با خاکهاي حاصلخيز و عميق بوده و گسترش آن از آخرين حد شمالي زاگرس شروع و تا پايان يافتن محدوده جنگلهاي مريوان (هم مرز با پاوه در استان کرمانشاه) خاتمه مييابد. گونه Q. infectoria از شمال غربي زاگرس تا منطقه گهواره در استان کرمانشاه گسترش يافته و بعد به صورت لکههاي بسيار کوچک و پراکنده در استان لرستان به چشم ميخورد. Q. brantii از شمال غربي تا جنوب شرقي سلسه جبال زاگرس و در تمام جهات، ارتفاعات و روي انواع خاکها گسترش دارد (نقشه شماره 1) بعبارت ديگر، اين گونه نسبت به دو گونه قبلي از بردباري و نرمش اکولوژيک بيشتري برخوردار است .
گونه بلوط Quercus brantii تنها گونه بلوط موجود در سه استان ايلام، كهكيلويه و بويراحمد و فارس است، از اين رو به طور مختصر برخي از ويژگيهاي آن در اينجا معرفي ميگردد.
گونه بلوط Quercus brantii
اين گونه داراي اسامي مترادفي مانند Q .persica, Q.baneica, Q. globularis, Q. saii و Q. ungeri است. در زبان فارسي با نام بلوط ايراني يا برو، ولي در مناطق مختلف به اسامي محلي متفاوتي مانند شکين، هلوين، بلي، بلو و داربرو ناميده ميشود. بلوط ايراني درختي بزرگ با ارتفاع متوسط حدود 8 متر (گاهي ارتفاع آن به 20 متر نيز مي رسد) با برگهايي يکنواخت و تخم مرغي با حاشيه دندانهاي شکل ميباشد (تصاویر یک تا سه) اين گونه وسيع ترين پراکنش را بين گونههاي جنس بلوط در حوزه رويشي زاگرس دارا بوده و از دره سيلوانا در آذربايجان غربي تا ارتفاعات جنوبي روستاهاي دادنجان و چنار سوخته شهرستان فيروز آباد فارس گسترش دارد. رويشگاه آن منحصر به کشور ما نبوده و علاوه بر ايران در کشورهاي عراق، سوريه، لبنان و ترکيه نيز جود دارد. از نظر نيازهاي اکولوژيکي، عموماً روي خاکهايي با منشاي تشکيلات آهکي و pH قليايي فاقد آبشويي، آهک و رس استقرار يافتهاست. خاک اين رويشگاهها عموماً کم عمق تا نسبتاً عميق بوده و از تکامل خوبي برخوردار نميباشند. در مقايسه با گونه Q. infectoria از بردباري بيشتري در قبال خاک برخوردار است. نياز رطوبتي اين گونه نيز نسبت به گونه Q. infectoria در حوزه رويشي زاگرس کمتر بوده و از دامنه بردباري رطوبتي بيشتري برخوردار است. حداقل ارتفاعي که اين گونه در آن مشاهده شدهاست حدود 450 متر (گدارلندر مسجد سليمان) و حداکثر آن حدود 2600 متر از سطح دريا (ارتفاعات لته کال ياسوج) بودهاست. ولي رويشگاه بهينه آن از نظر ارتفاعي بين 1000 تا 2000 متر از سطح دريا ميباشد که در اين ارتفاع به صورت خالص ظاهر ميشود. علاوه بر موارد ذکر شده، يکي از ويژگيهاي بسيار مهم اين گونه، که نقش بسيار اساسي در بقاي آن داشته قدرت خارقالعاده جستزني آن ( به دو صورت پاجوش و ريشه جوش) است (جزيرهاي و ابراهيمي رستاقي 1382).
استانهاي مورد بررسي
در اين بازديد وضعيت خشكيدگي بلوطهاي سه استان ايلام، كهكيلويه و بويراحمد و فارس از نظر نوع و ميزان آلودگي مورد بازديد قرار گرفت. بررسيهاي انجام شده در هر سه استان مذكور نشان داده كه علايم آلودگي در اين مناطق مشابه و شامل خشكيدگي سرشاخهها، خشكيدگي درخت، جداشدن پوست درخت، تيره و سياه شدن محلهاي آلوده زير پوست، سوراخ هاي روي تنه و ترشح شيره گياهي در محلهاي آلوده بود.
آفات بلوط
صرف نظر از مجموعه عوامل غير زنده و دخالتهاي غير عالمانه انسان كه موجب خسارت به پوششهاي گياهي كشور ميشوند، بندپايان و به ويژه حشرات از مهمترين عواملي هستند كه در شرايط نامطلوب اكوسيستمي (به ويژه تنشهاي رطوبتي و حرارتي)، جمعيت آنها دچار طغيانهاي موضعي، دورهاي و يا نسبتاً طولاني ميشوند. طغيان آفات و ميزان خسارت وارد شده توسط آنها با توجه به نوع اقليم و شرايط اجتماعي حاکم بر کشور که امکان تجديد حيات در جنگلهاي بلوط را نا ممكن و يا بسيار محدود مي کند، از اهميت ويژهاي برخوردار خواهد بود.
آفات مختلفي درختان بلوط را مورد حمله قرار داده و در اكثر مواقع خسارت جدي به آن وارد ميكنند. به طور خلاصه مهمترين گونه هاي شناخته شده آنها شامل پروانه جوانهخوار بلوط(L.) Tortrix viridana، پروانه برگخوار سفيد بلوط Leucoma wiltshire، پروانه برگخوار گزنده بلوط(Strand) Porthesia melania، پروانه ميوه خوار بلوط Laspeyresia fagiglandana(Zeller) ، سرخرطومي بذرخوار بلوطMarsham Curculio glandium ابريشم باف ناجور(Linnaeus) lymanteria dispar پروانه تخم انگشتري Malacosoma nustralia و زنبورهاي گالزاي بلوط Cynipidae هستند. گفتنی آن که در بيشتر منابع زنبورهاي گالزاي بلوط را به دليل اهميت اقتصادي برخي از گونههاي آن آفت تلقي نميكنند؛ در حالي كه اين حشرات در مواقع طغياني خسارت زيادي را به اندامهاي مختلف درخت (اعم از برگ، جوانه و شاتون) وارد ميآورند.
در دو سال اخير با توجه به شرايط اقليمي پيش آمده و كاهش بارندگي زمينه مناسبي براي طغيان دو گونه از آفات چوبخوار از خانواده Buprestidae فراهم گرديد. بر اساس نامه شماره 245/1044 مورخ 7/2/89 موسسه گياهپزشكي به استان ايلام، جناب آقاي دكتر عبايي نمونههاي لاروهاي ارسالي را تحت نامهاي Agrilus biguttatus (Fabricius, 1776) و Anthaxia hungarica (Scopoli, 1772) شناسايي کردهاند.
(Anthaxia hungarica (Scopoli, 1772
حشرات كامل سوسكهاي كوچكي به طول 7 تا 15 میلیمتر به رنگ سبز با جلاي فلزي هستند و از اوايل اريبهشت ماه تا اواسط تيرماه در طبيعت ظاهر ميگردند. حشرات نر را معمولا ميتوان در روي گلهاي زرد رنگ مشاهده كرد، در حالي كه حشرات ماده كمتر جلب رنگ زرد ميشوند. درختان بلوط از ميزبانهاي اصلي اين گونه هستند. گونه A. hungarica بيشتر در مناطق كوهستاني و مرتفع و گرم فعال بوده و يك نسل آن 2 تا 3 سال طول ميكشد.
Agrilus biguttatus
اين حشره بومي آسيا بوده و پيش از در سال توسط از روي درختان بلوط در مناطق جمعآوري شده است. ايشان ميزان اهميت اقتصادي اين گونه را گزارش کردهاند. حشره كامل سوسكي به طول 8 تا 13 میلیمتر و به رنگ سبز با جلاي فلزي است. يكي از علايم بارز در تشخيص اين گونه وجود دو لكه سفيد رنگ مشخص در يك سوم انتهايي بالپوشهاي آن است. اين حشره قادر به پروازهاي طولاني چند كيلومتري براي يافتن ميزبان مناسب بوده و حتي توسط فرآوردهاي چوبي و هيزم حاوي پوست نيز به مناطق جديد منتقل ميگردد. بلوط ميزبان اصلي اين آفت بوده ولي شاه بلوط و راش نيز توسط آن مورد حمله قرار ميگيرند. در شرايط آب و هوايي گرم يك نسل در سال توليد كرده اما به طور معمول هر دو سال يك نسل ايجاد ميكند. حشرات ماده پيش از تخم گذاري از برگ درختان بلوط تغذيه كرده و تخمهاي خود را در دستههاي 5 تا 6 عددي در درزها و شكافهاي موجود در روي پوست و در سمت جنوبي تنه درخت ميگذارند. لاروها پس از تفريخ از تخم در دالانهاي لاروي زيگزاكي شكل مملو از فضولات لاروي در لايه كامبيوم درخت تغذيه مينمايند. در نتيجه تغذيه لاروها درخت آلوده شروع به توليد بافت كالوز كرده كه اين عامل سبب ايجاد شكافهاي افقي در پوست خواهد شد. در اثر فعاليت لاروها برگها عموما كوچك و زرد رنگ شده و در قسمت تاج درخت علايم خشك شدگي مشاهده ميگردد. در نهايت درختان آلوده خشك شده و پوست آنها در ناحيه آلوده از درخت جدا ميشود. لاروهاي بالغ به رنگ سفيد مايل به كرم، بدون پا و به طول 25 تا 40 ميلي متر هستند. بند اول سينه در اين لاروها پهن تر از ساير بندهاست همچنين دو زايد شاخ مانند در بند انتهايي شكم آنها نيز ديده ميشود. لاروها پس از رشد كامل در زير پوست به شفيره تبديل ميگردند زمستانگذراني در اين گونه به شكل لارو و شفيره در زير پوست است. حشرات كامل طي ماههاي ارديبهشت و خرداد از طريق سوراخهاي D شكلي كه روي تنه درخت ايجاد ميكنند از آن خارج ميشوند.
مديريت آفت
در حال حاضر راهكار موثر و مناسبي براي كنترل آفت روي درختان سبز وجود ندارد، حتي استفاده از سموم شيميايي نيز براي كنترل آن توصيه نشده است. اما بررسيهايي براي يافتن سموم شيميايي كارآمد، مقرون به صرفه اقتصادي و كم ضرر براي محيط زيست در حال اجرا ميباشد. لاروها و حشرات كامل اين آفت داخل چوب درختان خشك شده و يا در حال خشك شدن زندگي كرده و حتي از آنها به عنوان پناهگاه نيز استفاده مينمايند از اينرو حذف اين درختان و انتقال آنها به مناطق ديگر ميتواند در انتشار آلودگي به مناطق غير آلوده نقش بسيار مهمي داشته باشد، بنابراين استفاده از اين روش خطر بسيار زيادي داشته و به هيچ عنوان توصيه نميگردد.
در سومین و آخرین بخش از این گزارش، به معرفی عوامل بروز و تشدید طغیان این آفت چوبخوار در زاگرس پرداخته شده و درنهایت، پیشنهادهایی برای مهار بحران ارایه میشود.
ايران بدون خيلي از فاكتورهاي انساني،اجتماعي،فرهنگي و طبيعي و… داره به حياتش ادامه ميده، بدون آزادي-به معناي صحيح كلمه- بدون آرامش، بدون امنيت، بدون روشنفكي ِپويا، بدون ِ …
آرزو ميكنم اين “بدون ِ” ها زيادتر نَشَن.
خيلي حيف شد كه فعلا از هيچ نوع سمي نميشه استفاده كرد.
از تجربيات كشورهاي ديگر هم نميتونيم استفاده كنيم؟
در دنیای علم خوشبختانه مرزی وجود ندارد و همکارانم در گروه حمایت و حفاظت مرتباً با همتایان خویش از دیگر کشورهای جهان در تبادل اطلاعاتی به سر می برند. اما حقیقت این است که مشکل جنگل های زاگرس، بیشتر از آن که فنی باشد، اجتماعی و فرهنگی است. ما باید بتوانیم وابستگی معیشتی ساکنان زاگرس را به منابع طبیعی کاهش دهیم و تا این کار انجام نگیرد، هر حرکت دیگری در حکم مسکن است.
درود.
ممنون از دکتر ابراهیم عزیزخانی و همکاران هیأت علمی گروه تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع … دست مریزاد.
برای همکاران سختکوشم بهترین ها را آرزو دارم.
ممنون هومان جان.
تیتر خیلی زنهار دهنده بود…
ایران ِ بدون زاگرس و زاگرس بدون بلوط هردو بسیار نگران کننده است.
بله بسیار نگران کننده است …
من دانشجوی دکتری رشته گیاهان دارویی هستم و موضوع پایان نامه من در مورد گونه بلوط ایرانی است. چون بومی مناطقی هستم که به نوعی منشا بلوط به شمار میان از شنیدن این همه تلخی ناراحت و نگران میشم. اما دیدن افرادی که اینچنین مسئولانه دارن با عشق کار میکنن به نوعی من رو دلگرم میکنه. بیایم مسئولانه به کشورمون و منابع بی بدیلش بنگریم. بی مسئولیتیهای افراد داره کشور رو به مسیر بدی هدایت میکنه. دستانتون پر توان دوستان
زنده باشی جناب خورنگ. برایت آرزوی سرفرازی و خدمت به طبیعت وطن و همه زیستمندان ارزشمندش را دارم.
ما همه باید به این آب و خاک مقدس ادای دین کنیم.
درود …
بسم الله الرحمن الرحیم
تصور ایران بدون درختان میوه وحشتناک تر است
تصور ایران بدون نخلستانهای خرما، تاکستانهای انگور، درختان زیتون، انار، انجیر، سیب ، گلابی، به و….واقعا دهشتناک تر است
همچنین تصور ایران بدون بلوط
دست کم تبعیض قایل نشوید.
همه ی گونه ها را محترم بشماریم.
درود …
Great site. A lot of useful information here. I’m sending it to some friends!
سلام جناب درویش . تشکر ویژه دارم از مطالب بسیار علمی و فنی وبلاگتون . لازم میدونم به اطلاع جنابعالی برسونم که این آفت در جنگل های بلوط فارس بخصوص در منطقه دشت برم شهرستان کازرون به شدت در حال پیشرویه . بنده خود از کارشناسان بخش جنگل اداره کل منابع طبیعی استان فارس هستم که به همراه تیمی متشکل از زبده ترین کارشناسان و همچنین اساتید مجرب دانشگاه شیراز در حال تحقیق بر روی علل و نوع گسترش این آفت خانمانسوز هستیم . همچنین عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد این حقیر نیز حول همین محور در حال نگارش است . لذا از جنابعالی تقاضامندم در این خصوص بنده را یاری فرموده و اگر منابع اطلاعاتی موثقی در این باب در اختیار دارید . مرحمت فرموده و بنده را یاری فرمایید . با تشکر . سلیمانی
درود بر شما جناب حمید سلیمانی:
در این خصوص می توانید با آقای دکتر عزیزخانی از همکاران بخش حمایت و حفاظت مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور تماس بگیرید.
سرفراز باشید.
چه کسی به فریاد بلوطهای زاگرس میرسد؟
نگذاريد جنگلهاي بلوط زاگرس بميرند
معضل نابودی درختان بلوط زاگرس، بیشتر مناطق زاگرس را فرا گرفته است. عوامل زیادی در خشکي جنگلهاي بلوط زاگرس نقش دارند که در صورت رسيدگي نکردن و اهمال در مهار آن، اين خسارت جبرانناپذير کل منطقه زاگرس را با فاجعهاي تاريخي مواجه ميکند. از بین رفتن کمربند سبز طبیعی در کوههای زاگرس میتواند در چند سال آینده حوادث ناگواری را برای تعادل دمایی و آب و هوایی در پی داشته باشد و اگر ارادهاي ملي براي جلوگيري از تخريب جنگلهاي زاگرس شكل نگيرد بیشک تا دههي آينده، ايران با مشكلات بيشماري همچون افزايش مهاجرت سيلآسا از مناطق غربي به سوي شهرهاي بزرگ مواجه خواهد بود. همچنين مناطق غرب كشور كه هم اكنون يكي از زيباترين چشماندازهاي طبيعي در جهان را به نمايش ميگذارند روزگاري نه چندان دور به كانونهاي عمدهي توليد گرد و غبار تبديل ميشوند. پس خشکي درختان بلوط يک فاجعه و خطر بزرگي براي تهديد زيست محيطي و منابع طبيعي کشور است که براي جبران و پيشگيري از آن همه بايد چارهاي اساسي بينديشند. امیدوارم با تلاشهای دلسوزانه مسؤولان براي حفظ و حراست از اين نعمتهاي خدادادي فکري شود.
سلام
من دانشجوی رشته گیاه پزشکی هستم وبه مطلبی مرتبط با الگوی رده بندی گیاهشناسی شاه بلوط نیاز دارم اگه مقدوره به من کمک کنید لطفا
سلام و خسته نباشید خدمت آقای درویش.من دانشجوی کارشناسی ارشد هستم و عنوان پایان نامه ام بررسی خشکسالی جنگلهای بلوط منطقه جنوب زاگرس با استفاده ازسنجش از دور وGIS است.خیلی علاقمند هستم از تجربیات شما در این زمینه اگر برای شما مقدور است استفاده کنم.لطفا” مرا راهنمایی کنید.
با تشکر
با عرض سلام خدمت اقای درویش. من یک دندانپزشک دوستدار محیط زیست هستم.باغچه ای در منطقه زراس در شمال شرق خوزستان دارم.این منطقه بدلیل وجود دریاچه سد کارون 3 جذبه فوقالعاده ای دارد.برای کاشت درخت در منطقه تحقیق میکردم که به سایت شما برخوردم.فکر میکنم بلوطهای ان منطقه هم دچار افت هستند .خواهشمندم اولا مرا در مورد انتخواب بهترین گزینه برای کاشت در محل راهنمایی فرمایید.دوما من چکاری برای بلوطها می توانم انجام بدهم؟لازم به ذکر است منطقه زراس در15 کیلومتری دهدز واقع است.اب وهوایی معتدل با بارندگی خوب در زمستان گاهی برف خفیف که روی کوهها قابل توجه است وتا اواسط خرداد دیده میشود.تابستان هم حد اکثر 40 تا 45 درجه میرسد.
درود بر شما
در این باره لطفا با آقای دکتر مهدی پورهاشمی تماس بگیرید:
09121325406
با عرض سلام و خسته نباشید
آقای درویش میخواستم ازتون تشکر کنم که همیشه در حال هشدار دادن به عموم هستید من دانشجوی دکتری علوم مرتع هستم اگر همه ما منابع طبیعیچی ها مثل شما رسالتمون را انجام بدیم مطمینا خیلی از مشکلات رفع میشه
آقای دکتر سوالی از محضرتون داشتم
مساحت مناطق مستعد بیابانزایی در ایران تقریبا چقدره و سالانه چقدر اضافه میشه؟
میشه راهنماییم کنید از چه منبعی استفاده کنم
با سپاس
با سلام وتشکر بخاطر اطلاعات و هشدار هایی که میدید من هم علاقه زیادی ب کاشت بلوط دارم ولی اهل خراسانم،میشه اینجام بلوط کاشت؟بلوط در خراسان رضوی رشد میکنه؟
سلام.تشکرمیکنم از سایت بسیارخوبتون واسه پروژم خیلی کمکم کرد.ممنون همگی
خوشحالم. موفق باشید. لطفا پس از تکمیل پروژه تان نسخه ای از آن را برایم ارسال فرمایید.
سلام
ممنون میشم اگر مرجع و رفرنس تصویر پراکنش گونه های بلوط را در ایران معرفی بفرمائید
به بخش تحقیقات جنگل مراجعه فرمایید.
یک درخت بلوط دلگیرم
ریشه در هر گلی نمی گیرم
باغبانی مرا نمی کارد
جنگلم چونکه پاره زنجیرم
یک درخت بلوط سرسبزم
شاخه ای رو به اسمان دارم
شاخه هایم تبر نخواهد شد
چون که از زاگرس نشان دارم
.
.
.
.
.
زیر سایه بلوط سبز
در نهایت ذغال خواهم شد
از عذاب تبر نمی ترسم
ریشه با خاک خود هم اغوش است
ترسم از آتشست روزی که
ریشه می سوزدم که خاموش است
شعله از شاخه هایم می پرسد
جنگل پیر وارسی دارد ؟؟؟؟
مانده آیا هنوز سنجابی ؟؟؟؟
میوه ات را هنوز می کارد ؟؟؟؟
.
.
.
.
چکیده ای از یک شعر بلند .
سپاس از شما بزرگوار به خاطر زحماتتان .
با سلام خدمت استاد گرامی:متاسفانه در چند سال اخیر مشکل جدیدی برای جنگلهای بلوط بوجود آوردن و آن آتش زدن عمدی و بر اساس برنامه ریزی و بسیار دقیق توسط گروهی که دشمن طبیعت و انسانیت هستند میباشد که خوشبختانه تا حدود زیادی مردم خودشون به نجات جنگلهای بلوط میرن بدونه هیچ کمکی از هیچ نهاد دولتی.انجمنهای مردمی بسیار کارا و مهم درست شدن مثل انجمن سبز چیا در مریوان و در خیلی از شهرهای زاگروس نشین که جای خوشحالی دارد.
انشالله با حمایت مدبرانه دولت و مسولین و افزایش آگاهی و اطلاعات روستایین و شهر نشینان زاگرس بتوانیم همه با هم در نجات گونه های مختلف گیاهی و جلوگیری از فنای جانداران و حیوانات زاگرس در آباد سازی سر زمین عزیزمان ایران موثر باشیم و این امانت را به نسلهای بعدی سالم تحویل دهیم . چو ایران نباشد تن من مباد
با سلام
تشکر فراوان از مطالب بسیار ارزنده و کاربردی شما
موفق باشید
سید محمد معصومی