ناقوس مرگبار نشست زمين در وطن، چنان طنيني يافته است كه اينك، تارنماي معتبر نشنال جيوگرافيك نيز به آن مي‌پردازد و ابعاد هراس‌انگيزش را براي جهانيان باز مي‌نماياند؛ باشد كه اين رخداد زنهاردهنده بتواند تلنگري مؤثر را به برنامه‌ريزان مديريت سرزمين در كشور زده و آنها را متوجه ژرفناي هول‌انگيز و برگشت‌ناپذير اين خطر بگرداند.
نگارنده به شهادت همين تارنما و گزارش سفرهايي كه از جاي جاي وطن منتشر كرده است، تاكنون چندين بار از خطر فرونشست زمين و پديدارشدن فروچاله‌هايي حيرت‌انگيز در دشت قهاوند همدان، دشت ورامين، رفسنجان، شمال خراسان، مناطق مركزي و جنوبي استان فارس و … سخن گفته و آمارهايي ارايه داده است. اينك اما به دليل تراز منفي آبخوان‌هاي كشور كه ميزان آن از منفي شش ميليارد متر مكعب در سال هم گذر كرده است (يعني ايرانيان سالانه دست‌كم شش ميليارد متر مكعب آب بيشتر از آن چيزي كه در سرزمين پهناورشان فرو مي‌رود، از آن برداشت مي‌كنند)، ابعاد خطر چنان شگرف و كم‌سابقه شده كه پژوهشگران زمين‌شناس در يك مركز تحقيقاتي كشور آلمان هم مي‌توانند با استفاده از فناوري سنجش از دور و تصاوير ماهواره‌اي بر فرونشست شتابناك زمين در ايران مهر تأييد زنند. به نحوي كه اين پژوهشگران اعلام كرده‌اند: در طول 30 سال گذشته (از 1971 الي 2001)، دست‌كم 15 متر از عمق سفره‌هاي آب زيرزميني در ايران كاسته شده است. يعني، به طور متوسط سالي نيم متر سطح آبخوان پايين رفته است؛ رخدادي كه منجر به نشست زمين و برجاي ماندن خسارت‌هاي هنگفت به تأسيسات زيربنايي كشور شده است و مطابق اين گزارش، ميزان نشست زمين ناشي از اُفت سطح آبخوان در برخي مناطق كشور به 50 سانتي‌متر در سال هم رسيده است كه بسيار خطرناك و كم‌نظير در سطح جهان است. در حقيقت از اين منظر، تنها مي‌توان مناطقي در شمال چين و ايالت كاليفرنيا آمريكا را با وضعيت بحراني ايران قابل مقايسه دانست.
كافي است نگاهي به نقشه‌ي حساسيت اراضي به بيابان‌زايي در جهان و نيز خطر بيابان‌زايي انساني كه در آغاز هزاره سوم و توسط سرويس حفاظت منابع طبيعي ايالت متحده آمريكا تهيه شده است، بياندازيم تا دريابيم كه اوضاع در سرزمين مادري تا چه اندازه به سوي ناپايداري گرايش دارد.
بنابراين، ديگر چه جاي حيرت، اگر مي‌خوانيم كه ايران‌زمين از منظر شاخص‌هاي پايداري زيست‌محيطي ESI حتا در بين 130 كشور نخست جهان هم جايي ندارد.
اصرار بيش از حد بر روش‌هاي سنتي آبياري در كشاورزي و مقاومت در اصلاح و افزايش راندمان آبياري، حفر بي‌رويه چاه‌هاي عميق و نيمه‌عميق، گسترش شهرنشيني و چيدمان غلط صنايع پرمصرف (از نظر آب) در مناطق و دشت‌هاي بحراني كشور، به همراه رشد نگران‌كننده جمعيت و تبعات جهاني تغيير اقليم و جهان‌گرمايي، از جمله مهمترين دلايل افزايش شتاب در خالي شدن ذخاير آب زيرزميني كشور به شمار مي‌رود. ذخايري كه ارزشش به مراتب از ذخاير ارزي كشور بالاتر است، چرا كه با تمهيداتي بخردانه و مدبرانه مي‌توان چرخ اقتصاد را دوباره رونق بخشيد و خزانه كشور را آباد ساخت، امّا اگر زمين نشست كند و اگر اندوخته‌هاي آبي سرزمين به تاراج رود، صدها سال زمان نياز است تا بوم‌سازگان وطن بتواند اين خسران را جبران كرده و قدرت زيست‌پالايي‌اش را ترميم سازد.
اميد كه چنين زنهارهايي بتواند ارزش واقعي آب را براي يكايك ايرانيان و به ويژه دولتمردان آشكار ساخته و آنها را بيش از پيش در صرفه‌جويي، مديريت و حراست دورانديشانه از اين منبع ارزشمند ياري رساند.
در همين باره:
– ۳۰۰دشت در كشور در مرحله فرونشست زمين قرار دارند!
در بلاگ نیوز لینک شد.
در اطراف تهران هم خواهیم دید این پدیده…گالی های به چه بزرگی!
پاسخ:
مرد خاكي عزيز
متاسفانه زمان فعل به كار رفته در جمله ات را بايد اصلاح كني و از آينده به حال بدل سازي! چرا كه هم اكنون مي توان آثار نشست زمين را در اشتهارد، شهريار و ورامين آشكارا ملاحظه كرد، آن هم به چه بزرگي!
موفق باشيد.
درویش عزیز سلام- مثل همیشه نکته مهمی را برگزیده و به بحث و اشاره پرداخته اید که جای بسی تشکر دارد. لیکن آنچه قابل ذکر است در مورد فروچاله ها اساساَ باید این پدیده را نشانه کوچکی از یک فاجعه بزرگ حاصل از غارت منابع طبیعی دانست. غارتی که در جنگل و مرتع و … نمودی عیان به چشم اغلب بازدیدکنندگان هوشیار دارد. در غارت منابع آب نشانه کوچکی از خود را به شکل این فروچاله ها عیان ساخته، نشانه یکی از دو غارت عمده منابع در ایران است . اولی بهره برداری نفت و گاز و دومی همین برداشت از آب است.به هر حال سپاس که این علامت را نشان همه می دهید . باشد تا بیندیشند!!!
پاسخ:
جناب وجداني عزيز
با درود به شما و حفظ اين اميدواري كه روزي غارت از منابع خدادادي وطن بدل به استحصالي بخردانه و پايدار شود.
موفق باشيد و به اميد ديدار
درویش عزیز می دانم در حال وقوع است ولی در آینده بیشتر مشاهده خواهیم کرد….مواردی که الان دیده میشه در آینده گالی های بزرگی خواهند شد که به هیچ وجه کارایی مفید ندارند…
حتی می شود الان دید که تهران این روزها شبیه زابل شده است!
روز خوش!
سلام…
به دنبال مطلبي بودم كه با پست شما در سال 85 روبرو شدم.
مطلب درباره آبشار دره عشق بود.يادتان كه هست؟
خواستم از شما يك سوال بپرسم…
شما تاكنون لرستان آمده ايد؟آبشارهاي هفتگانه لرستان را ديده ايد؟
در بين آنهمه آبشار كه ذكر كرده بوديد نامي از آبشارهاي منحصر به فرد لرستان نبود.چرا؟…
م.ت
پاسخ:
سلام بر محسن عزيز
متاسفانه به جز اشترانكوه و برخي نواحي اطراف بروجرد و خرم آباد، اغلب مناطق لرستان را هنوز سعادت ديدار و بازديد نداشته ام.
انشا الله چنين توفيقي حاصل شود.
موفق باشيد.
جناب آقاي درويش…
شما تشريف بياوريد لرستان ما در خدمتان هستيم.
مهمان نوازي ما در حد حرف نيست.ما لرها ثابت كرده ايم كه مهمان نوازيم.
خوشحال مي شوم شما را به زودي در لرستان زيارت كنم.
م.ت
سلام دوست عزيز. وبلاگ شما را بازديد كردم. وبلاگ بسيار پر محتوايي داريد. آيا مايليد با هم تبادل لينک داشته باشيم؟ در صورت مايل بودن، لينک ما را با نام اخبار ايران در وبلاگ خود اضافه کنيد و لينک خود را براي ما بفرستيد.
با تشکر
سلام
پناه برخدا ازاین همه بی خردی ما .
طاعات وعبادات قبول . عیدفطرمبارکتان باد.
گوستاو به مازندران رسيد+گزارش تصويري…
درود به شما
یاری شما نیاز است!
سلام
از اینکه میبینم شما با جدیت در این زمینه فعالیت میکنید بسیار خرسندم
اما تصور میکنم فعال کردن ngoها در شهرستانها و اشنا کردن مردم بومی با مشکلات زیست محیطی و زیست بومشان می تونه در پر رنگ کردن فعالیتهای این چنینی موثر باشه
پایدار باشید
سلام
براي اولين بار از سدها نوشتم…
خيلي دوست دارم شما اين مطلب را بخوانيد و نظر خودتان را بگوييد.
منتظرم…
Great stuff! But I’m having some trouble trying to load your blog. I have read it many times before and never gotten something like this, but now when I try to load something it just takes a little while (5-10 minutes ) and then just stops. I hope i don’t have a virus or something. Does anyone know what the problem could be?
Thank you very much for the insightful read, I am certain I will revisit this site again.
Hey webmaster I found your blog when browsing google reader.. How can I do the same for my blog?
Thank you for great article. I had a very good time reading, and there were few things I was surprised by.
I generally do not post in Blogs but your blog forced me to, amazing work.. beautiful
I think you’ve got a real knack for writing. I wish you continued success in your endeavors.
Really excellent site, thank you so much for your time in writing the posts.
This is a interesting blog. Thank you for the This is a really informative site article, I enjoyed it.
سلام آقا درويش.
من دانشجوی رشته عمران هستم.
یه سوال ازتون داشتم.
میخواستم بدونم:
1:تفاوت نشست زمین با فرونشست زمین چیه؟
2:تعریف تغذیه مصنوعی؟
ممنون میشم راهنماییم کنید.
با تشکر.
درود بر شما:
فرقی ندارند؛ فرونشست و فروچاله، ترسیم بهتر و بایسته تری برای مخاطب می آفریند.
تغذیه مصنوعی را هم بعید می دانم ندانید!
دقیقن مشکل تان را شرح دهید لطفاً.
استاد نرخ بیابانزایی در کشور چقدر است؟
با تشکر
حدود یک درصد در سال.