“ما که تنها گونه‌ای هستیم که ظرفیت فکری برای استدلال داریم، در نسل خود شاهد نابودی بالقوه جنگل‌های به هم‌پیوسته گرمسیری و احتمالاً از بین بردن بیش از 20 درصد گونه‌گونی زیستی روی کره زمین خواهیم بود و ما انسان‌ها مسئول این ویرانی هستیم.“

تری لی. اروین (Terry L. Erwin) – زیست شناس مؤسسه Smithsonion, Washington. D.C.

خواندن این کتاب زیبا و تأمل‌برانگیز را به همه‌ توصیه می‌کنم؛ به ویژه آنهایی که مایلند بدانند راز زی‌گونگی طبیعت در چیست و چرا همه‌ی موجودات گیاهی و جانوری در بقای حیات در زمین می‌توانند مؤثر باشند؟
کتابی که دکتر روی ا. گالانت “Roy A. Gallant” در سال 2002 نوشته است (همان نویسنده ای که در سال 1998 داستان شن‌ها را نیز نوشته بود) و خوشبختانه یک زیست‌شناس ایرانی به نام سرکار خانم دکتر دیکرانوهی هواکمیان، زحمت بازگردانی آن را به فارسی متقبل شده‌اند و سرانجام در سال 1387 توسط معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست با عنوان “شگفتی‌های تنوع زیستی” منتشر شده است.
آیا می‌دانید تاکنون بیش از 350 هزار گونه سوسک کشف شده است؟ آیا از نقش بی‌مانند این حشرات شش‌پا در بالانس بوم‌شناختی زمین آگاهی دارید؟ آیا می‌دانید سوسک‌ها به تنهایی نیمی از کل حشرات شناخته شده در جهان را تشکیل می‌دهند و از آن شگفت‌آور تر آن که از مجموع 10 تا 100 میلیون گونه زنده‌ای که حدس می‌زنیم در زمین زندگی می‌کنند، زیست‌شناسان همه‌ی کشورهای همه‌ی قاره‌های جهان حتا دو میلیون گونه از این تعداد را هم شناسایی نکرده‌اند!
راستی می‌دانید ما چقدر نمی‌دانیم؟
اگر جواب این پرسش آخری را می‌خواهید بدانید، سری به شگفتی‌های تنوع زیستی بزنید.
همچنین در این کتاب درخواهید یافت که این مردم کدام منطقه از جهان هستند که تاکنون سبب از بین رفتن و انقراض کامل بیش از دو هزار پرنده شده‌اند؟ مردمی که شاید بتوان به آنها لقب جلاد طبیعت را داد!

آرامش بلندی‌ها را می‌جوییم
تا به آسودگی قلب‌ها برسیم
به آنها می‌نگریم در بلندای طبیعت‌مان
تا از عظمت‌شان سرشار ‌گردیم
قدم بر بلندای آزادی‌شان می‌گذاریم
تا ناهنجاری‌های زندگی‌مان را فراموش کنیم …

هنریک مجنونیان نیاز به معرفی ندارد؛ دست‌کم می‌دانم که برای خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی یکی از نام‌آوران و بزرگان شناخته شده‌ای است که همواره به او و خدمات بی‌چشمداشتش برای طبیعت ایران با نیکی و حرمت یاد می‌شود.
نخستین باری که نامش را شنیدم، برمی‌گردد به مهر ماه 1366؛ زمانی که تازه وارد دانشکده منابع طبیعی کرج شده بودم و به دنبال کشف جذابیت‌های رشته‌ای بودم که برای فراگیری دانشش، خود را به قدیمی‌ترین پردیس دانشگاهی کشور رسانده بودم …
همه می‌گفتند باید از هنریک شروع کنی! زیرا او نه‌تنها حرف و عملش یکی بود، بلکه بیشتر از بسیاری از بزرگان این حوزه کوشیده بود تا دانش و تجربیاتش را مکتوب ساخته و به یادگار نهد.
و امروز قرار است که در یک روز سبز؛ روز جهانی کوهستان؛ روزی که همه‌ی علاقه‌مندان دوست‌داشتنی ِ دوست‌داشتنی‌ترین پاره از بوم‌سازگان وطن گردهم می‌آیند از شخصیت و نام بلند و تلاش‌های این دانشمند بزرگ محیط زیست ایران در حضور خودش قدردانی شود تا همه بدانند که در این آب و خاک حرمت بزرگان و فرزندان راستین وطن هرگز فراموش نشده و خاک نخواهد خورد.
یادمان باشد که هموطنان ارمنی‌زبان ما، همواره در طول 400 سالی که در این بوم و بر به سر می‌برند، در شمار مفاخر صنعت و هنر و فرهنگ ایران بوده و کوشیده‌اند تا با تلاش و کوشش خود به بلندی نام بلند ایران بیافزایند. کیست که یک دوست ارمنی داشته و به این دوستی نبالد؟ آنها اغلب انسان‌هایی شریف، بسیار پرکار، فنی و صادق هستند که حرف و عمل‌شان یکی است.

از این که امروز در مراسم جشن روز کوهستان در باشگاه آرارات تهران می‌توانم از نزدیک شاهد نکوداشت خدمات استاد هنریک مجنونیان بزرگ باشم، به خود می‌بالم. مردی که کشف و شناسایی بسیاری از مناطق ارزشمند طبیعی ما، بی‌شک مدیون مجاهدت‌های بی‌چشمداشت اوست.
باشد که ایرانیان امروز و فردا هرگز پند فردوسی بزرگ را فراموش نکرده و یاد مجنونیان و مجنونیان‌ها را همواره در صندوق‌خانه‌ی دل و جان‌شان تر و تازه نگه دارند.

بدان گه شود تاج خسرو بلند / که دانا بود نزد او ارج‌مند
به دانش بود شهریار ارج‌مند / نه از گنج و مردان و تخت بلند

اطلاعات بیشتر را در باره این مراسم از عباس محمدی بخواهید.

در همین باره:
–    به استقبال روز جهانی کوهستان برویم (یادداشت نگارنده در باره این مراسم در سال گذشته).