حتی اگر خسارتهای جبرانناپذیر سدسازی به توان اکولوژیک کشور را در نظر نگیریم و حتی اگر به فجایع محیط زیستی ناشی از اجرای طرحهای انتقال آب بین حوضهای توجهی نکنیم؛نمی توانیم جراحتی که غلبه تفکر سازهای در مدیریت آب کشور بر رابطهی بین اقوام ایرانی نهاده را فراموش کنیم.
و خسارت بزرگ تهدید امنیت ملی و همبستگی ایرانیان ناشی از اجرای این طرحهای آزمندانه و نامتناسب با توان بومشناختی فلات ایران است. ادامهی خواندن
بایگانی دسته: فقر دانایی
شرایط ایده آل مدیریتی در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کدام است؟
رویاییترین شرایطی که پیش از انقلاب بر عرصه طبیعت ایران حاکم بود، برمیگردد به دورهای که اسکندر فیروز در رأس سازمانی مقتدر به نام محیط زیست قرار داشت و ناصر گلسرخی هم در رأس وزارتخانهای به نام منابع طبیعی. به نظر میرسد اینک نیز دوستداران محیط زیست و فعالان حوزهی منابع طبیعی کشور باید خواستار تشکیل وزارتخانهای قدرتمند به نام منابع طبیعی شده که سازمانهایی چون هواشناسی، شیلات و نقشه برداری به علاوه سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کنونی را شامل شود. در عین حال، سازمان حفاظت محیط زیست با تقویت اقتدار خود در بدنهی دولت، باید همچنان به وظایف نظارتی و حاکمیتی خود ادامه دهد. بدینترتیب، وزن گرایههای محیط زیستی در وزنکشیهای درون کابینه هم به نفع محیط زیست و منابع طبیعی سنگینتر خواهد شد، چرا که در اغلب موارد، متولیان این دو نهاد راهبردی، نظراتی مشابه را پیگیری میکنند که به نفع پایداری بومشناختی کشور است. ادامهی خواندن
سقوط آزاد در سرمایههای اجتماعی! چرا؟
دهم دی ماه 1393، زمانی که تمامی فرمانداران مراکز استان در یزد گردهم جمع شده بودند، مرتضی میرباقری – قائم مقام وزیر کشور در امور اجتماعی و فرهنگی – با لحنی آرام اما هشداردهنده خطاب به31 فرماندار حاضر یادآوری کرد: وضعیت سرمایه اجتماعی در کشور نگران کننده است. وی با اشاره به وجود سالانه نزدیک به 14 میلیون پرونده قضایی در محافل قضایی، یادآور شد که چنین حجم عظیمی از پروندههای باز برای جامعهای که از 22 میلیون خانوار تشکیل شده و حدود سه میلیون خانوار هم، زنان سرپرستی خانواده را برعهده دارند؛ بسیار تأسفبار است. چرا که نشان میدهد تقریبا از هر سه خانواده، دو خانواده درگیر دادگاه و محاکم قضایی هستند و حاصل آن، 600 هزار زندانی جدید در سال است! در آن گردهمایی که موسوم به نشست تخصصی ملّی مشارکتهای نهادمند اجتماعی بود، میرباقری آمارهای تکاندهندهتر دیگری هم مطرح کرد که جملگی حکایت از افول شاخصهای مرتبط با سرمایه اجتماعی؛ یعنی پایه چهارم ثبات و پایداری هر حکومتی داشت. از این رو، از فرمانداران کلانشهرهای ایران خواست تا با کاهش نگاههای امنیتی و تسهیلکردن شرایط، زمینه را برای بازگرداندن نشاط به فعالیتهای مدنی در قالب تشکلهای مردمنهاد فراهم سازند. توصیهای که بیشک سازمان حفاظت محیط زیست برای تحققش در طول دو سال گذشته جانانه کوشیده است. از همین رو، سه شنبه گذشته در ادامه سلسله سخنرانیهای علمی ماهانهای که دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار میکند، بحث سرمایههای اجتماعی در ایران در دستور کار قرار گرفت و با حضور دکتر سلیمان پاکسرشت، در تالار سرو پردیسان، فرازها و فرودهای این موضوع مهم واکاوی شد. ادامهی خواندن
وقتی که معصومه ابتکار خود وارد ماجرای مدارس جم میشود!
در بین ازدحام کمسابقهی وظایف و مسئولیتهای متعددی که معصومه ابتکار این روزها برعهده دارد. روز گذشته خود را به مشهد رساند تا شخصاً در آیین کلنگزنی از نخستین هنرستان جم شرکت کرده و بدینترتیب، اعتقاد خود را به تأسیس مدارس جم (جامع محیط زیستی) نشان دهد.
این شاید خوشترین خبر برای عبدالحسین وهابزاده، بهمن عظیمی، محمّد درویش، شادی دیبایی و همهی ایرانیانی است که آرزوی واقعیشان، برخورداری نظام آموزش و پرورش کشور از مفاهیم، آموزهها و هنجارهای محیط زیستی در پرورش دانشآموزان ایرانی است. ادامهی خواندن
برای بانویی که هنوز میتواند محیط زیست ایران را نجات دهد!
بعضی از آدمها ترجمه شدهاند
بعضی از آدمها فتوکپی آدمهای دیگرند
بعضی از آدمها با چند درصد تخفیف به فروش میرسند
بعضی از آدمها فقط جدول و سرگرمی دارند
بعضی از آدمها خط خوردگی دارند
بعضی از آدمها را چند بار باید بخوانیم تا معنی آنها را بفهمیم
و بعضی از آدمها را باید نخوانده کنار گذاشت
از روی بعضی از آدمها باید مشق نوشت و از روی بعضی از آدمها جریمه.
شادروان قیصر امینپور
یکی از مؤلفههای نشاندهندهی نشاط و بالندگی در هر سازمانی، به ویژه سازمانی چون محیط زیست که برای حسن انجام مأموریتهایش نیاز به ظرفیتسازی اطلاعاتی و افزایش آگاهیهای عمومی دارد، عیار دست به قلم بودن و میزان آمادگی کارشناسان و مدیرانش در پاسخگویی در برابر نمایندگان رکن چهارم دموکراسی (رسانههاست) و خلاصه میزان حضور داوطلبانه در بین مردم است. بر این بنیاد، در شمار اولویتهای سازمان حفاظت محیط زیست، وضع مشوقها و ارایهی تمهیداتی است که با سهلتر شدن شرایط و کاهش نگاههای مراقبتی، نهتنها اجازهی انتشار دیدگاهها به صورتی آزادانه به تمامی کارشناسان علاقهمند داده شود، بلکه محرکهایی برای تشویق آنها که سکوت نمیکنند و منفعل نمیمانند هم در نظر گرفته شود.
از همین منظر، حتی دورههای آموزشی برای برخی از کارشناسان سازمان به منظور مواجههی حرفهایتر با اربابان جراید در همان آغازین روزهای کار معصومه ابتکار تدارک دیده شد. با این وجود، مدرسان این دورهها در گفتگوهای شخصی با نگارنده، آشکارا از واقعیتی تلخ سخن میگفتند: اینکه اغلب حاضرین در این دورهها که خود در شمار نیروهای کاربلد سازمان هم محسوب میشدند، میگفتند: هیچ رغبتی به مواجهه در برابر رسانهها یا نگارش یادداشتهای تحلیلی/ انتقادی ندارند! چرا که به تجربه دریافتهاند هر چه ساکتتر و بیسروصداتر خدمت کنی، کمتر آسیب خواهی دید و مورد عتاب و خطاب قرار خواهی گرفت. ادامهی خواندن
تفاوت رفتار محیط زیستی سه مرد کابینه یازدهم!
ماجرا برمیگردد به روزی که پس از هفت سال، مجدداً شورای عالی محیط زیست در سیزدهمین روز از آبان 1392 به ریاست رییس جمهور دولت تدبیر و امید تشکیل جلسه داد. معصومه ابتکار پس از پایان آن جلسه نسبتاً طولانی، با لبخند همیشگیاش به میان خبرنگاران آمد تا با امید و رضایت از نخستین مصوبهی بسیار مهم شورا خبر دهد؛ اینکه مقرر شد تا در همهی وزارتخانهها، دفتری با عنوان دفتر محیط زیست دایر شود؛ اقدامی که در صورت تحقق میتوانست زاویهی بین محیط زیست و گرایههای اقتصادی را به کمینه کاهش دهد. ادامهی خواندن
فروچالههایی که زندگی را در میناب میبلعند!
وقتی که تخریب محیط زیست در میناب اشتغال میآفریند!
نقل است که میگویند: آن زمان که تازه نسیم باختر در حدود یک دههی پیش، ریزگردهای عربی را بر خاک استانهای زاگرسنشین وطن سرازیر کرده بود، برخی از بزرگان محلی ندا درداده بودند که این خاک برکت است و باید از آن استقبال کرد و تبرک جُست!
ظاهراً امروز هم در میناب، سرزمینی که روزگاری به هشت میلیون نفر نخل – پهناورترین نخلستان ایران – یک میلیون اصله انبه – بی نظیر و بی رقیب در ایران – و دهها هزار درخت مرکبات، به ویژه لیمو میبالید، داستانی مشابه در حال تکرار است! ادامهی خواندن
پیام نهفته در محل نصب تابلوی زنگ مهر!
صبح امروز در نخستین روز از مهرماه 94 به همراه معصومه ابتکار در دبیرستان دخترانه فرزانگان حاضر شدم تا مراسم رسمی آغاز سال تحصیلی 95-1394 با اصابت چکش نمادین بر صفحهای فلزی در یک دبیرستان محیط زیستی شکل بگیرد. رییس سازمان حفاظت محیط زیست در سخنانی کوتاه به علاقهمندی شدید سازمان متبوعش در ارایهی آموزشهای محیط زیستی به مدارس اشاره کرد و ابراز امیدواری به عمل آورد تا تعداد مدارس محیط زیستی در سراسر کشور به سرعت افزایش یابد. ادامهی خواندن
محیط زیست را که حفظ کنیم؛ خشونت را مهار کردهایم!
امروز – 30 شهریور 1394 برابر با 21 سپتامبر 2015 – سی و چهارمین باری است که مردمان گیتی در 234 کشور موجود در کره زمین، روز جهانی صلح را گرامی میدارند. به همین مناسبت، روزنامه اعتماد ویژهنامهای را منتشر کرده که در صفحه هفت آن، از منظر محیط زیست به صلح جهانی پرداختهام: ادامهی خواندن
وقتی که دازبافها به کمک خرس سیاه بلوچی میآیند!
نخست آنکه
حال خرس سیاه بلوچی خوب نیست. اصلاً خوب نیست … کسی هم خبر ندارد که به درستی چند خرس سیاه دیگر در سرزمین ایران هنوز باقیمانده و نفس میکشند. وضعیت آنقدر نگرانکننده است که یکی از نخستین آثار موسیقیایی گروه خورشید سیاه به مرثیهای اختصاص یافت در اندوه آخرین روزهای زندگی خرس سیاه در وطن. افزون بر آن، چندین مستند ارزشمند هم با همین موضوع ساخته شد. شاید برخی از خوانندگان عزیز مهار بیابانزایی ندانند که خرس سیاه بلوچی دقیقاً چرا مهم است و چه کارکردی در بومسازگان (اکوسیستم) شبه حارهای خلیج فارس و عمانی دارد؟ در حقیقت به دلیل قلمرو گسترده زیستگاهی خرس سیاه و نیز این واقعیت که بیش از 90 درصد از غذایی که میخورد از گیاهان و میوههای منطقه است، چنانچه حال خرس سیاه خوب باشد و با امنیت بتواند در زیستگاهش بخرامد، شدت برهنگی سرزمین کاهش یافته، کیفیت زادآوری و شرایط کلیماکس در رویشگاههای طبیعی منطقه افزایش یافته و حتی حال زنبورهای عسل هم بهتر خواهد بود. با این وجود و به رغم چنین فواید سودمندی، بسیار ناراحتکننده است که میشنویم از شمار افراد این گونه شتابان در حال کاسته شدن است و تأسفبارتر آنکه اغلب مردم محلی ساکن در زیستگاه خرس سیاه نمیدانند که اگر خرسها از سرزمینشان بروند، نشانهی بدشگونی است که خبر از تعجیل در مهاجرت اجباریشان دارد. ادامهی خواندن
یک ابتکار سبز برای مهار یک خطر سیاه!
رونالدو یا مسی؟ مسأله این نیست! هست؟
میل به دود کردن زندگی توسط گروهی از آدمزمینیها، انگار تمامی ندارد! از هزینههای بهداشتی سیگاریها که بگذریم، غم رها کردن ته سیگار در طبیعت را چگونه هضم کنیم؟ عمل ناشایستی که سبب میشود نیاز به آب شرب 15 میلیون انسان در یک سال به هدر رود. چرا؟ چنین است که ابتکار سبز یک مؤسسه خیریه در لندن، تأملبرانگیز و جریانساز به نظر میرسد. باشد که تجربههایی مشابه را در ایران بتوان آزمون کرد. ادامهی خواندن
مدارس محيط زيستي شايد وقتي ديگر!
گزارش شنیداری پیک بامدادی رادیو ایران، امروز شنیدن داشت! اینکه چرا هیچ مقامی در وزارت آموزش و پرورش حاضر به پاسخگویی در مورد تاریخ شروع به کار رسمی مدارس جامع محیط زیستی نیست؟
این در حالی است که معصومه ابتکار در تاریخ 13 مردادماه سال جاری، طی یک نامه رسمی، منشور مدارس جم را به وزیر آموزش و پرورش ارایه کرده است؛ همان منشوری که پیشتر به تأیید آن وزراتخانه رسیده است.
این گزارش را لطفا با دقت گوش کنید … و خود قضاوت فرمایید.