فراخوان برای مشارکت در تهیه‌ی شیوه‌نامه‌ی شبکه‌بندی سمن‌ها (لطفا این خبر را تا می‌توانید تکثیر فرمایید)
آنچه که در پی می‌آید، ویرایش نخست از پیش‌نویس شیوه‌نامه‌ای است که می‌کوشد تا به یک مطالبه‌ی جدی سمن‌های محیط زیستی سراسر کشور پاسخ دهد. لطفاً در تکمیل آن مشارکت فرمایید …
پیش نویس شيوه‌نامه تشکیل شبکههای استانی، منطقه‌ای و ملی سمن‌های محیط زیستی کشور
(ويرايش نخست)
26 اسفند 1392
سازمانهای مردم‌نهاد محیط زیستی – که از این پس در این شیوه‌نامه از آنها با عنوان سمن یاد می‌شود – یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های اجتماعی به شمار می‌روند که چنانچه به خوبی توانمند شده و از استقلالی درخور بهره‌مند باشند، می‌توانند به برون‌سپاری وظایف دولت در یک حکم‌رانی مطلوب کمک کنند. از این رو، اراده‌ی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان نهاد متولی طبیعت ایران بر آن است تا بکوشد با تسهیل زمینه برای فعالیت آزادانه‌ی سمن‌ها، آنها را در انجام مسئولیت‌ها و رسالت‌های ارزشمندشان یاری رساند.
حرکت به سمت سازماندهی و شبکه‌سازی سمن‌های محیط زیستی در این راستاست که معنا می‌یابد؛ اقدامی که باید در یک فرآیند دموکراتیک و از پایین به بالا – بدون دخالت هیچ نهاد دولتی و کاملاً آزادانه – شکل گیرد.
چنین است که ویرایش نخست طرح یا شیوه‌نامه‌ی شبکه‌بندی سمن‌ها در ادامه معرفی و منتشر شده و تا نخستین روز از خرداد 1393 بر روی پرتال سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر تارنماهای محیط زیستی باقی می‌ماند تا پس از بررسی نظرات، پیشنهادها و انتقادهای مطرح شده، نسبت به جمع‌بندی و انتشار نسخه‌ی نهایی آن تا 15 خرداد 1393 – روز جهانی محیط زیست – اقدام شود.
گام‌های یازده گانه‌ی تشکیل شبکههای استانی، منطقه‌ای و ملّی به شرح زیر است:
1- در مرکز هر استان مکانی با عنوان خانه محیط زیست – حدالامکان – به کمک استانداری‌ها یا دیگر مراجع شهری یا منطقه‌ای، تهیه شده و در اختیار سمن‌های آن استان قرار گیرد.
2- با توجه به بانک اطلاعاتی تکمیل شده، سمن‌های صلاحیت‌دار برای تشکیل شبکه استانی شناسایی می‌شوند.
3- ادارات کل محیط زیست مدارک سمن‌ها (اساسنامه، آگهی ثبت و مجوزها) را با همکاری استانداری‌ها بررسی می‌کنند.
4- ادارات کل محیط زیست با دعوت از سمن‌های محیط زیستی موضوع تشکیل شبکههای استانی را به اطلاع آنها می‌رسانند و در این باره نظرخواهی می‌کنند. صورتجلسه به ستاد دفتر آموزش ارسال می‌شود.
5- ادارات کل محیط زیست از سمن های صلاحیت دار محیط زیستی استان برای برگزاری نشست یک روزه دعوت می‌کنند.
6- سمن‌ها نماینده تام الاختیار خود را به صورت کتبی با امضا و مهر بالاترین مقام سمن برای شرکت در نشست معرفی می‌کنند.
7- با نظارت نمایندگان دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان و ادارات کل محیط زیست استان نشست برگزار می‌شود و هیأت مؤسس(7 نفر اصلی و دو نفر علی‌البدل و یک بازرس) شبکه استانی تعیین می‌شوند. (بهتر است دست‌کم 75 درصد از سمن‌ها در نشست شرکت کرده باشند)
8- دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان از مسئولین شبکههای استانی ثبت شده برای تشکیل 9 شبکه منطقه‌ای به شرح زیر دعوت می‌کنند:
منطقه1 : گلستان، گیلان، مازندران
منطقه2 : اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان
منطقه3 : زنجان، مرکزی، قم، همدان
منطقه4 : تهران، البرز
منطقه5 : کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد
منطقه6 : سمنان، قزوین، اصفهان
منطقه7 : یزد، کرمان، فارس
منطقه8 : خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان
منطقه9 : هرمزگان، بوشهر، خوزستان
9- نمایندگان 9 شبکه منطقه‌ای طی نشستی در ستاد سازمان، شبکه ملی کشور را به همان ترتیب تشکیل می‌دهند. یعنی در نهایت، شبکه‌ی ملی یا اتحادیه‌ی سمن‌های محیط زیستی سراسر کشور با هفت نفر عضو اصلی، دو نفر علی‌البدل و یک بازرس به مدت دو سال تشکیل خواهد شد و پس از دو سال، مجدداً طی انتخابات جدید، تجدید خواهند شد. گفتنی آن که در شبکه‌ی ملی، دست کم باید 5 نفر از منتخبین دارای مدرک کارشناسی ارشد یا بالاتر در یکی از رشته‌های محیط زیستی یا مرتبط با آن باشند. در شبکههای منطقه‌ای، این عدد 4 و در شبکههای استانی، دست کم سه نفر باید واجد چنین ویژگی‌ای باشند. همچنین بیشینه‌ی عضویت یک فرد حقیقی در هیأت مؤسس شبکه برای 4 دوره پیاپی تعیین می‌شود.
10- یکی دیگر از برنامه‌های دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان، تسهیل شرایط برای تشکیل شبکههای تخصصی در موضوعات مهم محیط زیستی کشور، مانند : آب و تالاب‌ها، فرسایش و ریزگردها، آلودگی هوا، زیگونگی (تنوع زیستی)، بوم‌گردی (اکوتوریسم) و …است . بنابراین، تقاضا دارد پیشنهادهای خود را در این خصوص هم ارسال فرمایید.
11- هموطنان عزیز می‌توانند نظرات خود را به نشانی رایانامه نگارنده : [email protected]
یا شماره نمابر: 88233071 تا نخستین روز از خرداد 1393 ارسال فرمایند.
دل خوش سیری چند؟
درود. با شادباش دوباره به مناسبت نوروز.
در اين طرح، ابتكار عمل در دست سازمان حفاظت محيط زيست و ديگر دستگاه هاي دولتي است؛ اين كه سازمان اقدام به شناسايي و دعوت سمن ها مي كند، و اين كه صلاحيت آن ها را بررسي مي كند… . بايد دست كم دعوت از سمن ها، توسط سازمان و دو سه سمن فعال و شناخته شده صورت گيرد.
اما، بزرگ ترين اشكال اين طرح، مطالبه ي مدرك تحصيلي (آن هم در رشته ي محيط زيست) است. اولا كه مدرك تحصيلي لزوما به معناي كارشناس بودن در هيچ رشته اي نيست. ثانيا شما چند تا سمن را مي شناسيد كه گردانندگان و فعالان آن مدرك تحصيلي كارشناسي ارشد در محيط زيست داشته باشند؟! كجا هستند اين ده ها هزار تن “كارشناس” فارغ التحصيل در رشته ي محيط زيست؟! در كدام جنبش و كارزار اجتماعي محيط زيستي شركت دارند؟ با طرح موضوع مدرك تحصيلي، شما هزاران فعال واقعي محيط زيست را از گردونه ي تصميم گيري و تصميم سازي بيرون مي كنيد. بياييد دست كم در كارهاي غيردولتي و داوطلبانه، مدرگ كرايي بيمارگونه ي ايراني را دور بريزيد.
در مورد منطقه هاي نه گانه، چرا فارس با كرمان و يزد هم منطقه شده، و قزوين با سمنان و اصفهان؟ بهتر نيست كه قزوين با البرز و تهران باشد، و فارس با بوشهر و… ؟
بادرود :پر حرفى نميكنم با نظرات جناب محمدى در مورد مدر كگرايى موافقم.جناب درويش در ايران چه تعداد فارغ اتحصيل كنشگر محيط زيستىداريم ؟خودتان مىدانيد انگشت شمار ؛مابقىمحفلى وفانتزىاند .مدافع ثروت ملى ميهن بودن ودر نهايت كره زمين مدر ك نياز نيست
با سلام وخسته نباشید
خواستم اجازه بگیرم که مطالبتون رو در وبلاگمhttp://ab-water.blogfa.com/ و در وبسایتم http://chashmgir.com/ با ذکر نام و لینک قرار بدهم به امید اینکه اهمیت مسایل زیست محیطی رو به همه متذکر بشیم و بتونیم برای رفع این بحران کاری بکنیم.
ممنون میشم اگه بتونم کار دیگری هم بکنم خبرم کنید.
سلام جناب مهندس درویش
بسیار ممنون از روند رو به رشد حمایت از سمن های محیط زیست.سوال بنده در خصوص تسهیل روند ثیت سمن جدید است.بنده تز دکترایم با عنوان مشارکت ذینفعان در مدیریت پسماند در ایران بوده است.و با همین پشتوانه که 5 سال را صرف آن نمودم، قصد تاسیس و راه اندازی سمن در آموزش پسماند و زمینه های مشابه دارم.لطفا راهنماییم فرمایید.
باسلام و تبریک سال نو
ایده بسیار خوبی است که می تواند سمن ها رو از حالت از هم گسیختگی درآورد. می تونه اونا رو وادار کنه که با هم تعامل و تبادل اطلات داشته باشند تا اینکه در مقابل هم باشند. مطمعنا با رویکرد مثبت مدیر کل محترم محیط زیست استان کرمانشاه این امر در این استان بنحو احسن محقق خواهد شد.
نقد بنده این است که برای منطقه بندی عجله شده. میدونم که منطقی پشت این تصمیم هست ولی استانها رو پراکنده انتخاب کردید مخصوصا منطقه 5.
سلام به استاد بزرگوار وارجمندمان جناب درويش:
ضمن آرزوي توفيقات روزافزون براي حضرتعالي جهت اطلاع : گروه حاميان محيط زيست دانشگاه علوم پزشكي اورميه كه از سال 91 بطور پراكنده فعاليت داشت از اول اسفندماه سال 92 رسما با تنظيم وتصويب اساسنامه پس از برگزاري انتخابات فعاليت خودرا آغاز نموده است. ازاينكه الگوهايي بارز چون شما انگيزه واراده بيشتري را درما تقويت نمود تا اين راه مقدس را برگزينيم افتخارميكنيم. وسعي خواهيم نمود از رهنمودهاي شما حتما بهره مند شويم واميدواريم شما بزرگوار با رهنمودهايتان مارا دراين راه پرسنگلاخ! دريغ نفرماييد. ضمنا وبتان با افتخارلينك شد.
با سلام خدمت آقای مهندس درویش
عرض شود سازمان های مردم نهاد محیط زیستی که در استانها مشغول فعالیت می باشند همزمان با اداره منابع طبیعی نیز همکاری دارند و تقریبا فعالیتشان در یک راستا می باشد. از این رو انتظار می رود حضرتعالی بعنوان تصمیم گیرنده در سازمان محیط زیست فرا سازمانی نگاه کرده و با برقراری ارتباط با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری و تبادل افکار و نظرات از موازی کاری جلوگیری نموده و نظر واحد در مورد سازمان های مردم نهاد محیط زیستی استانها داشته باشید چرا که بعد از ارائه پیشنهاد طرح شبکه بندی استانی، منطقه ای و ملی سمن های محیط زیستی از طرف حضرتعالی، ظاهرا سازمان مذکور نیز درصدد ایجاد شوراهای بخصوصی برای آنها می باشد.
علی اشرف علی پور،مسئول توسعه مشارکت های مردمی اداره کل محیط زیست استان کرمانشاه
با سلام احترام.
ایده و فکری است که اگر اجرایی شود بسیار عالی خواهد بود. در رابطه با مناطق 9 گانه ای که اسم برده شده اند خواهشمندیم تامل جدیتری صورت پذیرد. به عنوان مثال استان کردستان با وجود قرابت های فرهنگی و جغرافیایی خود با کرمانشاه، ایلام، همدان علاوه بر آذربایجان غربی می تواند گروه بهتر و کارامدتری را تشکیل دهد. به نظر من این گروه ها را می توان در 5 و نهایتا 6 منطقه تقسیم بندی نمود.
با تشکر
اقای مهندس درویش با سلام
تقریبا موارد یازده گانه تکیل کننده خط مشی استقلالی و ازادانه سمن هاست. خواهشمند است بمنظور تسریع در گسترش حضور سمن ها در شبکه ها ترتیبی اتخاذ تا از طریق هماهنگی با قوه قضاییه و خصوصا ادارات ثبت شرکتها ،صدور گواهی ثبت سمن ها ،با دید فرهنگی و اجتمایی و عام امنفعه تسریع گردد.تا کنون در اکثر استان ها تشکل با شناسنامه ثبت بندرت وجود دارد. واین مسئله،فعالیت تشکل ها را با مقطعی و با محدودیت زمانی روبرو می نماید. با خسته نباشید و توفیق بیشتر
با سلام و خسته نباشید
در تاریخ 26 اسفند 1392 آقای درویش طرحی را در سایت خود قرار داده اند تحت عنوان:
1-با سپاس از آقای درویش بعنوان یک پژوهشگر و کنشگر فعال زیست محیطی و یک مسئول دولتی ذیربط جهت پی گیری این امر مهم،بویژه آنکه در مقدمه طرح آورده اند ” اقدامی که باید در یک فرآیند دمکراتیک و از پایین به بالا ،بدون دخالت هیچ نهاد دولتی و کاملا آزادانه شکل گیرد”
2-در مقدمه مطرح شده که این متن تا نخستین روز خرداد 93 در پورتال سازمان محیط زیست قرار دارد و پس از جمع بندی نظرات در 15 خرداد،نسخه نهایی اعلام می شود در طرح مشخص نیست جمع بندی توسط چه کسانی و یا چه ارگانی انجام می شود و ارزش حقوقی این جمع بندی چگونه است؟اگر این جمع بندی توسط مسئولین سازمان محیط زیست انجام گیرد قاعدتاً فقط و فقط طرح و نظری است از طرف آن سازمان جهت ارائه به سمن ها.
اما اگر این جمع بندی توسط جمع مشورتی نمایندگان سمن های زیست محیطی کشور با همیاری سازمان محیط زیست تهیه گردد،می توان ادعا نمود که از پایین به بالا، دمکراتیک،غیر دولتی و با مشارکت مستقیم سمن ها تهیه شده و طرحی ست برای اجرا.
3-بند های 2-3-4-5 به گونه ای تنظیم شده که عملا سازمان محیط زیست را متولی و همه کاره تشکیل چنین شبکه ای قرار می دهد و این امر اساسا ً با روح اصل طرح منافات دارد. بانک اطلاعاتی سمن ها زیر نظر دوایر دولتی ،تعیین صلاحیت سمن ها برای شرکت در شبکه توسط دوایر دولتی، دعوت کننده برای شرکت در جلسات،نظارت،اداره و جمع بندی جلسات توسط سازمان محیط زیست این پروسه دولتی تا انتهای طرح و تشکیل شبکه ملی نیز لحاظ شده است.سازمان محیط زیست می تواند به عنوان همیار و تسهیل کننده چنین امری نقش ایفا نماید ولی نمی تواند پدر خوانده چنین شبکه ای باشد.
4-ما باور داریم حداقل تعداد نمایندگان کشوری 9 نفر عضو اصلی و از هر منطقه 1 نفر ،که البته پسندیده تر آنکه 18 نفر عضو اصلی و از هر منطقه 2 نفر انتخاب شوند.
5-در بند 9 آمده است که از میان منتخبین ، می بایست حداقل دارای مدرک کارشناسی ارشد مرتبط باشند.بطور طبیعی اگر از میان کنشگران زیست محیطی کسانی دارای مدارک فوق بوده ، تمایل ،توانایی . جسارت پذیرش چنین مسئولیتی را داشته باشند،الویت با آنان است.اما اگر چنین امکانی وجود نداشته باشد ملزم نمودن و اجباری کردن آن ،یعنی تحمیل چند کارمند محیط زیست در راس شبکه های سمن های زیست محیطی.
در تجربه عملی هم استفاده از کارشناسان ارشد زیست محیطی بصورت مشاوران علمی کاربرد بیشتری دارد تا درگیر کردن آنان در فعالیت های تشکیلاتی و اجرایی.
6-در بند 10 پیشنهادی مبنی بر تشکیل شبکه های تخصصی مطرح شده است.انجمن ما به عنوان NGO یی زیست محیطی که به گونه ای تخصصی در مورد کوه دماوند فعالیت می نماید.از این طرح استقبال می نماید،اما اعلام می داریم با توجه به وضعیت بحرانی محیط زیست کشور در وجه عام آن ،تشکیل شبکه عمومی زیست محیطی کشور در الویت فعالیت ما قرار دارد.
انجمن دوستداران دماوند کوه
مدیر کل محترم دفتر آموزش ومشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست 10/02/93
جناب آقای مهندس درویش
باسلام
احتراما،عطف به پیش نویس شیوه نامه تشکیل شبکه های استانی ،منطقه ای وملی سمن های محیط زیستی وپیگیری آن دفتر دراین خصوص ،ضمن تقدیر وتشکر از فعالیتهای انجام شده ، بدینوسیله نظرات وپیشنهادات گروههای کوهنوردی کارگری ومحیط زیستی تحت پوشش هیئت کوهنوردی کارگران استان البرز بصورت رسمی به شرح زیراعلام می گردد . امید است این نظرات وپیشنهادات درپیشبرد اهداف اصلی شبکه های مستقل زیست محیطی که همانا ،داشتن محیط زیستی سالم وقابل قبول برای نسلهای امروز وفردا که درآن می بایست حیات روبه رشدی داشته باشند فراهم گردد.
1-باتوجه به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست به این اعتقادرسیده است که برای داشتن محیط زیستی سالم وپایدار می بایست سازمانهای مردم نهاد (سمن ها) درروند تصمیم سازی وتصمیم گیری ازپایین به بالا حضور فعال داشته باشند . پیشنهاد می گردد برای اولین قدم تمامی سمن ها وافراد مستقل و کارشناس محیط زیست که درخصوص شیوه نامه فوق الذکر نظرات خودرا کتبا اعلام نموده ودارای تجارب گرانبهایی دراین خصوص هستند درجمع بندی وانتشار نسخه نهایی حضور فعال داشته باشند ونسخه نهایی توسط سمن ها وافراد صاحبنظر درجلسه مورد تصویب قرار گرفته وبرای مدت یک دوره دوساله اجرائی گردد.
2-درگام دوم ازگامهای یازده گانه ، اعلام شده است که سمن های صلاحیت دار برای تشکیل شبکه استانی شناسایی می شوند ،دراین خصوص بایستی تعریف کاملی ازسمن های صلاحیت دار داده شود . سمنی که دراین چند ساله فعالیتهای شاخصی داشته وفقط بدلایل عدم وابستگی ویا اساسنامه آن توسط مراجع رسمی هنوز ثبت نشده است . درکجای شبکه قراردارد. ضمنا صلاحیت این سمن ها چگونه و توسط چه ارگانی بایستی تایید شود.
3-درگام هفتم ، هیئت موسس 7نفرو دو نفر علی البدل اعلام گردیده است . پیشنهاد می گردد باتوجه به تعداد سمن های فعال درهراستان وشرایط خاص زیست محیطی آن تعداد نفرات هیئت موسس بر مبنای فعالیت سمن ها و شرایط خاص استان تعیین شوند (در بعضی ازاستانها حتی تعداد 7سمن فعال وجود ندارد )
4- درخصوص گام نهم ، پیشنهاد می گردد جهت حضور نمایندگان تمامی استانها وپوشش محیط زیست کل کشور ، از هرمنطقه (تقسیم بندی مناطق قابل بحث است ) یک نماینده اصلی ویک نماینده علی البدل انتخاب وشبکه ملی با 9 نماینده و9نماینده علی البدل شروع به کار نمایند ودر هرزمانی که نماینده اصلی هر استان بدلایلی درجلسات حضور پیدانکرد . نماینده علی البدل آن استان جایگزین گردد .
5- ایجاد محدودیت برای فعالان محیط زیست بدون تحصیلات دانشگاهی زیست محیطی درگام نهم باعث حذف بخش زیادی ازفعالان محیط زیست می گردد که می بایست حذف شود . انتخاب کننده وانتخاب شونده بایستی حقوق برابر داشته باشند واصل برسوابق وفعالیتهای زیست محیطی کاندیدا بایستی باشد نه برمبنای تحصیلات زیست محیطی ، هر چند تحصیلات عالیه زیست محیطی برای انتخاب کننده می تواند یک فاکتورمثبت تلقی گردد .طبیعی است که رای دهندگان به افراد دارای تحصیلات مرتبط،بهتر رای خواهند داد (لازم به یاد آوری است که در کشور های پیشرفته ،هیچ محدودیت تحصیلاتی برای کاندیداهای ریاست جمهوری و نمایندگان مجلس هم وجود ندارد،چه رسد به نمایندگان سازمانهای داوطلب)
6- درگام دهم اشاره به شبکه های تخصصی در موضوعات مهم محیط زیستی کشور شده است پیشنهاد می گردد شبکه تخصصی محیط کوهستان وارتفاعات بلند نیز اضافه گردد هر چند بخشی از این فعالیت ها به سازمان جنگلها ومراتع ارتباط پیدا خواهد کرد (باتوجه به اینکه بیشترین منابع آبی شیرین وریه های تنفسی محیط زیست ازکوهستان وارتفاعات سرچشمه می گیرد) .
رئیس هیئت کوهنوردی کارگری استان البرز
کامبیز بختیاری
درود بر شما!
1- در این فرآیند برای سمن های تشکیل شده و با در جال تشکیل در همان ابتدای کار کار بررسی سمن و کسب مجوز به سرعت انجام می شود ولی برای سمن های آینده این فرآیند کماکان با سرعت و صحت لازم است به کار خود ادامه دهند.
چیزی که بسیار اهمیت دارد چابکی برای فرآیند ثبت سمن و فعالیت های مرتبط با آنان در سیستم های دولتی است. یعنی اینکه تمام مراحل ذکر شده باید دارای زمان بندی باشد. و یک سیستم نظارتی عالی باید بر فرآیند مذکور از ابتدا تا انتها نظارت داشته و اطلاعات مراحل مختلف فرآیند توسط ایشان در حال رصدشدن باشد و هر جا که از زمان مورد نظر فاصله گرفت با ورود خود به آن سرعت بخشد. که احتمالاً این سیستم نظارتی همان دفتر آموزش و مشارکت های مردمی می باشد.
2- در مورد افراد حقیقی که بدون داشتن هیچگونه سمن یا تشکل دیگری کار می کنند چه سیستمی برای جلب مشارکت و تسهیل در فعالیت های ایشان اندیشیده شده است؟
3- هستند متخصصین رشته ی محیط زیست که گاهی دغدغه محیط زیست ندارند و هستند متخصصین غیرمحیط زیست و یا حتی دیپلمه هایی که دانش و علامندی خود در زمینه محیط زیست را افزایش داده و از هر کسی دیگر نگران تر برای محیط زیست هستند و با عشق و علاقه و شور کار می کنند. ثبت سمن برای اینگونه افراد چگونه امکان پذیر است؟
با تشکر فراوان