اگر هشدار هفتم مرداد 87 را جدی می‌گرفتیم، شاید فاجعه‌ی امروز در مراغه و بناب تکرار نمی‌شد!

در هفتم مرداد 1387، ضمن هشدار وضعیت وخامت‌بار دفن پساب‌های آلوده‌ی در حد فاصل مراغه – بناب، از عملکرد دیرهنگام و بسیار کند فاطمه جوادی، رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست انتقاد کردم؛ انتقادی که البته برخی را در آن زمان خوش نیامد!
اما شاید اگر دو سال پیش، فاطمه جوادی، قاطعانه برخورد می‌کرد، اینک مردم محروم منطقه ناچار از تحمل خسارت 25 میلیارد ریالی ناشی از پخش پساب آلوده‌ی کارخانه‌ی کاوه سودای مراغه نبودند و می‌توانستند همچنان از اراضی کشاورزی خویش و آب‌های زیرزمینی آن بهره‌مند شوند.
جالب اینجاست که در 4 سال گذشته، این برای بار چهارم است که چنین فاجعه‌ای در منطقه رخ می‌دهد!
در چنین حالتی، آیا خشم آقای نماینده می‌تواند مرهم درد زیستمندان محروم منطقه باشد؟!
شگفت‌آورتر آن که گویا تصمیم گرفته‌اند تا این پساب‌های زهرآگین را از این پس به دریاچه‌ی نگون‌بخت ارومیه انتقال دهند تا لابد مشکل کمبود آب آن را هم حل کنند!
باور کنید شنیدن این خبرها کمتر از شنیدن جای گرفتن کره زمین در داخل یک هندوانه نیست! آن هم به نحوی که نه کره زمین کوچک شود و نه هندوانه بزرگ!!
و من در حیرتم که چرا واکنشی درخور را نمی‌بینیم؟ آیا اشتغال‌زایی به چنین بهایی برای منطقه ارمغانی به جز مرگ و نابودی خواهد داشت؟ آیا اینگونه می‌خواهیم به معیشت‌های جایگزین اندیشیده و درآمد سرانه‌ی روستانشینان جویای کار را افزایش دهیم؟

آقای محمدی زاده! لطفاً از درس و تجربه تلخ خانم جوادی، توشه ای شیرین برای خویش ذخیره کنید. این شاید آخرین فرصت باشد.

19 فکر می‌کنند “اگر هشدار هفتم مرداد 87 را جدی می‌گرفتیم، شاید فاجعه‌ی امروز در مراغه و بناب تکرار نمی‌شد!

  1. شباهنگ

    هر گاه نگاهی به مطالب و هشدارها،راه حلها و پیشنهاداتی که شما در طی این سالها به مسئولین مربوطه داده اید میکنم، از خود میپرسم:
    براستی وقت این مدیران و مسئولین مختلف به چه میگذرد؟ این همه مطلب و هشدار، راه حل و پیشنهاداتی که شما به این مسئولین دادید مانند لقمه ی جویده و حاضر و اماده ای بود که هزینه ای بجز قورت دادن برای این مسئولین نداشت، که ان را هم انجام ندادند.
    افسوس…

  2. شباهنگ

    اگر مشکل فقط کسب درامد است،از یک کشور اباد و ثروتمند که راحت تر میتوان به این هدف رسید…

  3. محمد درویش نویسنده

    شوربختانه فناوری ساخت و تجهیز بسیاری از کارخانه هایی از این دست، بسیار قدیمی و اغلب از رده خارج است.

  4. شباهنگ

    سوای همه ی این ها…
    اگر اینجا ساعت سه یعد از نیمه شب باشد، تهران حدود پنج و نیم صبج است…
    شما جناب درویش گاه و گداری هم خواب و استراحت میکنید؟!

  5. محمد درویش نویسنده

    حالا بین سه یعد از نصف شب و 5 و نیم صبح که زیاد فرقی نیست! هست؟
    البته من گاه گداری استراحت می کنم! خیالت راحت شباهنگ عزیز.

  6. محمد کماسی

    من دلم روشن است که این مشکل حل میشود البته امیدوارم، به گفته شما میبایست از کار مسئول قبلی درس گرفت،
    که ان شاءالله با یک برنامه ریزی درست همه ما رو راضی خواهند کردم.

  7. زهره

    با سلام بر ديده بان طبيعت

    نميدانم واقعا مي شود جلوي اين بي رحمي ها راگرفت؟بناب من با قدرت يك ديوكثيف گريبان گير است.حتي ما نگران آبي هستيم كه در خانه هايمان مصرف مي كنيم و آنوقت به دنبال كسي مي گرديم كه محافظ طبيعت باشد!
    اين ها به انسان رحم نمي كنند چه رسد به طبيعت،كه ذره اي از آن را نمي شناسند.!!!
    دست به كدام سو بلند كنيم از كه كمك بخواهيم ؟ شما بگوييد.

    پاسخ:

    وضعیت سختی است … کاملن شما را درک می کنم. باید آگاهی های عمومی را افزایش داد و پاپس نکشید.

  8. محمد درویش نویسنده

    این مطلب را یکی از خوانندگان وبلاگ برایم ارسال کرده و خواسته اند تا نامشان محفوظ بماند:
    .
    .
    پیرو مطلبی که اخیرن در رسانه ها عنوان شده وآنچه که امروز وتیر ماه 87 در وبلاگت در مورد کارخانه کاوه سودا ی مراغه نوشتی ، نکاتی را جهت اطلاع آن بزرگوار وانعکاس شایسته در رسانه ها یا تارنمایت ارسال میکنم. من معذور از بردن نام خودم در این ماجرا هستم …
    • شرکت کاوه سودا یکی از 14-13 کارخانه اقماری شیشه کاوه (واقع در شهر صنعتی کاوه در ساوه)است که در سال 83 استارت شد.در حال حاضر با توجه به وضعیت نابسامان تولید در کشور ،کارخانه کاوه سودا یکی از همین کارخانه های اقماری است که سود آوری خیلی خوبی دارد واز سود این کارخانه یک کارخانه دیگر(آسا فلوت) در مجاورت کاوه سودا واز سال 86 شروع به ساخت شد که زمستان 88 استارت شد. وبا همین سود آوری اجازه نداده دیگر کارخانجات تعطیل شود.این کارخانه بنام “آسا فلوت ” با توجه به نزدیکی با کاوه سودا(دیوار به دیوار ودر زمینهای منابع طبیعی ومستثنیات خریداری شده )ودسترس بودن مواد اولیه کربنات سدیم به تولید شیشه جام وفلوت ودرنهایت وآینده شیشه خم اتومبیل مشغول است.
    • تولید کارخانه کاوه سودا کربنات سدیم است که مختصری در مورد این ماده وکاربرد آن در صنایع مختلف بدنبال میآید:كربنات سديم که نام تجاری آن سودا است از تركيب آهك و نمك در يك فرآيند شيميايي بدست میآید.كه در صنايع مختلف كاربرد دارد، اما مهم ترين كاربرد آن در صنعت شيشه به عنوان يكي از مواد اوليه و همچنين در صنايع پودر شوينده است.
    يكي از مهم ترين موارد استفاده كربنات سديم در توليد شيشه است،به نحوی که 45 درصد کربنات سدیم تولیدی جهان در صنعت شیشه سازی مصرف میگردد. این ماده باعث كاهش دماي ذوب ملات هايي كه در شكل گيري شيشه استفاده مي شوند، شده و كمك به خميرواري و درخشندگي ورقه هاي شيشه مي گردد و سبب كاهش دماي تشكيل شيشه از 1700 به 1450 درجة سانتيگراد مي شود كه از طرفي در مصرف انرژي صرفه جويي میکند .
    اضافه كردن فلدسپار يا نفلين سينيت و مواردي از اين قبيل اين دما را بازهم كاهش داده و شيشه محلول در آب توليد مي‌كنند كه براي پايدار سازي آن به آن CaO وMgO اضافه مي كنند.كربنات سديم كمتر از 20% از حجم تمام شيشه‌هاي نوع آهك- سوداي معمولي را شامل مي شود ولي 60% هزينه را به خود اختصاص مي دهد (شيشه‌هاي تخت، شيشه‌هاي پنجره، ظروف شيشه‌اي). انواع ديگر شيشه مي توانند از كربنات سديم كمتري استفاده كنند چراكه مقادير كمتري سود نياز دارند. مانند شيشه هاي بوروسيليكات، پيركس، ظروف تخت شيشه اي، فايبرگلاس، لوازم آزمايشگاهي، شيشه تلويزيون و مونيتور و موارد ديگر.
    جدای از استفاده این ماده در شیشه سازی به عنوان يك عنصر اصلي در پروسه هاي معدني، استخراج از معدن و فرايندهايي كه نياز به آلكالي دارد نيز مانند كاغذ سازي (5 % )، صابون وشوینده ها (5 % )، تهيه چسب سيليکات (20 % )، تصفيه آلومينا و ديگر فلزات غير آهني، گوگرد زدايي از دود، متالورژي ، صنعت نساجی و…. . ميزان كربنات سديم در پاك كننده هاي خانگي و صنعتي از10 تا 40% مي باشد. كاربردهاي ديگر مانند تهيهNaOH، زئوليت مصنوعی، پيش ماده توليد مواد شيميايي (10 % ) را مي‌توان براي كربنات سديم ذكر كرد.
    • در بحث محیط زیست نه تنها این کارخانه بلکه خیلی دیگر از کارخانجات منطقه بدون انجام سیستم تصفیه خانه اقدام به دریافت مجوز از محیط زیست شهرستان واستان شده که در نهایت پروانه بهره برداری از اداره کل صنایع استان صادر میگردد.جدای از مسامحه کاری محیط زیست شهرستان واستان این کارخانه جزو کارخانجاتی است که مدیران آن از لحاظ مالی ابرقدرتی هستند واز ایشان دعوت شده یک کارخانه دیگر شبیه کاوه سودا جهت تولید کربنات سدیم در شیراز (محل دقیق آنرا نمیدانم)احداث کنند.
    • پساب ناشی از فرایند تولید کربنات سدیم که بصورت مایع میباشدوسرشار از نمک ودیگر مواد معدنی است با نیت تبخیر در حوضچه هایی جمع آوری گردید اما متوجه شدند که بدلیل پایین بودن درجه حرارت منطقه ووجود سرما در منطقه ومحدودیت روزهای زیاد از لحاظ تابش نور خورشید عملن بحث تبخیر با شکست مواجه شد.و پس از فشارهای گاه به گاه محیط زیست تصمیم غیر کارشناسی گرفته شد تا این فاضلاب به دریاچه ارومیه منتقل گردد.البته این هم از همون حرکت های مشدی قلی خانی عهد قجر است.همان کسی که این پیشنهاد را داده همین کارخانجات را به روش ارباب ورعیتی وکاملن سنتی مدیریت میکند.
    • نظر به اینکه برخی فاضلابها بدلیل عدم شناخت کافی از آنها وقحط الرجالی محیط زیست عملن ناشناخته هستند لذا بیشترین آسیب را به آب وخاک وهوا وانسانها و… وارد میکنند. مثلن کارخانجات کشمش پاک کنی در ملایر،ارومیه وتاکستان که کشمش فقط شسته میشود از نگاه معمولی نباید بجز قند میوه چیز دیگری در داخل فاضلاب آن باشد اما کافی است همین آب را به پای یک گل یا گیاهی بدهید ویک هفته بعد شاهد خشک شدن ونابودی آن گیاه شوید.اما چون محیط زیست کجدار ومریض با موضوع برخورد میکند لذا هر سه – چهار ماهی که ایندسته کارخانجات فعالیت میکنند تا محیط زیست آهنگ اخطار وتسلیم اخطار و … را میزند فصل کاری کارخانجات کشمش تمام شده وماجرا میماند برای سال بعد که این داستان الان ده – دوازده سال است انجام میشود ولی دریغ از سیستم تضفیه فاضلاب.
    برگردیم سر اصل ماجرا و آن اینکه برخی فاضلابها ظاهری ناجور وبد رنگ ندارند ولی خیلی خطرناک هستند.همین مدیران سنتی میگن چون از نمک استفاده میشه فقط یه خورده شور است و برخی کاناشناسان احمق هم میگن چه حسن تصادفی حالا که دریاچه ارومیه داره خشک میشه پس این آب رو بدیم دریاچه ارومیه تا بحث حق آبه آن تامین بشه .ورود این فاضلاب کاوه سودا به آبهای زیر زمینی وچاهها واراضی کشاورزی خطراتی را وارد کرده که باید نتایج کوتاه مدت آنرا از شبکه بهداشت منطقه ونتایج بلند مدت آنرا باید از اهل فن سوال کرد.لذا پس از آنالیز درست و بی طرفانه فاضلاب باید مدیران آن مجبور به احداث سیستم تصفیه گردند.اما چون هزینه احداث سیستم تصفیه فاضلاب زیاد است لذا خودشون رو به در ودیوار خواهند کوبید تا این کار انجام نشود.
    • مدیران شرکت آنقدر که به ساخت وتوسعه کارخانجات خود اهمیت میدهند به مسائل محیط زیست اهمیت نمیدهند واگر فشار جزئی محیط زیست نبود حتی وضع بدتر از همین بود.هر وقت حوضچه ها خراب میشود یا سرریز میکند.سریع با پول خوب دم دهن مردم بی نوا ومحروم منطقه را بهم می آورند.کافی است یک تکه زمین از منطقه بخرید ویک شکایت روی آن بگذارید آنوقت با پول رضایت شما را جلب میکنند.البته چون کارگران بینوای کارخانه که قطعن به 40 سال سن بدلیل استنشاق بخارات موجود در خط تولید نخواهند رسید از مردم بومی روستای نزدیک کارخانه ونیز مراغه هستند،لذا کسی جرات ندارد خیلی با آنها کل کل کند ومجبور به مماشات ومدارا هستند.
    • جالب است محمدی زاده به عنوان رئیس یک سازمان پر طمطراق شده بلند گوی کارخانه وتو مصاحبه اخیرش گفته کارخانه موظف به پرداخت خسارت به مردم وجریمه به دولت است.در حالی که مسائل ومشکلات وارده به محیط زیست با پول درست نمیشه.
    • در نهایت اینا با پول خرج کردن سعی داشته ودارند وخواهند داشت بجای حل مسئله صورت مسئله رو با پول دادن به کشاورز وهر کسی که معترض است پاک کنند.

  9. عسی

    بی مقدمه.من ازاحالی روستاهای بنابم که الان ّآب اشامیدن ماتوست فاضلاب شیشه سازی الوده شده که که به مجبور ازان استفاده میکنیم چراکه نکنیم بی اب میمانیم زیرااب اشامیدن روستای ماوچندروستای دیگرازچاه های که درمجاورت رودخانه ی صوفی چای وداخل صوفی چای قرار داره تامین مشه اما متاسفانه کسی ازمسئولین ادارات ونه شبکه بهداشت کسی اهمیت نمیدهد نمدانیم باید چه کنیم قبلا کسایی ازروستایان اب شرب مسرفیشونواز یکی ازمسجدهای بر سرراهشون بودمی اوردن که بعدازچندی بابرخوردمسئولین مواجه شدن حال ما باید چه کنیم؟ ازمکی باید پرسید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تائید دیدگاه فعال است. دیدگاه شما ممکن است کمی طول بکشد تا ظاهر شود.