در نخستین روزهای سال 1392، به تحلیل روزگار محیط زیست ایران در کتابخانه حسینیه ارشاد پرداختم و در خلال آن سخنرانی که گزارش‌هایش را پیش‌تر منتشر کرده‌ام، اشاره به بحران نشست زمین در جنوب تهران کردم که برگرفته از گزارش رسمی سازمان زمین شناسی کشور بود. ادامه‌ی خواندن
در فاصله‌ی کمتر از شش روز تا برگزاری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران قرار داریم؛ انتخاباتی که بی‌شک از یک منظر تاریخ‌ساز و بی‌نظیر خواهد بود و شاید از آن با عنوان منشأ تحولی بزرگ در نگرش‌های محیط زیستی دولتمردان ایرانی یاد کنند. کافی است به انتخابات گذشته مجلس شورای اسلامی در سال 1386 نظری اندازیم که چگونه نمایندگان رهبران هشت تشکل و حزب عمده سیاسی کشور، دیدگاه و برنامه‌ای در باره اثر تغییرات اقلیمی و جهان‌گرمایی نداشته و از طرح چنین پرسش‌هایی آشکارا و بدون هیچ ابایی، ابراز شگفتی هم می‌کردند! حتا نباید فراموش کنیم که در انتخابات بحث‌برانگیز ریاست جمهوری دهم هم، جایگاه مباحث محیط زیستی در مناظره‌های مشهور تلویزیونی‌اش حتا به اندازه برنج باسماتی هم نبود . در حالی که امروز، هر 8 کاندیدا به صورت جزیی یا کلی، علاقه‌مندی و پایبندی خود و دولت متبوع‌شان به رعایت موازین محیط زیستی را دست کم بر روی کاغذ یا در موضع‌گیری‌های رسانه‌ای خویش اعلام داشته و از آنها دفاع کرده‌اند. در همین مناظره‌های سه‌گانه هم شاهد طرح جستارهایی چون بحث آلودگی هوا، خطرات تخریب کوهستان‌ها، فرسایش و فروش خاک، تغییر اقلیم، ریزگردها و مباحثی از این دست بودیم که در مواردی به رد و بدل کردن نقدهایی جدی بین برخی از کاندیداها، چون غلامعلی حداد عادل، محمّد رضا عارف، محمّد باقر قالیباف و محسن رضایی هم بدل شد. ادامه‌ی خواندن
خاک؛ ریشه‌گاه است. این مفهوم را بیش از دو دهه‌ی قبل از استادم، سید آهنگ کوثر دریافتم که امروز، نخستین روز از هفتادو و هفتمین بهار زندگی پربارش را آغاز کرده است. با این وجود، اگر آن روز خاک وطن را نمی‌فروختند؛ امروز ظاهراً می‌فروشند تا لابد به حجم صادرات غیر نفتی کشور بیافزایند و بگویند که بدون نفت هم می‌توانیم زندگی کنیم. ادامه‌ی خواندن
رفته بودم به بجنورد … به اسفراین … به سنخواست … به میاندشت و … به خراسان شمالی … ادامه‌ی خواندن
امروز – 29 اردیبهشت – برابر است با روز ملّی حمایت از رودخانه‌ها در برابر سدهای بزرگ. روزی که در ایران، سابقه‌ای کمتر از یک دهه دارد؛ اما جهانیان، از سال 1998 چنین روزی را وارد تقویم خود در 14 مارس کرده‌اند. این که چرا سازه‌ای که به ادعای سازندگانش قرار بوده تا آب را مدیریت و تنظیم کند، خود به مهم‌ترین عامل مرگ رودخانه‌ها تبدیل شده، حکایت تلخی است که نشان می‌دهد: بشر مدرن امروز، بسیار کمتر از بشر سنتی دیروز از قوانین حاکم بر طبیعت سردرمی‌آورد و یا آن که در برابرش کرنش می‌کند. ادامه‌ی خواندن
در طول ماه گذشته، شبکه رادیویی ایران صدا، اقدام به تهیه و پخش چند برنامه مناظره علمی در باره موضوعات روز محیط زیستی کشور کرد. از جمله مهمانان این برنامه‌ها، استاد هوشنگ ضیایی، هومن جوکار (مدیر پروژه بین‌المللی یوزپلنگ آسیایی)، ناصر مقدسی (مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست)، مهندس ابراهیمی کارنامی (مدیرکل محیط زیست استان فارس) و مهندس غفوری (مدیر عامل آب منطقه‌ای استان یزد) بودند که نگارنده در حضور مجری برنامه – احمد پازوکی – با آنها به بحث و گفتگو پرداخت. اینک فایل شنیداری این گفتگوها را می‌توانید در نشانی‌های زیر گوش دهید. ادامه‌ی خواندن
قرار است در شانزدهمین روز از اردیبهشت ماه سال 1392، تالار اجتماعات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، میزبان سه نماینده عالی‌رتبه از سه ارگان اصلی درگیر در مدیریت زمین باشد؛ سه مقامی که باید در برابر نمایندگانی از دانشگاه و تشکل‌های مردم نهاد تخصصی، به نقد و تحلیل و دفاع از عملکرد نهاد متبوع شان (وزارت نیرو، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست) برخواهند خواست. ادامه‌ی خواندن
پرسشی که در پیشانی این یادداشت نقش بسته است، عنوان سؤال خبرنگار خبرگزاری میراث فرهنگی از نگارنده است که مشروح پاسخم را می‌توانید در این نشانی بخوانید. ادامه‌ی خواندن
موضوع نخستین نشست علمی سال 1392 که به همت دکتر مهدی زارع، رییس پژوهشکده زلزله‌شناسی ایران و همکاران‌شان در محل کتابخانه حسینیه ارشاد برگزار خواهد شد، بررسی وضعیت محیط زیست ایران است. رخداد خجسته‌ای که آن را در نخستین روزهای سال نو به فال نیک می‌گیرم. چرا که قرار است این سلسله نشست‌های علمی به طور مرتب در دیگر موضوعات هم ادامه یابد و از این که موضوع محیط زیست به عنوان آغازگر این رشته سخنرانی‌ها انتخاب شده است، مسرورم. در این برنامه، نگارنده می‌کوشد تا به مدت حدود 45 دقیقه تصویری اجمالی از فرازها و فرودهای محیط زیست ایران ارایه داده و چشم‌اندازی از آینده را به تصویر کشد. ادامه‌ی خواندن
فکر کنم همه‌ی مخاطبان این سطور، دست کم در پویانمایی‌های ویژه‌ی کودکان با شکل و شمایل خاص و دوست‌داشتنی سنجاب، این پستاندار کوچک، اما مشهور رویشگاه درختان بلوط در زاگرس آشنا باشند؛ جونده‌ای ریزاندام که آن را سنجاب ایرانی – persian squirrel – می‌نامند و اسم علمی‌اش sciurus anomalus است ؛ هموطنی که اصل و نصبش می‌رسد به گروه خانواده سنجابیان. ادامه‌ی خواندن
چهارشنبه گذشته، پس از ماه‌ها بررسی و مطالعه، سرانجام کار انتشار مقاله‌ای را به پایان بردم که می‌دانستم مورد مخالفت جدی طرفداران فرهنگ شکار و شکارچی‌های محترم قرار خواهد گرفت. با این وجود، به نظرم، برای پایان دادن به این رسم غیر اخلاقی و این رویه‌ی خونریزانه لازم بود تا با عدد و رقم با افرادی سخن گویم که همچنان با افتخار از این که شکارچی نامیده شوند، دفاع کرده و به مرام خونریزانه خود مباهات و افتخار می‌ورزند. ادامه‌ی خواندن